Diefstal of Democratie?
Vorige week schreef Rob Wijnberg in zijn wekelijkse column op de website van nrcnext over het rapport ‘Inequality, you dont know the half of it‘ van het Britse Tax Justice Network. Aan de hand van de gegeven cijfers stelde hij vast dat het nogal fout gaat met de verdeling van welvaart in de wereld. Financiële genocide, zo noemde hij het.
Vervolgens vond Wijnberg het nodig om, als leidend sociaal-liberale opiniemaker, wel even duidelijk aan te geven dat hij, ondanks zijn betoog voor meer economische gelijkheid, toch bepaald geen socialist is. Zo is hij er geen voorstander van om de helft van zijn jaarinkomen aan de staat over te maken. Ik vraag me af of hij deze populistische grens echt meent. Als we zijn eigen krant mogen geloven, dan is het op dit moment al zo dat zowel de topinkomens als de absolute laagverdieners in dit door de VVD bestuurde land toch netto allemaal 40% van hun salaris aan belasting kwijt zijn. Dat is bijna 5 maanden werk. Hoeveel dagen mogen daar nog bij? Bedrijven betalen overigens slecht 3 maanden, multinationals iets meer dan 1 maand. Wellicht dat daar nog wat dagen bij te sprokkelen zijn.
Wijnberg betoogt dat het tijd is voor diegene die veel hebben om wat te doen voor diegene die niets hebben. Daar heeft hij volledig gelijk in, de vraag is alleen: hoe? Het antwoord ligt volgens mij niet per se (en zeker niet alleen) bij een progressievere
Het grootste probleem zit hem in de bestaande welvaartsverdeling. Rijke families blijven rijk, arme families blijven arm. Volgens Bas van Bavel, Hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht, bezit de quote 500 ongeveer 10% van het totale private vermogen in Nederland. Het is evident dat in een maatschappij met een overheid die zeer beperkte kansen biedt, en die wordt gekenmerkt door grote welvaartsverschillen, funest is voor gelijke kansen.
Het is misschien een beetje taboe in Nederland, maar ik vraag me steeds vaker af waarom we blijven vasthouden aan zeer lage vermogensbelasting in plaats van een progressieve vorm. Waarom vinden we het extreme bezit van enkelen belangrijker dan de kansen van talenten? Is sociale mobiliteit niet het ultieme bewijs van vrijheid?
Juist daarom is het zo opvallend dat Wijnberg Roemer weg zet als een Robin Hood. Alsof Roemer geld van de rijken wil stelen! Dit is zo ongeveer het tegenovergestelde van wat er aan de hand is. Natuurlijk, bij Robin Hood gaat het over herverdeling van welvaart, maar het middel blijft illegitiem. Bij Roemer is dit anders: een grote groep mensen lijkt die enorme verschillen in welvaart, maar vooral ook in kansen, helemaal zat te zijn. Democratie gaat over het geweldloos oplossen van onrechtvaardige zaken. Onze welvaartsverdeling is volgens velen een onrechtvaardige zaak. Een democratische reactie kan daarom niet uitblijven. Als wij er democratisch voor kiezen om een aantal belastingen te verhogen of in te stellen, dan is dat wat mij betreft geen diefstal.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Uit onderzoek blijkt keer op keer weer dat de hoeveelheid criminaliteit nauw samenhangt met arm-rijk verschillen. In steden waar verschillen tussen arm en rijk het grootst en meest zichtbaar zijn, is de criminaliteit het hoogst.
Daaruit kan je afleiden dat het tonen van rijkdom één van de hoofd-oorzaken is van criminaliteit, al klinkt het nogal raar. Welvaartsverschillen staan de welvaart dan ook enorm in de weg, hetgeen het legitimeert om de welvaartsverschillen op democratische wijze kleiner te maken.
Verschil in welvaart is er nu eenmaal. Die verscheidenheden van welvaartsverschillen houden elkaar in stand. We zien duidelijk dat dit door de eeuwen heen altijd het geval is geweest. Is er een mogelijkheid dat ‘rijken’ aan ‘armen’ iets te geven hebben, is er ook de mogelijkheid om deze schenking weer terug te verdienen bij de overheid, zodat de middenklasse hiervan weer de dupe van zijn. Zij behoren wederom het gat te vullen. Naargelang deze wetten in stand gehouden worden, zal het gat tussen rijk en arm verruimen.
