Wie geven we de volgende keer de schuld?
Er zijn erg veel mensen die roepen dat de vorige crisis moet worden betaald door diegene die er verantwoordelijk voor zijn: de financiële sector. Politiek gezien is dit zeer begrijpelijk: de media laat een genuanceerder beeld maar moeilijk toe. Daarnaast moet je er in de politiek zo hard mogelijk in gaan om iets voor elkaar te krijgen, zeker als het de financiële sector betreft. Want laten we eerlijk zijn, met zo veel geld (lees: lobby) en connecties op hoge posities heeft deze sector geen extra bescherming nodig.
Toch is het de vraag of het idee van ‘de veroorzaker betaalt’ filosofisch gezien verdraagbaar is voor een socialist. Een dergelijke logica leidt snel tot de vraag of zij die verantwoordelijk zijn voor een winst, deze ook zomaar mogen opstrijken. Natuurlijk, deze benadering is erg simplistisch, maar legt wel een kernprobleem bloot: ook in de tijden van de crisis van de elite zou het toch solidariteit moeten zijn, en niet rancune, waarop een socialist zich baseert. Tegelijkertijd moet je realistisch zijn: mensen zijn boos. Maar op wie?
Het is niet eenvoudig om te begrijpen wat er de afgelopen vijf jaar met de publieke financiën is gebeurd. Het redden van banken, verzekeringsmaatschappijen en ook landen is een ver-van-mijn-bed show. Niet omdat die bank nou zo ver weg is, maar omdat default swaps en collateralized debt obligations niet eenvoudig te begrijpen zijn. Dus wanneer Wouter Bos uitlegt dat een bank gered moet worden omdat anders het systeem in elkaar dondert, dan geloven we hem maar. Kritiek in het maatschappelijk debat is onmogelijk omdat de materie te complex is.
In de toekomst zal dit echter niet anders zijn. En die toekomst komt snel dichterbij. Op dit moment hebben we namelijk alweer met een nieuwe crisis te maken: een bankencrisis in combinatie met door corruptie bedorven overheden heeft Zuid-Europa in haar greep. Hierdoor gaat het helemaal fout bij de centrale banken. Het is een bijzonder technisch verhaal, maar de uitkomst is dat de balans van de Europese Centrale Bank is geëxplodeerd (in vier jaar van 1000 tot 3000 miljard) voornamelijk door leningen zonder degelijk onderpand, terwijl de noordelijke nationale centrale banken (met name de Bundesbank) enorme claims (een kleine 1000 miljard) hebben op zuidelijke nationale centrale banken. Het is een situatie waar veel politici zich zorgen over maken. Terecht.
Minister de Jager schreef er een brief over aan de Tweede Kamer, welke hem vroeg deze te openbaren. Hierin stelde hij onder andere dat het risico zich heeft verschoven van het private naar het publieke. Een opmerking die nauwelijks is opgepakt door de media, wellicht omdat er al van uit wordt gegaan dat de staat banken red.
Maar minister de Jager stelt ons ook gerust: die Zuidelijke euro-landen komen er heus wel bovenop, en dan is er uiteindelijk helemaal geen probleem. Ik ben niet zo optimistisch als de minister. Er is een reële kans dat honderden miljarden euro´s aan schuld moeten worden kwijtgescholden of dat lidstaten uit de euro stappen. Financieel gezien maakt het weinig verschil: je moet sowieso betalen.
Het zal deze keer echter een stuk lastiger worden om de banken de schuld te geven. De ECB en de nationale centrale banken in het zuiden hebben alle slechte leningen al overgenomen. Met deze actie is elke laatste illusie van een normaal functionerende markt definitief verdwenen. De politieke les van de vorige crisis, namelijk de noodzaak van een gedeeltelijke nationalisering of in ieder geval bankensplitsing, is nog steeds niet omgezet in wetgeving. Sterker nog, recente wijzigingen in kapitaaleisen hebben alleen maar tot meer centralisatie bij banken geleid.
Tot de financiële sector wordt ´hervormd´ weten bankiers dat zij alles kunnen maken, en dat wanneer het fout gaat zij toch wel gered zullen worden. Natuurlijk moeten we hen veroordelen, maar we weten ook dat dit niet gaat verbeteren zolang er niets verandert. Niet iedereen van de huidige generatie politici is verantwoordelijk voor het beleid waarbij de financiële kat op het spek is gebonden, maar dat ze er niets aan doen is hen wel degelijk aan te rekenen. Dit keer is het echt puur politiek falen, maar drie keer raden wie de schuld krijgt…
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
De banken? De rijken? De buitenlanders? De regering? O, ik mocht maar 3x raden..
“Financieel gezien maakt het weinig verschil: je moet sowieso betalen.”
Dat Griekenland uit de euro zou stappen makt de schulden niet ongedaan en dus zou men die nog steeds behoren te betalen. Er zijn wel kosten aan verbonden als je dat bedoelt.
Verder snap ik je betoog over schuld niet. Het idee van socialisme (voor zover als die denkbeelden in Nederland relevant zijn) of het idee van gereguleerde markt (wat een stuk meer speelt) is dat partijen op verantwoordelijke wijze richtlijnen moeten volgen. Dit betekent dat je spaargeld en dergelijke niet risicovol belegt in vastgoed derivaten die je zelf amper begrijpt. En het betekent ook niet dat je geld massaal leent aan Grieken waarvan al 3 jaar terug of langer het de vraag is of ze het terug kunnen betalen. Beide crisissen zijn dus inderdaad de schuld van Bankiers die te hoge risico´s lopen. Als je bij een bank zat op een hoge positie was het ook een kwestie van cashen en risico ontduiken als het mis ging. Een ervarn bankier vind ergens anders ook werk. En die bonussen die je kreeg waren never nooit negatief. Als hte goed gaat 50% erbij. Als het minder gaat dan wijs je naar de CAO. En kijk naar de oude baas van de ABN. Opstrijken die fata deal met fortis en neem mee die 10 tallen miljoenen. En een paar maanden later mag Bos the shit opruimen.
Dat mensen niet de schuld krijgen van een oprechte klunzige misstap ala. Maar als mensen willens en wetens zichzelf verrijken met het systeem en iet zo´n klein beetje ook en risico´s afwentelen op anderen. Let wel levensgrot risicos en levensgrote profiteurs. Dan maakt het geen barst uit of je socialist bent of liberaal dan is dat gewoon idioot onfatsoenlijk. Dat geld zowel voor Griekenland ( dat zelf ook onhandig in elkaar zit) als voor de banken crisis van 2008. Als je andermans kapitaal ergens in stopt moet je verantwoord bezig zijn. En als je politici spekt dan moet je weten dat het geld terug komt. Niet gokken en afwentelen.
Waarom zou er solidariteit zijn met mensen die inmoreel handelen binnen hun sector. En die daar ook nog aan zouden verdienen en al aan hebben verdiend. Die mensen hadden alles behalve solidariteit met de samenleving sterker ze riskeerde de stabiliteit van de samenleving met onverantwoorde risico´s. De enige rede om voorbehoud te hebben bij het straffen van flink wat bankiers is dat we er zelf niet altijd beter van worden.
En verder als de schuld geven niet zou werken, moeten we danmaar de doofpot toepassen???
P.s. Het lukte mij voor arno´s reply niet om te reageren