Ronald Plasterks belangrijkste excuus om tweede studies onbetaalbaar te maken tijdens Balkenende IV, was om in ruil studies betaalbaar te maken voor dertigplussers. Best een verdedigbaar doel lijkt me zo: geef alle Nederlanders, ongeacht hun leeftijd, het recht om betaalbaar één bachelor en één master af te ronden, in plaats van iedereen tot dertig jaar zoveel als ze willen en daarboven niemand.

Overigens geloof ik nooit dat de extra kosten van de gemotiveerde studenten, die nog een tweede studie willen volgen, niet zullen opwegen tegen de maatschappelijke meerwaarde (let wel, het gaat hier überhaupt niet om studiefinanciering en de OV-kaart, die golden altijd al alleen maar voor één studie). Maar in een tijd waarin redelijkheid en toekomstvisie er niet echt toe doen, zal ik daar niet over zeuren. Er moet meer bijgelapt worden, dus wie maken we het bokje?

Nou de tweede studie-studenten dus. Daar waren we toch in 2009 met Plasterk al uit? Ha, mooi niet! Halbe Zijlstra zou koning Zijlstreek niet zijn als hij de dertigplussers niet ook stevig te grazen wist te nemen. Want wat doen dertigplussers? Zij hebben huizen, auto’s en koters en die kosten geld. Daarom studeren dertigplussers over het algemeen in deeltijd, naast hun baan. Maar al deze deeltijdstudenten krijgen vanaf volgend jaar een onfatsoenlijk gepeperde langstudeer-rekening voor hun investeringen in henzelf en onze maatschappij voorgelegd. De langstudeerboete ontziet immers NIEMAND. ‘Ja, we zouden misschien wel willen, maar daar hebben we het geld niet voor’, is het steevaste kulargument tegen alle gegronde kritiek.

Het argument waarmee veel kortzichtige politici en burgers zich om de tuin hebben laten leiden, is dat de bakker en de fietsenmaker zouden betalen voor de studies van de arts en de advocaat. Als zij ongegeneerd van hun studie een potje maken, dan kost dat wel geld, maar levert dat niks op. De werkelijkheid is helaas niet zo simpel als de projectie van Zijlstra.

Het probleem van Zijlstra’s langstudeerboete is dat het een door de onderbuik gevoed doel op zich is geworden, in plaats van een middel om lanterfanterende studenten te straffen/motiveren (s.v.p. doorhalen wat het minst van toepassing is). Maar op zo’n manier ontstaan natuurlijk nooit treffende maatregelen. Dus laten wij, verstandige mensen, toch even een stap terugdoen, terug naar waar het werkelijk om ging: het aanpakken van het kundig geframede prototype van de luie zuipstudent, die wel veel geld kost maar weinig oplevert.

Een student die, door een bijbaan, een bestuursfunctie, ziekte, kind, of door wat voor oorzaak dan ook, maar een percentage van het programma volgt, maar alles met goede inzet in één keer haalt, kost het systeem maar een percentage. Als we daarentegen studenten die zich wel inschrijven voor vakken, maar deze (bij gebrek aan inzet) niet halen, kunnen ‘ontmoedigen’, bereiken we ons doel veel beter en sneller en sparen we de hardwerkende Nederlanders die zich ook onder deeltijdstudenten bevinden.

Dat een student die gedisciplineerd, maar deeltijd, onderwijs volgt en tegelijkertijd ‘gewoon’ voltijd wettelijk collegegeld betaalt, betaalt eigenlijk al een bescheiden cadeautje richting ‘het systeem’. Maar daar haalt Zijlstra zijn neus voor op, daar komt de onderwijsbegroting niet mee rond. Hij graait de laatste generatie dappere deeltijders liever kaal. Een leven lang lappen. Dat zullen ze.

deze tekst verscheen op 15 december op RadboudNet

10 Responses to Een leven lang lappen

  1. Lisa says:

    Volgens mij zit er eerder een stukje kortzichtigheid achter dit beleid. Veel bewindspersonen (en VVD’ers voorop) komen uit een bovenmodaal verdienend nest en hebben geen flauw benul wat er in de samenleving speelt. Als zo’n boete slechts een halve maand salaris is, wat zeuren die studenten dan?