Mijn overtuiging is dat je hier weinig tegen kunt doen: het is een mentaliteitskwestie. De politiek blijft in handen van degene die de macht over geld hebben. Bij elke revolutionaire verandering is simpelweg een verschuiving van dit kwaad te zien. Mensen hebben als ‘aardskarakter’ afgunst, hebzucht, angst, wantrouwen … en hoe meer eigengereidheid in een persoon of volksgroep zich manifesteert, zal er geen mentaliteitsverandering plaats vinden.
Natuurlijk behoort iedereen gelijke kansen, rechten en plichten te hebben. Is dit niet te behalen op financieel gebied, laten we het dan proberen te behalen op emotioneel gebied. Dat we er voor staan dat iedereen geen emotionele onrust heeft. Iedereen een fatsoenlijke onbaatzuchtig bestaan kan hebben. En vanuit deze basis kan er een gelijkheid van gemoederen ontstaan …
“zeer lage vermogensbelasting?” WTF… met de allerhoogste spaarrente zonder voorwaarden kom ik door heel goed rond te shoppen niet verder dan een aanbieding van Argenta voor 2,8% per jaar.
Over je vermogensgroei betaal je dan 42% belasting.
Daarbij hebben Westerse regeringen een voorkeur voor monetair beleid waarbij een inflatie van 2% wordt nagestreefd. (ze hebben daar ook enige invloed op, en ik heb er verder geen bezwaar tegen)
Het is geen belasting maar heeft wel bepaalde overeenkomsten met belasting.
Zoals een behoorlijke HOGE druk op je vermogen.
Je argumentatie valt of staat denk ik bij een stukje wat ‘evident is’ maar wat je hier dan niet noemt: hoe zorgt wat geld er voor dat een arm iemand meer kansen krijgt? Hoop dat je dat kan toevoegen.
Verder:
Wat is precies de motivatie voor het verhogen van de vermogensbelasting? Ik vind dat het je vrij moet staan om je geld te sparen voor een later moment of om het uit te geven.
Immers spaar je geld om het op een gegeven moment weer uit te geven. Het wordt niet volledig onttrokken aan de maatschappij, het wordt gewoon geparkeerd.
Als je dan wil dat de ‘rijken’ meer betalen, laat ze dat dan via de inkomensbelasting doen – dan kunnen ze vanzelf minder sparen 🙂
Over de verdeling: Als de hele quote 500 ineens een flink percentage van hun vermogen extra per jaar terug moet geven veroorzaak je een beetje extra inflatie en meer niet. Meer euro’s in Nederland stoppen zorgt er niet voor dat er magisch ineens meer werk gedaan moet worden – tenzij je Melkertbanen creëert.
Over dat laatste: ik ben geen econoom, maar volgens mij zorgt een verhoogde welvaart over meer personen wel bijna altijd voor meer werk in de service-sector. Mensen nemen vaker een schoonmaker in dienst, nemen kinderopvang, gaan vaker naar de sauna, uit eten, naar de film, en ga zo nog maar even door.
@Joep: Maar nu ga je er vanuit dat dat geld dat extra als belasting bij “rijke vermogende” wordt geheven, direct terecht komt bij “Jan met de pet”. Jij zou dus ook een belastingverlaging voor “armen” voorstellen?
Ik vraag me overigens sowieso af wat het direct verband is tussen meer belasting vragen v.d. rijken en meer sociale mobiliteit. Die is er lijkt me alleen als de overheid vervolgens geld steekt in onderwijs.
Als je het mij vraagt, kort door de bocht, kan de overheid best:
a) uitkeringen verlagen; als je niet werkt mag je best zien rond te komen van weinig.
b) dan wel zorgen dat er werk en goedkope (huur)woningen zijn. Ik begrijp niet waarom Melkertbanen worden verfoeid. Bouw een stadspark (zie Amsterdamse Bos, Goffertpark) of iets anders moois, dan is de maatschappij twee keer geholpen.
c) zorgen voor uitstekend gratis onderwijs, waarvan de kosten mogen worden teruggevorderd op alumni via een belasting (dus geen leningen). Op die manier kan iedereen zich in principe omhoog werken.
Waarbij aangetekend dat dit natuurlijk niet in een dag te realiseren is.
Er zijn verschillende manieren om dat geld te “herverdelen”, lagere belastingen op lage inkomens is 1 manier. Gesubsidieerde arbeid een ander. You name it.
