Veel bloggers en lezers van Vrij-Zinnig, houden van Brussel. Dat gebeuren in Den Haag vinden we ook wel boeiend hoor, maar graag kijken we wat verder. Niet dat we nou dagelijks bezig zijn met wat er in de EU wordt besloten – hier is nou eenmaal een stuk minder aandacht voor op onze favoriete nieuwssites en blogs – maar dat zouden we eigenlijk wel graag willen. Niks conservatief nationalisme: wij zijn wereldburgers.

We zijn hier trouwens wel zo’n beetje de enige in. Ik voel me best wel een beetje Europeaan, maar mijn ouders en veel van mijn vrienden vinden zichzelf gewoon Nederlanders. Dit beperkt zich niet alleen tot hun identiteitsgevoel. Zo stemmen ze veelal niet tijdens Europese verkiezingen en zappen ze nieuws over de EU snel weg. Kranten weten wel beter dan over Europa te schrijven (crisistijd uitgezonderd, maar ook dan wordt enkel de nationale minister geïnterviewd).

Craig Calhoun, directeur van de Social Science Research Council, schreef een erg boeiend artikel met de veelzeggende titel ‘The Class Consciousness of Frequent Travelers‘.Hierin diagnosticeert hij ons, de kosmopolieten, met erg weinig zelfkritisch vermogen als het gaat over onze eigen positie en bijbehorende vooringenomenheid. We nemen veel te gemakkelijk aan dat iedereen zich, net als wij, goed voelt bij globalisering. Het doordrukken van onze kosmopolitische zin in politieke instituties heeft vooral tot gevolg dat internationale politieke samenwerking echt een ‘elite affair’ is geworden.

Dit moet voor iedereen herkenbaar zijn. Gevoed door de stemmen van kosmopolieten nemen partijen als D66 en GroenLinks het voortouw als het gaat om Europese vereniging en zetten dit razendsnel om in machtige instituties. Denk bijvoorbeeld aan de Europese Centrale Bank (ECB) of (recent) het Europees Defensieagentschap (EDA). Dat het belangrijkste project van deze samenwerking, de Europese Unie, vervolgens niet zo populair is bij anderen is eigenlijk niet zo gek.

Formeel democratisch is het allemaal in orde. Maar wat mij betreft gaat het debat over een democratische EU niet alleen over de formele macht van de direct gekozen volksvertegenwoordigers, hoewel die ook te wensen overlaat. Het gaat ook over de betrokkenheid van en beleving onder de bevolking. Zolang mensen veel meer met Den Haag bezig zijn dan met Brussel ligt daar het informele democratische zwaartepunt. Dat veel van de macht allang in Brussel ligt wordt slim misbruikt door de legers lobbyisten, maar draagt er aan bij dat veel Tweede -Kamerleden vaak uitdragen dat zij impopulaire maatregels opgedrongen krijgen vanuit Brussel. Geen goede reclame.

Dit disequilibrium tussen formele en informele democratie kan best worden volhouden zolang er geen gekke dingen gebeuren. Echter, zodra er iets fout gaat wordt het fundamentele probleem, een tekort aan draagkracht, ineens pijnlijk zichtbaar. Dit kan dusdanig negatieve vormen aannemen dat het de vele positieve ontwikkelingen in gevaar brengt.

Er is geen gebrek aan partijen en intellectuelen die pleiten voor meer Europese samenwerking. Maar zolang de samenwerking aan anderen wordt opgedrongen omdat het bouwen van draagkracht wat langer duurt, zal Brussel een kosmopolitische hobby blijven.

10 Responses to Zo blíjft Brussel een Kosmopolitische Hobby

  1. jasper vs says:

    D66 en Groenlinks benadrukken juist dat er meer macht moet liggen bij het EP. Om zo de Europese democratie te versterken. Het idee van draagvlak creeren lijkt me niet dat je niet doet wat jouw kiezers in Europa nodig vinden. Als er te weinig draagvlak is, dan hoort dit vooral te blijken uit democratische controle.
    Ik zie de scheiding tussen klassen voor en tegen Europa maar naar mijn idee is je mening over de elite nogal generalisernd.
    Ik zelf heb trouwens tegen de grondwet gestemd omdat er te weinig aan draagvlak werd gedaan. Want al pijnlijk zichtbaar ws in Frankrijk. Al kreeg ik er wat dubbele gedachten bij toen ik zag hoe Balkenende en Co er vervolgens mee omgingen. Vertragen en stiekem doorvoeren.