    Bovendien ben ik het niet eens met je verdediging van de keuze van Plasterk. Dit was duidelijk ook een smoes aangezien het ministerie geen idee had hoeveel mensen een tweede studie volgden en hoeveel dertigplussers het hogere collegegeld betaalden.

    • Joep says:

      Tja, dergelijke cijfers ken ik ook niet (men zou zich ook kunnen afvragen of de hoge instellingsgelden misschien juist de reden zijn dat er zo weinig dertigplussers een HO-opleiding volgen), maar in het hypothetische geval van een eerlijke ruil vind ik het nog aannemelijk, ware het echter niet dat het fundament voor deze ruil, een aantrekkelijke situatie voor dertigplussers, door Zijlstra vakkundig is verbrijzeld.

    • Pepijn Eymaal says:

      Lisa, even ter aanvulling: niet alle VVD’ers verdienen bovenmodaal. Dat ten grondslag liggend aan je argument dat VVD’ers daarom slecht weten wat er in de samenleving speelt, vind ik niet dragend.
      Nee, de VVD is geen zuiver liberale partij (welke wel?), maar ook niet alle VVD’ers zijn rijke ondernemers die ten koste van armeren hun zakken vullen.

  2. jasper vs says:

    @ Joep. Waarom laat j die 30 plussers studeren? Dat kost kennelijk alleen maar geld. Er is immers sprake van een ´uitruil in de begroting´. Als het de brede maatschappij wat opleverde sprak je van een lange termijn opbrengst. Wat een linkse hobby was dat van Plasterk. Hier nog een link over hoe Zijlstra de leraren die zichzelf extra bonus onderwijs toedichten keihard aanpakt.
    http://www.volkskrant.nl/vk/nl/5288/Onderwijs/article/detail/3072713/2011/12/12/Bijscholende-leraar-krijgt-langstudeerboete.dhtml

  3. Lisa says:

    @Joep, ik verzin dit niet. In praktijk werd toen door veel instellingen een collegegeld ter hoogte van het wettelijk collegegeld gehanteerd voor dertigplussers. Ook gegevens van de VSNU wezen uit dat waarschijnlijk door invoering van de maatregel veel meer studenten worden getroffen.

    @Pepijn, je verdraait mijn woorden. Ik zeg nergens dat ALLE VVD’ers bovenmodaal verdienen. Het valt volgens mij moeilijk te ontkennen dat bewindspersonen zich moeilijk kunnen inleven in ‘de gemiddelde nederlander’. Dat dit mede door hun hoge salarissen komt lijkt me aannemelijk.

    • Joep says:

      Ik geloof je hoor. En het is een hele kwalijke zaak. Maar mijn originele “statement” stond zelfs “ondanks dit”: vanaf volgend collegejaar wordt iedereen genaaid, omdat de regels de niet op de juiste uitgangspunten zijn gebaseerd, maar op een korzichtige onderbuikfrustratie en korte-termijn bezuinigingen.

  4. Janos says:

    @Pepijn Eymaal December 21, 2011 at 21:30 (Edit)

    BAM, yeah, we hebben er een! Een onvervalste ‘strawman’, of stropopredenering (http://nl.wikipedia.org/wiki/Stropopredenering)! Zo’n mooie hadden we nog niet gehad op vrij-zinnig, geloof ik. Na Frank zijn godwin-post en de nodige ad hominem’s in de discussie over Zwarte Piet, zie ik een prachtige mogelijkheid voor een blog-bingo 🙂

  5. Pepijn Eymaal says:

    Nergens heb ik gezegd dat Lisa heeft gezegd dat (volgen jullie het nog?) alle VVD’ers bovenmodaal verdienen, maar [i]ter aanvulling[/i] heb ik gezegd dat zulks niet het geval is. “En VVD’ers voorop” zou ook een verkeerd beeld kunnen neerzetten, welk beeld ik met mijn aanvulling heb willen nuanceren.

  6. Lisa says:

    Terug naar mijn punt; die is dat bewindspersonen vaak weinig door hebben wat er in de samenleving speelt. Halbe zal de kerstdagen niet gniffelend doorbrengen omdat hij even mooi studenten aan het uitknijpen is, maar waarschijnlijk denkt hij echt dat ze goed bezig zijn.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.