Verder ben ik het vooral heel erg eens met punt b) [Melkertbanen], en dat zou dan ook een voorwaarde moeten zijn voor punt a) [korten uitkeringen, die met 50% van het minimumloon overigens echt al niet hoog zijn]. Bovendien zul je bij punt a) wel moeten zorgen [op basis van zorgvuldige screening] dat mensen die door beperkingen niet kunnen werken, maar ook alleenstaande ouders met jonge kinderen, worden ontzien.
Met betrekking tot punt c) [gratis onderwijs] zou ik (absoluut niet te verwarren met een langstudeerboete) wel een participatieverplichting (of anders alsnog kosten) voor mensen die benedenmaats presteren op hun onderwijsniveau.
Op zichzelf vind ik je idee om te zorgen voor werk voor iedereen sympathiek. Als we zorgen dat iedereen naar vermogen kan bijdragen dan zijn uitkeringen overbodig. Iedereen ofwel een vaste baan, ofwel een Melkertbaan, tegen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. Dat zou een mooi begin zijn.
Helaas zijn er geen partijen die en oog hebben voor voldoende werkgelegenheid, en oog hebben voor fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. De meeste partijen willen simpelweg een verlaging van uitkeringen en een verkorting van de duur van de WW, terwijl de baanzekerheid door een versoepeling van het ontslagrecht op de toch wordt gezet.
Ondertussen is het ideaal van spreiding van werkgelegenheid door het afgelopen kabinet ten grave gedragen. Niet spreiding van werkgelegenheid is waar het om draait, maar mensen moeten vrouw, kinderen en vrienden maar verlaten om zich in een vreemde omgeving te vestigen voor werk. Zie ook het puntige blog van Frank Hemmes:
http://vrij-zinnig.nl/wp/2011/12/11/minister-werkkamp-en-de-arbeitseinsatz/
Als we bijvoorbeeld kijken naar het noorden, waar ik toevallig iets van weet, dan is het duidelijk dat pogingen om de werkgelegenheid op pijl te houden zijn gestaakt. De Langmangelden (wie kent ze nog?) zijn inmiddels al weer sinds jaar en dag ten grave gedragen, terwijl de zuiderzeelijn die voor deze gelden in de plaats was beloofd en die werkgelegenheid zou creëren er nooit is gekomen. De Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij is zeer noodlijdend en er is voor een jongere in Noord-Nederland en Limburg op het gebied van werkgelegenheid niets meer te halen.
Dus investeer in werkgelegenheid zodat uitkeringen nauwelijks nog nodig zijn. Helaas gebeurt dat heel weinig en zeker van de liberale partijen en de Christendemocraten hebben we op dat punt weinig te verwachten.
Overigens moet dat geld voor het creëren van meer werkgelegenheid ergens vandaan komen. Dan vind ik het idee van een hogere belasting op vermogens nog niet eens zo slecht. Rijken die massaal geld oppotten is een samenleving nog nooit rijker van geworden.
Even reageren op deze uitspraak:
“Rijken die massaal geld oppotten is een samenleving nog nooit rijker van geworden.”
Ook ik ben geen econoom, maar zoals Jelle al zegt: dat opgepotte geld zit niet in een schatkist in een kasteelkelder ergens. Dat geld staat meestal op een bank en/of is ergens geïnvesteerd. Dus ik denk dat zelfs het tegenovergestelde van je uitspraak waar zou kunnen zijn.
grmbl, lange reactie per abuis weggeklikt. Prijs u gelukkig.
in de samenvatting:
@Bram: in Nederland betaal je al sinds 2001 geen belasting meer over rente of vermogensgroei. Je betaalt 1,2% “vermogensrendementsheffing” over je vermogen als dat meer is dan pakweg 21.000.
Vermogen dat via erfenissen wordt verplaatst wordt al enigszins progressief belast in de erfbelasting (wat natuurlijk wel aanzet tot ontwijking, maar dat terzijde).
En dank voor de link naar de NRC-blog, die kende ik nog niet.
Excuus dat ik nog niet heb gereageerd! Hopelijk vanavond 🙂
Bram, er is natuurlijk een groot verschil tussen vermogensbelasting en vermogensgroeibelasting. Er is een hoop vermogen waar geen vermogensgroeibelasting op wordt geheven. Bovendien: zoals in het artikel over het vermogen van de quote 500 al stond, hun vermogen is gegroeid van 7% naar 10%.
