Het is nog niet zo lang geleden dat bankiers werden gezien als de grote boemannen. Na decennia bekend te hebben gestaan als betrouwbaar en saai heeft de bankier van de 21ste eeuw een nieuwe identiteit aangenomen. Een bankier is tegenwoordig eerder synoniem voor een gladde, graaiende, net afgestudeerde econoom die zonder ziel of geweten zijn bonussen maximaliseert. Zij waren immers de veroorzakers van de crisis, van massaontslagen en gedwongen huisverkopen. Het was dit type bankier dat sinds 2007 door de halve wereld is uitgejoeld. Maar inmiddels zijn we een paar jaar verder, en hebben de bankiers zich weer in een nieuwe rol gestort: de redders van het failliete zuiden. Het kan verkeren!

Het is zou je ook bijna niet meer opvallen. Immers, moeten landen die het economische slecht doen, niet worden geleid door mensen die er verstand van hebben? Eerder waarschuwde ik al dat ook deze crisis politieke economie is. De manier waarop je economisch beleid vormt moet economisch goed in elkaar steken, maar de manier waarop je dit aanpakt heeft een uitwerking die inherent politiek is.

Wie er aan de macht is of komt geeft meestal (en vaak op perverse wijze) aan hoe machtsverhoudingen liggen. Dat de bankiers nu de (zuid-)Europese politiek hebben overgenomen is dan ook niet zo raar. Wanneer landen maar genoeg in de schulden zitten en meer geld nodig hebben, dan zijn het de kapitaalmarkten die bepalen wie welk beleid uitvoert. Kijk bijvoorbeeld naar de afgelopen verkiezingen in Spanje, waar de invloed van de kapitaalmarkten ongekend groot is. Alleen in dit licht is te verklaren hoe de elite der bankiers nu aan de macht komt.

Zonder vergezochte complottheorieën aan te hangen wil ik er wel op wijzen dat deze heren allemaal deel uitmaken van hetzelfde netwerk, het sleutelwoord is “Goldman Sachs”. In de Pers stond hier een eenvoudig maar goed artikeltje over. Zo werkte de nieuwe president van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi, jarenlang voor deze bank. Mario Monti, de nieuwe grote man van Italië, inmiddels beter bekend als ‘Super Mario’, was er adviseur. Papandreou was president van de centrale bank van Griekenland toen Goldman Sachs dit land “hielp” hun balans op te kalefateren door middel van financiële truckjes (vergis je niet, de Europese Commissie vond dit een legitieme actie!).

Als er een groep is die de afgelopen jaren heeft laten zien niet in staat te zijn om op een manier te handelen die maatschappelijk verantwoord is, dan zijn het wel bankiers. En nu zijn ze toch weer terug. Natuurlijk hebben deze mensen verstand van hun werk. Maar niemand is toch zo naïef om te denken dat hun loyaliteit bij de 99% ligt?

 

20 Responses to De Wederopstand der Bankiers

  1. Frank says:

    Prima geconstateerd Bart. Maar… wat gaan wij (‘de gewone man’) er aan doen?

  2. Bart says:

    Goede vraag Frank! Laat ik beginnen met de twijfel of wij wel de gewone man zijn. Ik las laatst dat minder dan 30% van de Nederlanders een HBO diploma heeft, terwijl wij er toch met een Master vandoor gaan. Ook heeft maar een klein percentage de luxe om in Engeland te studeren. Dus dan blijf ik met twee vragen over: wat gaan wij doen, en wat doet de gewone man?

    Wij gaan er iig flink over praten en schrijven :-p zoals hier bijvoorbeeld, maar ook in ons dagelijks leven. Wellicht dat jij dat ook wel als je intellectuele plicht ziet, en anders gewoon uit interesse. Maar wat de gewone man gaat doen is mij een raadsel. Ik schreef eerder al een stukje over de gevolgen voor Europese samenwerking (Europa, te veel economie, te weinig politiek) en denk nog steeds dat veel minder of meer Europese samenwerking ongewenst is en tot grote problemen kan leiden, met name door de reactie van de gewone man (dit wordt wel een beetje de Henk en Ingrid van deze comment..).