  2. Arno says:

    En zo wil ik juist minder macht naar het EP. Want dat vertegenwoordigt slechts zo’n 35% van de stemmers in NL, waaronder bovengemiddeld veel D66-GL eurofielen. De ministers worden gecontroleerd door hun respectievelijke landelijke regeringen, die een veel groter deel van de bevolking vertegenwoordigen.

    Verder, elite is niet hetzelfde als GL-D66. Juist de VVD wordt vaak verweten elitair te zijn, maar ik zie weinig overeenkomsten tussen VVD en GL.

    Dan nog: je kan best een reislustig persoon zijn zonder voor Europese eenwording te zijn. Ik ben wel voor Europese samenwerking, maar we hoeven geen VS_2 te worden.

  3. Frank says:

    Tja, Europa blijft voorlopig een democratie zonder demos, en dat maakt het lastig. De oplossing ligt volgens mij niet uitsluitend in het versterken van instituties (hoewel ik zelf eerder ook voor een Senaat heb gepleit), maar ook in het versterken van de binding van de Europese bevolking met de EU.
    Desalniettemin zit er wel wat in het versterken van het EP. Dat het EP momenteel geen representatieve afspiegeling van de EU is, is irrelevant. Dat zou belangrijk zijn als dat institutioneel zo ontworpen was. Maar als mensen te lam zijn om te komen stemmen, moeten ze niet zeuren dat ze zich vervolgens niet vertegenwoordigd voelen.

    De huidige opzet, met een rare mengelmoes van supranationale bevoegdheden en intergouvernementele samenwerking, is wat mij betreft op lange termijn niet houdbaar. Ja, het voelt veilig dat ‘onze’ ministers ons in Brussel vertegenwoordigen. En ‘wij’ vinden het vast heel tof dat ‘onze’ minister Bulgarije en Roemenië buiten de deur heeft gehouden. Maar in de rest van de EU zal het vooral irritatie wekken dat één land nu de hele besluitvorming weer torpedeert. En zolang dat mogelijk blijft, zal de EU nooit echt democratisch of daadkrachtig worden.

  4. jasper vs says:

    Volg jij de praktijk van de ministers vergaderingen Arno.
    Punt 1 mag een regering Europees gezien over het algemeen doen wat men lief is omdat het parlement als enige bevoegdheid heeft om de regering weg te sturen en bij tijd en wijle een vrijblijvend advies af te geven op een voorgekookt voorstel. Deze raad dient in mijn ogen alleen macht t hebben waar soevereiniteit gewenst is.
    En verder zie je dat hij in de praktijk wordt gedomineerd door de grote landen. Wat zelfs deels dat argument ongeldig maakt.
    Verder zal de opkomst bij een sterk parlement vermoedelijk toenemen. Zeker van de mensen die echt waarde hechten aan wat Europa doet. Voor een parlement zonder bevoegdheden komt men terecht zijn bed niet uit.

  5. Arno says:

    @Frank: ja, in principe ben ik het met je eens dat mensen die niet stemmen niet moeten klagen over de besluitvorming. Echter, als een parlement 60-70% van de bevolking niet vertegenwoordigt, dan wordt het wel anders. Dat het niet zo ontworpen is, maakt nog niet dat het niet erg is dat er blijkbaar uberhaupt geen draagvlak is voor het Europarlement.

    Dat de huidige vorm niet ideaal is is ook overduidelijk, maar dat betekent nog niet dat dan de beste oplossing is om meer macht over te hevelen naar een parlement zonder draagvlak.

    @Jasper: Ja, ook ik ben niet blij met de besluitvorming zoals die nu gaat. Maar dat heeft veel meer te maken met een gebrek aan echte scheiding tussen regering en Kamer, als dat ik het principe van overleg tussen nationale minsters. Verder, in hoeverre soevereiniteit is gewenst is iets waarover velen het enorm oneens zijn. Ik ben voor verregaande soevereiniteit met een paar spelregels, zoals sluitende begrotingen voor euro-landen. Partijen als D66, en in mindere mate GL, hebben er veel minder problemen mee soevereiniteit op te geven en over te gaan naar een Verenigde Staten van Europa.