Over inflatie: dit is algemene inflatie. Inflatie is per definitie de prijsstijging. Het ligt aan de aard van jouw vermogen of je hier last van hebt, of juist niet. Overigens is de inflatie sinds een jaar of 20 idd enorm laag, wat dus ook bijdraagd aan de centralisatie van vermogen.
Jelle, bijvoorbeeld door onderwijs toegankelijk te houden voor iedereen en zo min mogelijk drempels op te werpen (dus geen leenstelsel of langstudeerboete), goede gezondheidszorg toegankelijk te houden (dus geen hoge eigen bijdrage of mogelijkheden tot het voortrekken van rijken en bedrijven), etc.
Over mijn motivatie: ik vind ook dat het je vrij moet staan om iets te kopen (maar dan betaal je BTW), loon te krijgen (dan betaal je inkomstenbelasting) of auto te rijden (maar dan betaal je wegenbelasting enz). We doen vaak alsof geld hebben geen actie is. Daar ben ik het niet mee eens. Met name wanneer personen enorme bedragen verzamelen zonder dat dit een maatschappelijk doel dient (uitzondering is bijvoorbeeld een redelijke pensioenvoorziening) mag er volgens mij wel wat belasting geheven worden.
Ik ben ook voorstander van een goed progressieve inkomstenbelasting, maar niet al het inkomen wordt daarmee gedekt. Misschien is een progressieve rendementsbelasting ook wel een goed idee.
Over je inflatieopmerking: ja dat klopt. Het klinkt soms een beetje gek, maar vermogensaccumulatie gaat per definitie gepaard met lage algemene inflatie. En vermogensspreiding juist met hoge inflatie.
Maar die inflatie wordt veroorzaakt door meer uitgaven. En die zorgen voor meer banen. Hmm, dit is wel heel simpel gesteld maar wel de kern..
J.: idd, geld naar onderwijs, dat is precies mijn punt. Maar ook andere voorwaarden, zoals gezondheidzorg en kinderopvang helpen enorm.
Over het verlagen van uitkeringen: je gaat er nu wel erg makkelijk aan voorbij dat veel mensen (met name ook ouderen) gewoon geen werk kunnen krijgen. Daarnaast krijgen bijvoorbeeld gehandicapten ook een uitkering, moet die echt verlaagd worden? Bovendien blijkt steeds maar weer dat deze retorische lijn (als ze minder krijgen gaan ze vanzelf wel werken) gewoon niet waar is. Eens met Joep dus.
Herman, helemaal mee eens. Een goed begin zou een arbeidsduurverkorting zijn.
J., het blijkt dus dat met name die rijken er zelf rijker van worden.
Marcel, idd, dat is ook gek he! 1,2! Voor de meeste rendementen zijn dat vast niet zo veel dagen per jaar 😉 Wel vervelend natuurlijk voor mensen die dat jaar verlies hebben geleden… ook zij moeten die 1,2% betalen…
@Bart: Betreft verlaging van uitkeringen benoemde ik daarom ook expliciet dat er dan wel werkgelegenheid moet worden gecreëerd. Verder doel ik inderdaad vooral op werkloosheidsuitkeringen.
Betreft de rijken die geld oppotten: daar reageerde ik vooral op Herman die beweerde dat de samenleving daar niet beter van wordt, een stelling waar ik het niet geheel mee eens ben.
Ik heb er an sich geen probleem mee als rijken rijker worden, zo lang dat maar niet ten koste gaat van de samenleving. (Om maar iets te noemen: bij sommige bankiers gaat dat volgens mij mis.)
In de comments wordt hier vooral gesproken over wat te doen met het geld. Maar: dat geld is bezit van anderen, niet van de staat. Mag je met 90% van de bevolking 10% van de bevolking geld afnemen, simpelweg omdat je de meerderheid bent? En er dan dingen mee gaan doen die helemaal niet ten goede komen aan die minderheid?? Is er ook nog zoiets als een rechtsstaat, of alleen het recht van de meerderheid?
Verder, realiseer je dat het grootste deel van dat vermogen geen geld is, maar bezittingen in de vorm van bedrijven en aandelen. Nuttig geinvesteerd vermogen dus, waardoor de rest van de bevolking banen heeft etc. Over de winst uit die bedrijven moet al belasting betaald worden, maar wil je dan ook over het bezit zelf ook belasting gaan heffen?