    Ik kan misschien beter zeggen wat ik hoop, namelijk dat mensen zich niet per definitie tegen Europa keren, maar wel meer democratie eisen. Dit is echter nog lang niet het geval. De politieke discussie gaat nog te veel over zij die voor en tegen Europa zijn, terwijl ik het liever over een ander Europa heb.

  3. Arno says:

    Tja, dat bankiers niet maatschappelijk verantwoord hebben gehandeld lijkt me duidelijk. Maar wie heeft dat wel? En was dat hun taak als bankier? Of moesten ze gewoon veel geld verdienen voor hun bank, en zichzelf?

    We, en dan met name partijen die structureel meer willen uitgeven dan er binnen komt, hebben ons afhankelijk gemaakt van de financiele markten. En in Zuid-Europa is dat nog veel erger.

    Dat heet dan ondemocratisch, en dat is het wellicht ook zo, maar als je geld wil lenen heeft degene die je dat uitleent daar natuurlijk wat over te zeggen. En als je zo verslaafd bent aan geld als een verslaafde aan drugs, en dat is bijvoorbeeld Griekenland, en stoppen kost teveel pijn, dan maak je jezelf nog afhankelijker.

    Wellicht is het dan niet zo gek om een expert uit de financiele wereld, hopelijk met een hart voor het land, je van die verslaving af te helpen. Dat die experts bij in de financiele top hebben gewerkt is helaas te verwachten, want zoveel financieel specialisten zijn er niet.

    En ja, afkicken is pijnlijk, zeker als het gaat om afkicken van een geldverslaving, maar doorlenen lijkt me niet de optie als je niet eens de rente over je leningen kan betalen.

  4. jasper vs says:

    Tja en een drugsdealer is ook maar iemand die een toko runt.

    En ja natuurlijk heb je als bank een taak om het niet uit de hand te laten lopen. Punt een heeft iedereen een plicht van menselijkheid. Als jij op straat hard aanval krijgt dan vind ik zelfs dat een voorbijganger de ambulance moet bellen en niet dat hij daarvoor 20 euro gaat vragen.

    Verder leunt een bankier bovendien op de maatschappij als het mis gaat en heeft hij een machtspositie. Als ht goed gaat is de winst voor de bank en hij heeft weinig concurrentie. Als het mis gaat mag de overheid de klap op vangen.
    Ik heb verder niet bijvoorbaat iets tegen bankiers die ergens een maatschappelijke positie bekleden. Er zullen daar ook best mensen werken met een ietwat normaal geweten. Verder zal het parlement ze nog controleren.

  5. Bart says:

    Beste Arno, laat ik beginnen te zeggen dat ik je opmerkingen over partijen die STRUCTUREEL meer willen uitgeven dan dat er binnen komt niet zo bijster intelligent vind. Dit soort uitspraken rusten wat mij betreft meer op vooroordelen/valse retoriek dan op de waarheid. Mocht jij mij bewijs van het tegendeel aan kunnen leveren dan neem ik je stuk een serieuzer.

    Wat betreft taken van een bankier: PRECIES! hier zijn we het dan toch over eens? Deze bankiers hadden inderdaad de opdracht zo veel mogelijk geld te verdienen, en de mensen die hier mee kon leven zijn nu aan de macht gekomen in deze landen. Dat willen we dus niet :-p

    Je vergelijking met een verslaafde slaap volgens mij ook nergens op. Er is geen Griek die niet begrijpt dat dingen anders moeten. De vraag is echter: hoe? Een van de grootste bezwaren is dat de rijke elite in Griekenland voortdurend wordt beschermd. Daarnaast zijn de meeste ingrepen, met name liberalisering, gebaseerd op neoliberale ideologie ipv gezond economisch verstand. Niet voor niets vallen de opbrengsten van de liberalisering zo tegen (en dat is niet bepaald de eerste keer).

