Het beleid, niet de vluchtelingen
“Meer mensen in de bijstand, ondanks bloeiende economie”, kopte de NOS gisteren. Dat klopt, en eigenlijk is dat helemaal geen nieuws, want de bijstand stijgt al jarenlang langzaam maar gestaag. Daar zijn een heleboel redenen voor. Het is jammer dat de NOS er vooral uitlicht dat de groei komt door de statushouders:
“De groei komt vooral door het aantal vluchtelingen dat een verblijfsstatus heeft gekregen. De grootste groep zijn Syriërs, gevolgd door Eritreeërs. Velen van hen hebben onvoldoende vaardigheden of kennis om snel aan de slag te komen en doen daarom een beroep op de bijstand.”
Maar, eerlijk is eerlijk, dat kun je de NOS niet kwalijk nemen, want die gaan af op de berichtgeving van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). En dan blijkt dat de NOS eigenlijk nog best aardige journalistiek bedrijft, want in de laatste alinea noemen zij tenminste nog één andere oorzaak voor de stijging. Het CBS beperkt zich volledig tot de stijging te duiden via ‘herkomst’.
En dat is heel raar. Want ja, het aantal bijstandsgerechtigden stijgt de laatste jaren, onder andere door de instroom van vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Er zijn echter nog veel meer redenen dat de bijstand stijgt. En die liggen voor een belangrijk deel bij het regeringsbeleid. Zo is de AOW-leeftijd verhoogd. Dat betekent dat mensen langer in de bijstand blijven, voordat ze uitstromen naar de AOW. Ook zijn de regels rondom de Wajong-uitkering sterk aangescherpt. Je komt tegenwoordig alleen nog maar in de Wajong als je volledig arbeidsongeschikt bent. Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid kom je in de bijstand. Hier komt nog bij dat deze mensen weinig kans op werk hebben en dus langer in de bijstand blijven. De sociale werkplaatsen worden afgebouwd, wat ook leidt tot meer mensen in de bijstand. En de WW-duur tegenwoordig korter dan vroeger, met als gevolg: een snellere instroom in de bijstand.
En natuurlijk, het CBS kan als deel van de Rijksoverheid niet koppen “Stijging bijstand komt door beroerd regeringsbeleid”. Sowieso niet, maar kort nadat één van de kopstukken uit de regering verklaard heeft dat zijn partij het land heeft gered is natuurlijk helemaal een wat pijnlijke timing daarvoor. Geheel terzijde: ik vermoed dat o.a. vele PGB’ers, flexwerkers, mensen in sociale werkplaatsen en op zoek een sociale huurwoning wel een mening hebben over de mate waarin de PvdA ‘het land heeft gered’. De kiezer had die in ieder geval wel (maar die heeft het natuurlijk gewoon niet goed begrepen).
Maar goed, beleid dus. Gek genoeg gaf het CBS in eerdere analyses wél aan dat er allerlei (negatieve) gevolgen zijn van veranderende wetgeving. Maar buiten dat: ook de moeite die statushouders hebben met integratie, inclusief het vinden van een baan, vindt zijn oorsprong in beleid. Het totaal falende inburgeringsbeleid, om precies te zijn, dat is geprivatiseerd in 2013. Daar is een hoop over te zeggen, maar dat heeft De Correspondent hier al gedaan.
Dus ja, de bijstand stijgt, ondanks de bloeiende economie. Maar het in plaats van alleen te wijzen naar ‘de vluchtelingen’, zou ook wel kritisch gekeken mogen worden naar ‘het beleid’. Ook door een instantie als het CBS.
Afbeelding van Mike Licht, via Wikimedia Commons.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Maar zeg eens eerlijk, denk je echt dat de meeste vluchtelingen niet in de bijstand zouden komen bij beter inburgeringsbeleid? Spreken ze dan wel ineens voldoende Nederlands en hebben ze ineens wel waardevolle diploma’s in onze economie met weinig laagopgeleide arbeid?
Ik denk van niet. Kijk maar eens naar het percentage Somaliers dat nog steeds in de bijstand zit (bijna 70%) terwijl die hier in de jaren ’90 zijn gekomen.
Wat ik betoog is:
“de meeste” dat weet ik niet. Wel dat veel meer vluchtelingen in de bijstand blijven hangen dan anders het geval was geweest, met fatsoenlijke inburgering. Want dat is precies de plek waar je de taal leert, en waar nodig iets aan bijscholing wordt gedaan. Door de inburgering kapot te bezuinigen en te privatiseren hebben we onze eigen kansarme groep gecreëerd (of ten minste; ons best gedaan deze kansarm te houden).