Arno, dat argument gaat op voor elke belasting. En wat jij omschrijft doen we de hele tijd (al kun je discussieren over wie het ten goede komt). Een rechtsstaat betekent dat voor iedereen hetzelfde geld. Dus als een arm persoon ineens in de quote 500 terecht komt doordat ie Philips erft, dan moet diegene voortaan ook een dergelijke belasting gaan betalen. Keurig volgens de regels van een rechtstaat dus.
Misschien ben je in de war met een rechtse staat, waarin rijke mensen geen belasting betalen en dat heel gewoon vinden 😉
Dat laatste is natuurlijk helemaal waar, het gaat vaak om aandelen, bedrijven, etc. En het antwoord is ja, ook over excessief bezit mag van mij best wat belasting worden geheven.
Hoeveel rechtser ik ook ben dan de gemiddelde vrij-zinnig.nl-reaguurder, zo goed als niemand in Nederland is zo rechts dat zij vinden dat rijken minder belasting moeten betalen dan armen, ook procentueel niet, laat staan geen. Echter, dit geld is verdiend of ge-erfd en daar is toen (flink wat) belasting over betaald. In mijn ogen is het vreemd om dan nog een keer met de pet rond te gaan, over bedragen waarover al belasting betaald is.
Dat vermogen niet weggestald moet worden maar geinvesteerd, ben ik het ook helemaal mee eens. Vermogen dat niet wordt geinvesteerd in de maatschappij maar op de bank staat of in onroerend goed zit, wordt al belast. De rest van het vermogen zit in bedrijven, en dat lijkt me een heel nuttig doel.
Investeren in de maatschappij lijkt me erg nuttig, en de bezitter neemt ook een flink risico. Maar het geld is wel beschikbaar voor de maatschappij, niet opgepot. En het geld dat ermee verdient wordt, wordt trouwens ook al belast.
In mijn optiek gaat dit voorstel over het heffen van belasting, puur omdat er geld ligt. Omdat de kosten de pan uit reizen is men min of meer wanhopig op zoek naar nieuwe melkkoeien, om maar niet te hoeven snijden. Of het heffen van die belasting dan ook terecht is, dat doet dan niet meer ter zake blijkbaar.
Nee, we stapelen vrolijk belasting op belasting op belasting, om maar niet te hoeven snijden in zorg. Ondanks dat iedereen weet dat dat op den duur toch zal moeten.
Houd er verder ook rekening mee dat een verhuizing naar Monaco of Zwitserland zo geregeld is, en dat deze 10% ook verantwoordelijk is voor een zeer veel groter deel van de belastinginkomsten van de staat. Die willen we niet mislopen.
Over nog een keer met de pet rond gaan gesproken: Je betaalt belasting over je inkomen, en vervolgens ook over je uitgaven (BTW). Dus dubbel betalen doe je sowieso al.
Mee eens, zeer nuttig doel. Maar ook al wordt er soms goed omgegaan met excessieve vermogens, het blijft excessief.
Over je opmerking mbt de oorspong van dit voorstel: idd, het gaat er om hoe je met de vragen van nu om gaat. Ga je de overheidsuitgaven verkleinen, of de BTW verhogen, of kies je voor een vermogensbelasting. Je kunt een belasting nooit op zichzelf bekijken, het gaat om het grote geheel. En als ik dan zie dat de quote 500 rijker en rijker wordt, dan mag die koe wat mij betreft gewoon gemolken worden.
Niet snijden in de zorg? Dat kun je alleen zeggen als je de afgelopen 10 jaar onder een steen hebt gelegen. Als junior controller heb ik zelf meegemaakt hoe hard er wordt ingegrepen in ziekenhuizen, en wat voor desastreuse impact dat heeft gehad de afgelopen jaren. Ja, de zorgkosten gaan omhoog, maar dat betekent dat we keuzes moeten maken. De een kiest voor 1000 euro voor iedere werkende, een ander steekt dat geld wellicht in de zorg…
Over je laatste opmerking: moeten we ons laten gijzelen door de quote 500? En dat zijn niet 10% van de Nederlanders, het zijn er minder dan 0,001%… In de VS zijn er een hoop rijke mensen die de overheid vragen meer belasting te heffen. Ik heb er alle vertrouwen in dat men daar in Nederland ook toe bereid is, mits er goed met dat geld wordt omgesprongen.