    Verder, de opkomst is niet alleen laag door een gebrek aan interesse, het is ook een stil protest. In elk geval wordt het door veel mensen zo gezien, gaan stemmen is voor hun instemmen met de legitimteit van Brussel als overkoepelende regering. Thuisblijven is dan misschien niet het slimst, maar het niet altijd pure desinteresse.

  6. jasper vs says:

    Er zijn in Nederland diverse protest partijen tegen de EU. Als men er echt zo over denkt zou ik zelf daar op stemmen. Ik vraag me dan ook af waar je dit zo duidelijk vandaan hebt. Verder is het EP wellicht niet ideaal. Echter dat de partijen hierop aandringen lijkt me toch wel gedreven door een duidelijk oog voor draagvlak. De verhouding tussen ministers en parlement heeft het volgens mij slechts beperkt wat mee te maken. Een onderhandelaar heeft in Europa nou eenmaal veel vrijheid. En je kan hem moeilijk zuiver daar op afrekenen. Kijk maar naar Nederland waar Geert al maanden blaft maat nooit bijt.
    Verder is het punt wat jij noemt van begroting een van de belangrijkste dingen waar de huidige economische besluitvorming over gaat volgens mij. Dit eventueel aaangevuld met andere financiele structuur die de crisis heeft verergerd in landen als Spanje en Ierland waar het tekort voor 2008 minimaal was en de bubbel maximaal.
    Mochten je vrees hebben vor concrete punten dan hoor ik het graag.

  7. Bart says:

    Te gek, lekker veel om op te reageren 🙂

    Jasper
    (reactie 1 punt 1): Mijn punt is juist dat je de belangen en voorkeuren van je eigen kiezers op de lange termijn wel eens tegen kan werken wanneer je hun belangen en voorkeuren op de korte termijn door probeert te drammen.
    (reactie 1 punt 2): Klopt, het is ook maar een kort stukje he 😉 Voor het punt wat ik wou maken is een minder abstract onderscheid niet zo heel relevant, of zie ik dat verkeerd?
    (reactie 2 punt 1): Dit is niet helemaal waar. Neem nou het opzetten van noodfondsen. Je ziet hier toch duidelijk dat het kabinet in de kamer op zoek moet gaan naar steun, omdat de PVV ze niet wil helpen.
    (reactie 2 punt 3): Klopt! Of tijdens een Europese crisis. Maar dat is wat mij betreft toch de verkeerde volgorde. Hoe belangrijker Europa wordt, hoe meer men er naar gaat kijken. Maar dit zal een stuk negatiever zijn als gevolg van het opgedrongen karakter.
    (reactie 3 punt 1): Nou, waarom denk je dat zo veel politici als de dood zijn voor een nieuw referendum over wat voor Europees onderwerp dan ook?

    Arno,
    (over macht naar het EP): De vraag is: Ten opzichte van wat en over welk onderwerp? Dit wordt veel te gedetailleerd voor dit stukje, maar dat lijkt me hier wel belangrijk. Iig: minder macht voor de commissie tov het parlement lijkt me een goed begin.
    (over elite en reislust): Zie reactie 1 punt 2 bij Jasper. Met aanvulling: Je hebt waarschijnlijk ook mensen die niet reizen maar wel voor een VS2 zijn. Maar dat is voor het punt niet zo belangrijk. Vandaar de generalisatie. Of denk je dat deze er echt te ver naast zit?

    Frank,
    (over versterken binding): Precies! Maar hoe doe je dat? Ik ben van mening dat temporisering daar ook een onderdeel van moet zijn.
    (over niet komen stemmen): het gaat er niet (alleen) om dat men zich niet vertegenwoordigd voelt. Er zullen heel veel redenen voor zijn. Maar wat ik nog belangrijker vind: Je kunt wel zeggen dat deze mensen vanuit moreel oogpunt niet mogen zeuren, maar dat doen ze nou eenmaal wel. Niet vergeten, de wereld is niet eerlijk he 😉
    (over versterken EP): Zie eerste punt bij arno: Ten opzichte van wie?