    Ik wil je trouwens best wel een rijtje met capabele experts geven. De gemiddelde columnist op economywatch zou het beter doen dan deze bankiers.

    En aan Jasper: Ben het met je eens. Ik ben ook niet bij voorbaat tegen hoor, maar ik hoop wel dat men hier kritisch over nadenkt. Wat betreft parlementaire controle: ik zou banger zijn voor het Griekse volk zelf :-p

  6. Arno says:

    Ik zeg nergens dat die partijen als uitgangspunt hebben structureel teveel uit te geven. Maar je ziet het nu weer in Belgie: er wordt structureel teveel uitgegeven en de socialisten willen daar niet voldoende bezuinigen: ze willen liever structureel teveel blijven uitgeven. Dat bedoel ik met dat ze structureel teveel willen uitgeven: bezuinigen doet ze teveel pijn.

    Verder vrees ik dat er genoeg Grieken zijn die niet willen bezuinigen. Ze hebben het over ‘verworven rechten’ etc, niet over een gezonde begroting. Ze willen rechten behouden die ze niet kunnen betalen, daaraan zijn ze dus ‘verslaafd’.

    Dat bezuinigingen degenen treffen die het niet breed hebben is helaas onvermijdelijk: die krijgen namelijk geld, de rijken minder of niet. Wat zij wel willen is belastingen verhogen, daarmee kan je inderdaad de rijken wel raken, en dat moeten ze ook niet nalaten. Maar helaas kan je dat niet te veel doen zonder je economie, en daarmee ook je originele begrotingsdoel, weer onderuit te schoppen.

    Dat liberalisering, als in verkoop van staatbedrijven, niet goed werk ben ik het in de meeste gevallen met je eens. PostNL doet het niet bepaald beter dan de PTT, maar de hoeveelheid staatsbedrijven in Griekenland is wel een tikkeltje overdreven. Nog een nadeel is dat je het niet ineens allemaal kan verkopen, dan krijg je nooit een goede prijs.

  7. jasper vs says:

    Belasting verhogen? De rijken betalen het daar amper.Belasting heffen heet dat. En de arme treffen gaat op korte termijn ook flink ten koste van je economie. Wie arm is consumeert namelijk naar verhouding meer.
    Verder wist iedereen dat de Grieken teveel uitgaven zeker die banken die de leningen hebben verstrekt. Die namen gewoon een onverantwoord risico.
    Dus die zijn meer te verwijten dan de bevolking die de politiek niet onder controle had. Doet inderdaad dan weer niet af aan dat er bezuinigd moet worden.

  8. Arno says:

    Eens, belasting gaan heffen is eigenlijk belasting verhogen van 0% naar … 50% ofzo? Ook klopt het dat ook het verlagen van de koopkracht van armen de economie schaadt. Daar zal dus ook voorzichtig mee omgegaan moeten worden. De vraag is of het allemaal kan zonder een faissement, misschien is dat uiteindelijk toch het beste, ook voor de Grieken. Kunnen ze een schone start maken, alleen hoe doen we dat zonder dat de rest van de eurozone meevalt? Hopelijk vinden de bankiers die nu aan de macht zijn in die landen hiervoor een mooie oplossing.

  9. Bart says:

    Maar dat probleem heb je toch ook Belgie, en eigenlijk ook in Nederland? Hier wordt ook steeds minder loon en vennootschapsbelasting betaald. De socialisten willen niet meer (en vaak vooral anders) bezuinigen, maar de begroting juist sluitend maken door weer normaal belasting te heffen. Dit geld ook voor Griekenland: het is echt niet onvermijdelijk om de armen (op zijn minst minder) te raken, mits je bereid bent te beginnen met het belasten van de rijken.

    Ook je opmerking over belasting van 0 naar 50% kan ik niet erg serieus nemen en wekt bij mij het vermoeden dat je niet serieus naar dit verhaal wil kijken. Kom op Arno, hard roepen kan iedereen, maar dat maakt wat je zegt nog niet waar. Er zijn zat problemen met belastingen in Griekenland, maar dat is al tientallen jaren zo. Wij hebben vergelijkbare problemen (denk aan de dubble dutch accountingtruukjes, de hypotheekrenteaftrek, enz.) maar dat veroorzaakt op zichzelf nog geen crisis.