Daarnaast, die Somaliërs: die 70% is dus liegen met statistiek. Het is helemaal geen 70%. Die wordt genoemd door oplettende, dan wel kwaadwillende, politici en media. 70% van de mensen met de Somalische nationaliteit zit in de bijstand. Die nationaliteit raken ze kwijt na naturalisatie, na zeven jaar. Met andere woorden: juist de Somaliërs die langer hier zijn, de taal kunnen spreken, werkervaring op hebben gedaan, een netwerk hebben opgebouwd, worden door het gebruik van “nationaliteit” uit de statistiek gehouden. Zou je dit vervangen door afkomst, is het nog ‘maar’ 50% (even uit mijn hoofd). Zie ook: https://www.oneworld.nl/opinie/zijlstra-gebruikt-de-tweede-kamer-misleidende-cijfers
En ja, 50% is ook heel erg veel. Maar Somalië is een land waar de meeste mensen boer zijn (60% vd economie is landbouw), het opleidingsniveau schrikbarend laag is, en de taal op geen enkele manier lijkt op wat we hier spreken. Dat is een heel ongunstige achtergrond, en dan kost het veel tijd om mensen geschikt te krijgen voor de arbeidsmarkt.
Maar Somaliërs zijn dus zo’n beetje de meest ongunstige groep die er is, dus een heel slecht voorbeeld over hoe vluchtelingen het doen in de bijstand. Helemaal als er vervuilde statistiek wordt gebruikt.
Ja, met een optimaal integratieprogramma geloof ook ik dat er wel wat minder vluchtelingen in de bijstand zouden komen. De vraag is hoeveel minder en hoe dat integratieprogramma opgezet kan worden (en wat dat dan kost). Maar dan nog, in 20 jaar hadden die vluchtelingen ook zelf de moeite mogen nemen om uit de bijstand te komen.
50% vind ik ook dramatisch. Het ‘kost veel tijd’ om aan te passen? Een groot deel van die Somaliers is hier al sinds de jaren 90: zo’n 20 jaar. Als ze dan nog niet geschikt zijn zullen ze dat nooit worden. Een heel leven in de bijstand dus.
Als we verwachten dat de helft van alle toegelaten vreemdelingen in de bijstand eindigt, dan is dat een heel goed argument om geen enkele vluchteling meer permanent toe te laten. En hoeveel anders is een Syrier van een Somalier qua banenkans? Zelfde religie als de Somaliers, Arabisch is ook een taal van een volledig andere taalgroep dan het Nederlands en ze hebben een veel lager opleidingsniveau dan in Nederland nodig is om kansen te hebben op de banenmarkt en hun cultuur is ook nogal anders dan de onze. Ik voorzie dus weer 50-70% in de bijstand voor het leven.
Enige oplossing: terugkeer zodra Syrie weer een beetje veilig is. Ook beter voor Syrie.
“De vraag is hoeveel minder en hoe dat integratieprogramma opgezet kan worden (en wat dat dan kost).” We hadden een beter re-integratie programma dan we nu hebben, voor de privatisering van die ‘industrie’. Zie de link naar het stuk van De Correspondent. De precieze cijfers kan ik ook niet geven, maar ik wil wel een voorspelling doen hoor: een beetje investeren ‘aan de voorkant’ en zo voorkomen dat je een slecht geïntegreerde, slecht opgeleide, niet arbeidsfitte groep vluchtelingen krijgt, betaalt zich uit. Daarop bezuinigen valt in de categorie pennywise, pound foolish.
“Maar dan nog, in 20 jaar hadden die vluchtelingen ook zelf de moeite mogen nemen om uit de bijstand te komen.” Een ruime meerderheid heeft dat dan ook gedaan, in de meeste gevallen succesvol.
“50% vind ik ook dramatisch.” Ja, dat is het ook. Maar bedenk je: dit is het cijfer van de groep die het allerslechtst presteert op dit gebied, samen met Eritreeërs. Dit is niet representatief voor vluchtelingen in de bijstand.
“Als we verwachten dat de helft van alle toegelaten vreemdelingen in de bijstand eindigt” dat doen we dus niet, dat doet niemand. Je pakt nu namelijk geen gemiddelde vluchteling, maar de slechtst presterende groep.
“Ik voorzie dus weer 50-70% in de bijstand voor het leven.” Nu wordt het flauw Arno, ik ben beter van je gewend. Die 70% is (nogmaals) de slechts presterende groep, en dan liegen met statistiek (zie mijn vorige reactie). Die 50% is de slechtst presterende groep. Gemiddeld is het (veel) beter. Gemiddeld genomen hebben de Syriërs die gevlucht zijn een veel hoger opleidingsniveau dan mensen uit Somalië. Veel komen ook uit steden, niet van het platteland. Je voorspelling is naast flauw ook nergens op gebaseerd.
“Enige oplossing: terugkeer zodra Syrië weer een beetje veilig is. Ook beter voor Syrië.” Ja, prima. Ook veel beter voor de mensen zelf. De meeste willen niets liever. Vervelend detail: daar is oorlog. En een megalomane dictator die zijn eigen bevolking afslacht. En tegen de tijd dat het daar ooit weer rustig is (if ever de komende decennia), zijn die Syriërs al 10 jaar hier, zijn hun kinderen hier geworteld, en gaan ze hier naar school.