    Dan nog even over die sluitende begrotingen enzo: de commissie heeft hier nu voorstellen over ingediend. Deze komen er op neer dat zij de begroting bekijken voordat het nationale parlement dat doet, en hier adviezen aan toevoegd. Wanneer deze niet worden opgevolgd mag de commissie een jaar later wat meer dwingende adviezen geven en het jaar daarna zelfs boetes opleggen wanneer de adviezen niet worden overgenomen. Wat vinden jullie daar van? (een goede linke naar hoe dit verhaal precies in elkaar steekt blijf ik jullie nog schuldig)

    Ook boeiend trouwens: de belgische begroting en de commissie: http://www.telegraaf.nl/buitenland/11250389/__Belgische_begroting_afgekeurd__.html?sn=buitenland

    • Arno says:

      Ja, ik denk dat je hier er echt te ver naast zit. Het is inderdaad zo dat een aantal van de meest idealistisch linkse mensen die ik ken aardig wat rond reizen. Maar, dat geldt ook voor de meest uitgesproken rechtse rakkers die ik ken.

      Vergeet niet dat de mensen met het meeste geld om te reizen vaak rechts stemmen. Men wil wel graag de wereld zien en weten hoe het overal is, dat maakt nog niet dat ze hun eigen hoekje op de wereld het meeste liefhebben. En dat hoekje willen mensen houden zoals het is, voor zover dat nog kan. Hoe mooi Marokko ook mag zijn als je daar bent, dat willen veel mensen niet in Nederland zien.

      Dus nee, reislust en links stemmen gaan zeker niet een op een, zijn mijns inziens hooguit heel zwak gecorreleerd. Ook omdat de meest conservatieve mensen die Belgie nog ver weg vinden, typisch SP of PVV zullen stemmen, al is de PVV linkser dan ze zelf zullen toegeven.

  8. jasper vs says:

    Ik zeg dat het goed is om te zoeken naar draagvlak en brede inspraak. Echter dat betekent voor mij niet dat een partij de voorkeuren van de eigen kiezers aan de kant moet zetten. Dan ondergraaf je namelijk je rol als vertegenwoordiger.

    Wat de Jager betreft. Natuurlijk is het slim dat hij zoekt naar meerderheden. Echter uiteindelijk voert hijzelf de onderhandelingen. Mijn punt is dat hij hierin wel degelijk veel vrijheid heeft. Daarbij is er nou eenmaal een meerderheid voor zijn begrotingssystematiek. Hou hij uiteindelijk de onderhandelingen voert is lastig te sturen. En als een onderwerp een keer niet zo ontzettend hot is, kan hij zelfs een eigen koers varen.

    Wat adviezen van de commistie betreft. Als het om de begroting gaat of over de financiele markt dan is dit simpelweg verstandig om Europa bvevoegdheden te geven. Een 2 of 4 Griekenland voorkomen is vele malen wenselijker dan het dempen van de put. Echter de commissie moet zich richten op doelstellingen en niet zeggen zorg vraagt teveel geld of ww is een rol van de staat. Dergelijke voorkeuren moeten nationaal liggen Of nouja zolang er geen mensenrechtne in het geding zijn dan.

  9. Bart says:

    Ah, gevonden!

    – Better enforcement: Failure to respect the agreed principles will make the concerned Member State liable to a warning from the Commission. Following the warning, the Commission may draft a recommendation to the Member State to take corrective action. The recommendation will be adopted by the Council by qualified majority voting. If the Member State does not take appropriate action within the deadline specified in this Council recommendation, the Commission will immediately recommend to the Council that it adopts a decision establishing that no effective action has been taken qualified majority. If the Council does not adopt the decision and the Member State concerned persists in failing to take appropriate action, one month later the decision will be considered again and will be adopted unless a simple majority of Member States vote against it (the so-called reverse simple majority voting procedure). For euro area Member States, the recommendation will be backed by an enforcement mechanism (based on Article 136 of the Treaty) in the form of an interest-bearing deposit amounting to 0.2% of GDP. For euro area Member States which misrepresent deficit and debt data relevant to the SGP, an additional fine of up to 0.2% of GDP can be imposed. At the same time, the professional independence of national statistical authorities is reinforced.

    Bron: http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=MEMO/11/647

Leave a Reply to jasper vs Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.