    Het maakt mij op zichzelf niet zo veel uit of Griekenland failliet gaat. Sterker nog, als dit voordelen oplevert voor de betrokkenen moet je dat vooral doen!

    Over privateseren: Precies, die goede prijs wordt nooit gehaald. Ik vind dit altijd al een erg boeiende contradictie: volgens de neoliberalen is een staat niet capabel om een bedrijf te runnen, maar kan ze deze wel prima verkopen. Dit is echter telkens onwaar gebleken.

  10. Arno says:

    Pff.. wat is dat toch met mensen die je niet serieus nemen allen omdat je er wat anders over denkt. (zie de pieten-discussie die escaleert) Verder was deze opmerking helemaal neit zo gek, gezien de rijken in Griekenland nu zowat helemaal geen belasting betalen en in Nederland een percentage van 50% voor de hogere inkomens de norm is.
    Verder zien we hier alweer de verwarring tussen belasting verhogen en bezuinigen: dat is niet hetzelfde! Hypotheekrenteaftrek afschaffen is, of je er nu voor bent of tegen, geen bezuinigingsmaatregel maar een belastingverhoging. Hetzelfde geldt voor het verhogen van de loons- en vennootschapsbelasting. Dat is geen bezuinigen, dat is belastingverhoging.
    En die belasting-maatregelen zijn er voor een reden. Nederland is nu een voordelig vestigingsland voor bedrijven. Als we dat ‘normaal’ gaan belasten vervalt dit voordeel en daarmee snijden we vooral in onze eigen vingers. En wordt de beoogde opbrengst van de belastingverhoging op termijn niet meer gehaald.

  11. Bart says:

    Ik dacht dat ik redelijk duidelijk had aangegeven dat ik je minder serieus kan nemen wanneer je dingen zegt als feiten terwijl het simpelweg onzin is. Er zijn ontzettend veel Grieken die gewoon belasting betalen. Uit je opmerking merkte ik op dat jij dacht dat dit 0% was, maar nu voeg je toe dat dit over de rijke Grieken gaat. Die nuance is wel belangrijk :-p

    ik daag je ook uit om de quote te geven waarin ik zeg dat belasting verhogen hetzelfde is als bezuinigen! volgens mij geef ik duidelijk aan dat links niet wil bezuinigen, maar wel de begroting sluitend wil maken.

    Die belastingmaatregels zijn behoorlijk problematisch, want waar houd het op? Is de vennootschapbelasting een race naar de bodem? Google is nu een in nederland gevestigd bedrijf (officieel dan he). Is dat gezond? Lijkt mij niet. Bovendien wordt het gevaar van bedrijfsimigratie ontzettend overschat. Er zijn niet zo veel bedrijven die in een keer weg zullen gaan; het belastingklimaat heeft hier invloed op, maar er zijn een hoop andere zaken belangrijk. Zo zou ik nooit iemand adviseren om naar Engeland te gaan om te ondernemen, omdat dit land wat sociale cohesie betreft gewoon op instorten staat.

  12. Arno says:

    Dat die 0 naar 50% over de rijken ging leek mij duidelijk gezien de reactie van Jasper waarop ik reageerde. Dat jij niet zegt dat belasting verhogen hetzelfde is als bezuinigen klopt, maar die was algemener bedoeld, extreem vaak wordt het afschaffen van de hypotheekrente-aftrek als bezuinigingsmaatregel voorgesteld. Dat klopt gewoon niet.