Dat er meerdere keren belasting betaald wordt is waar, maar dat maakt mijns inziens nog niet dat je dan ook maar een derde keer moet gaan heffen. Maar dat vind ik niet het belangrijkst, het gaat me erom dat het vermogen niet weggesluist wordt of ongebruikt op de bank staat. Daar moet je tegen optreden want dat verarmt de hele maatschappij.
Verder is het natuurlijk subjectief of je iets excessief vindt. En of je dat een probleem vindt. Ik vind van niet, maar dat zal jij vast anders vinden. Als een rijke familie verantwoord met die bezittingen omgaat, vind ik dat geen probleem. Dat geld hebben ze (ooit) opgebouwd, er is maar heel weinig echt ‘oud geld’ in Nederland, wat alleen maar geerfd is. Meestal gaat het om heel ondernemende families, wiens bedrijven dit land in zijn geheel van banen voorzien.
Verder vind ik als argument om belasting te heffen het feit vallen dat mensen rijker worden onvoldoende. Er moet een idee achter zitten, meer dan alleen geld ophalen.
Binnen de zorg is vast bezuinigd, maar dat betekent alleen dat de zorguitgaven minder hard exploderen. Dat betekent niet dat het nergens pijn doet, dat wil ik ook helemaal niet zeggen. Maar de zorg is wel de sector die steeds meer geld opslokt, en de sector waar we het minst graag op bezuinigen.
Verder is 1000 euro in de zorg helaas een druppel op een gloeiende plaat. Als middel om het consumentenvertrouwen weer een beetje te verhogen is 1000 euro een stuk effectiever. Van die 1000 komt overigens 21% alweer direct terug bij de overheid via de BTW.
Ja, in de VS hebben rijken gevraagd om hogere belastingen. Maar dat komt ook omdat zeker voor hen in de VS de belastingen ook echt belachelijk laag zijn, daar mag zeker wel wat bij. Al verwacht men in de VS ook een stuk minder van de overheid, waardoor belastingen lager kunnen zijn dan hier. In Nederland is (ook onder de rijken) een stuk hogere bereidheid om belasting te betalen dan in de VS. En we verwachten daarom ook meer van de overheid. Maar de rijkeren betalen hier ook veel meer belasting dan in de VS. Ik verwacht niet dat veel mensen zitten te wachten op een nog verdere verhoging.
@Arno: Ben het redelijk eens met je eerste vier alinea’s. Het strijkt ook mij tegen de haren in rijken alleen te belasten omdat ze rijk zijn. Belangrijker vind ik dat er gelijke kansen voor iedereen zijn.
Ik ben echter wel benieuwd naar de onderbouwing van je bewering:
“Verder is 1000 euro in de zorg helaas een druppel op een gloeiende plaat. Als middel om het consumentenvertrouwen weer een beetje te verhogen is 1000 euro een stuk effectiever. Van die 1000 komt overigens 21% alweer direct terug bij de overheid via de BTW.”
Als ik in moeilijke tijden 1000e toegestopt zou krijgen zou ik denken, mooi, dat zet ik op de bank en raak ik voorlopig niet aan. Niet: laat ik deze 1000e eens lekker over de balk smijten. Ook niet: 1000e!- Nu heb ik weer vertrouwen in de economie!
Maar misschien is er onderzoek dat aantoont dat de rest van Nederland daar anders over denkt?
Ja, dat is de wondere wereld van het ‘consumentenvertrouwen’, en het is onmogelijk om daar gedegen wetenschappelijk onderzoek naar te doen. Al was het maar omdat de overige omstandigheden onmogelijk te controleren zijn. Het is inderdaad een kwestie van vertrouwen waar veel liberalen in geloven maar vast niet iedereen. Ik weet eigenlijk niet of ik er zelf wel helemaal in geloof.
Het idee is dat je als overheid laat zien dat er weer geld is en (het ergste deel van) de crisis voorbij is. Je hoopt dat mensen niet alleen die 1000 euro uitgeven, maar vooral weer gewoon geld gaan uitgeven en niet alles doorsluizen naar de spaarrekening. Want als we nu met z’n allen besluiten dat de crisis voorbij is en niet meer alles oppotten, dan is de crisis ook voorbij. Alleen: hoe overtuig je zoveel mensen? Nou, door een extraatje.
Dit soort maatregelen hebben in het verleden wel geholpen, maar echt wetenschappelijk onderzoeken kan gewoon niet.