    Verder, dat het vestigingsklimaat meer is dan de vennootschapsbelasting lijkt me logisch. Daaronder vallen ook infrastructuur, beschikbare arbeidskrachten etc. Google is nu typisch een bedrijf wat makkelijk verhuist, voor een hoogovens is dat wat moeilijker. Maar het probleem is dat we qua andere vlakken, waarop Europa en de VS vroeger mijlenver voorliepen op de rest van de wereld, nogal worden ingehaald door de opkomende economien. Daar is tegenwoordig ook geschoold personeel beschikbaar, voor een fractie van het loon, en degelijke luchthavens, wegen (rond de hoofdsteden dan) etc. Dus dan zullen we ons voordeel uit iets anders moeten halen om bedrijven te overtuigen zich hier te vestigen.
    Het probleem is inderdaad veel kleiner voor bedrijven die hier al zitten, die zullen niet zo snel hun biezen pakken. Voor bedrijven die een locatie in Europa zoeken zich te verstigen daarentegen..
    Hierbij relevant lijkt me dat juist vorige week nog, Nederland en Duitsland werden geroemd om hun hervormingen sinds de jaren 80: belastingmatiging tesamen met loonmatiging. Hierdoor zou onze relatief sterke positie tov de rest van Europa ontstaan zijn. Hoeveel hiervan waar is weet ik niet maar het klonk redelijk overtuigend.
    bron:
    http://www.nu.nl/economie/2673500/lof-brussel-nederlandse-hervormingen.html

  13. Bart says:

    Het zou natuurlijk wel handig zijn als je me alleen aanvalt op hetgeen ik zelf zeg :-p Ik snap je frustratie wel, maar ook als belastingverzwaring zie ik de afschaffing best wel zitten (vanzelfsprekend: mits goed uitgevoerd).

    Over je laatste opmerking: ‘werden geroemd’. Wat is dat nou weer? :-p Een of andere eurocommissaris die dat goed vond? De vraag is dan toch echt: waarom eigenlijk? Vanwege de loonmatiging en flexibilisering is de werkloosheid gedaalt. Lijkt me logisch, maar wat gebeurt er op de lange termijn?

    Let op, alles is natuurlijk complexer, maar laat me iig een voorbeeld geven. Hier (http://inderscience.metapress.com/app/home/contribution.asp?referrer=parent&backto=issue,6,12;journal,2,19;linkingpublicationresults,1:119807,1) een aardig artikel over de rol van Duitse loonmatiging voor de concurrentiepositie van de euro periferie.

    De grote vraag is natuurlijk: wat is het doel van deze loonmatiging? Concureren met de rest van de wereld? Kunnen we dat winnen? En als we winnen, wat dan? En als we verliezen, wat dan?

    Volgens mij is dit hele denken verkeerd. Magoed, dit wordt wel een hele grote discussie zo :-p

  14. Arno says:

    Naja, ik ben geen econoom, dus moet tot op zekere hoogte wel uitgaan van wat de media te melden hebben. Dit stuk ging inderdaad over euro-commissaris Rehn (economische en monetaire zaken), in hoop toch dat die kerel d’r verstand van heeft.

    Die link heb ik helaas, zelfs hier op de universiteit, geen toegang toe. Als ik het abstract goed begrijp komt het erop neer dat Griekenland last heeft van het succes van Duitsland? Tja.. iets met concurrentie?

  15. Bart says:

    Dat lijkt mij een onverstandig statement :-p Als Neelie Kroes roept dat er iets goed gaat ergens is dat voor mij eerder een signaal dat er iets helemaal fout aan het gaan is…

    Ja precies! Dat is mijn punt, concurrentie. Winnaar en verliezer. Dat is nogal belangrijk. Toen Duitsland de lonen omlaag deed kreeg Griekenland het moeilijker. De socialistische staat hier kreeg een dergelijke verlaging niet zomaar voor elkaar. Maar wat als dat wel lukt? Gaat Duitsland dan ook weer de lonen verlagen? En Griekenland dan ook weer? Etc.

  16. Arno says:

    Naja, ik hoop dat het nog net niet zo extreem slecht gesteld is met de geloofwaardigheid van onze politici, zelfs niet bij de EU. Verder lijkt je artikel dan Rehn min of meer gelijk te geven, als in dat Duitsland en Nederland sterker zijn geworden van loonmatiging. Dat dat voor andere landen nadelig uitpakt heeft Rehn niks over gezegd, maar dat lijkt me ergens wel logisch.

    Dat heet marktwerking, van het zuiverste soort. Blijkbaar is Griekenland te star om mee te bewegen met de markt. Als het om een bedrijf ging zou iedereen het prima vinden dat het dan failliet gaat, maar nu ineens niet.

    Verder zijn de lonen in Duitsland niet verlaagd, maar in een minder hoog tempo verhoogd. Ook hiervoor is in Duitsland een limiet, maar inderdaad is dat een punt waarop concurrentie tussen landen mogelijk is. Bij nader inzien moet Duitsland alsnog de rekening betalen, dus zoveel hebben ze er nu ook weer niet mee gewonnen.

  17. Bart says:

    Ik begin het idee te krijgen dat mn punt niet helemaal overkomt :-p Laat ik het maar even bij een simpele vraag houden: is het wel een loonstijging als je er in vergelijking met de inflatie op achteruit gaat?

  18. jasper vs says:

    Ik snap niet wat jullie twistpunt is. Het gaat over Griekenland. Er moeten worden gezorgd dat er niet meer geld wordt uitgegeven dan er binnenkomt en er moet inderdaad op de eerste plaats aan de productiviteit en op de eerste plaats de werkgelegenheid gewerkt worden.

  19. Bart says:

    jasper: je hebt gelijk, maar het verhaal is iets ingewikkelder. Je kunt griekenland niet op zichzelf bekijken, je moet kijken naar de macroeconomische toestand. Nu lees ik net een stukje van George Friedman waarin dit goed wordt verwoord:

    “Two dimensions explain this outcome. The first was national. The common perception in the financial press is that Greece irresponsibly borrowed money to support extravagant social programs and then could not pay off the loans. But there also is validity to the Greek point of view. From this perspective, under financial pressure, the European Union was revealed as a mechanism for Germany to surge exports into developing EU countries via the union’s free trade system. Germany also used Brussels’ regulations and managed the euro such that Greece found itself in an impossible situation. Germany then called on Athens to impose austerity on the Greek people to save irresponsible financiers who, knowing perfectly well what Greece’s economic position was, were eager to lend money to the Greeks. Each version of events has some truth to it, but the debate ultimately was between the European and Greek elites. It was an internal dispute, and whether for Greece’s benefit or for the European financial system’s benefit, both sides were committed to finding a solution.”

    Dit is natuurlijk erg boeiend, maar voor de discussie hierboven gaat het mij om dit zinnetje: “From this perspective, under financial pressure, the European Union was revealed as a mechanism for Germany to surge exports into developing EU countries via the union’s free trade system.”

    Grieken bashen om hun overheidsuitgaven is een ding, maar er zitten meer kanten aan dit verhaal

    Bron: http://www.economywatch.com/economy-business-and-finance-news/forget-finance-europes-next-crisis-will-be-political.28-11.html

  20. jasper vs says:

    Dat de financiers van de Griekse schulden Voor het verleden behoorlijk verantwoordelijkheid dragen ben ik met je eens. Ik zou het zelfs terecht vinden als Frankrijk gewoon een bank of 2 nationaliseet, schoonveegt en vind het goed dat er wat schuld is kwijtgescholden.
    Echter dat betekent niet dat Griekenland gered kan worden zonder dat men vandaag een realistisch huishuidboekje creert vor de lange termijn. De bedoeling is is wel dat men de broek op kan houden voor de levensstandaard.
    De verwijten naar de exporteurs zie ik dan weer niet zo. Je kan het de Duitsers niet verwijten dat ze concurend waren. Griekenland heeft hulp genoeg gehad en niemand heeft de elite daar verplicht om in de Euro te stappen.
    Deze aankopen waren verkeerd gefinancierd en men heeft er in he westen inderdaad wel van geprofiteerd. Veder was het inderdaad vooral de Griekse elite die voordelen naar zich toe trok en het risico lag bij de bevolking.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.