29 oktober is de begroting van Wonen en Rijksdienst behandeld in de Tweede Kamer. Tijdens de behandeling besprak minister Blok onder andere het relatief hoge ziekteverzuim bij het Rijk. Volgens Blok wordt dat mede veroorzaakt door het relatief oude personeelsbestand en het aannemen van arbeidsgehandicapten.

Ikzelf denk dat dit een heel gemakkelijk antwoord is van de minister. Als Rijksambtenaar zie ik om mij heen ook hoe het ziekteverzuim oploopt. En nee, niet alleen onder mijn oudere collega’s. Door de politieke wens tot een krimpende overheid, neemt binnen het Rijk langzaamaan de werkdruk toe. Het aantal fte wordt teruggedrongen, maar in plaats van dat het Rijk minder gaat doen neemt het aantal taken alleen maar toe. De tijd waarbinnen zaken gerealiseerd dienen te worden, wordt juist steeds meer beperkt. Alles lijkt ‘op korte termijn’ te moeten worden gerealiseerd. Om maar even te zwijgen over het aantal Kamervragen dat op ons af komt, en het detailniveau dat daar af ten toe bij komt kijken.

Deels heeft dat te maken met een gebrek aan zakelijkheid. Wanneer van hogerhand besloten wordt dat je als organisatie best met minder manuren toe moet kunnen, zou je daar als dienst tegenover moeten stellen dat je bepaalde taken niet meer zult uitvoeren. Maar ja, ambtenaren zijn loyaal volk: die gaan hard rennen om alles toch af te krijgen. Alle clichés over raamambtenaren ten spijt. Bovendien hebben we niet goed in beeld hoeveel tijd en geld de taken kosten die we uitvoeren. Uren schrijven is lang niet overal gemeengoed. Krimp in personeelsbestand kan dus moeilijk te worden gerelateerd aan de uit te voeren taken. Waarschijnlijk is dat ook deels de reden dat gesteld wordt dat de overheid inefficiënt werkt: we weten nu eenmaal niet hoe efficiënt we werken. En zolang dat beeld niet wordt bijgesteld, is het makkelijk scoren als politicus wanneer je zegt dat Nederland wel met minder ambtenaren toe kan.

Een tijdje is het gebrek aan collega’s opgevangen door inhuurkrachten en jonge mensen met tijdelijke contracten. Maar dat mag ook niet meer van Blok’s collega Plasterk: dat werkt maar integriteitsproblemen in de hand. Lekker, zo’n minister die een grote groep hardwerkende jonge collega’s zonder inkomenszekerheid wegzet als onbetrouwbare, niet loyale personen. Dat is echt goed voor het moreel! Maar je moppert niet, als jongere: voor jou tien anderen. Sterker nog: je maakt onbetaald ettelijke overuren, om te laten zien hoe gemotiveerd je bent. Tegelijkertijd zijn de oudere collega’s druk met het verzorgen van hun ouders, die niet meer kunnen rekenen op institutionele zorg, of passen ze tijdens hun seniorenverlof op hun kleinkinderen omdat de opvangkosten door hun kinderen niet meer op te brengen zijn.

Ondertussen is het ziekteverzuim dus wel reëel. Ambtenaren vallen letterlijk bij bosjes om. Hoge werkdruk, weinig waardering en de participatiesamenleving eisen hun tol. Gelukkig heeft Blok beloofd om nog eens ‘een spa dieper te gaan’ en naar mogelijkheden te kijken om het ziekteverzuimcijfer verder te beïnvloeden. Ik ben benieuwd of daarbij de gemaakte politieke keuzes ook zullen worden meegenomen…

Emma is werkzaam als ambtenaar, en ziet om haar heen hoe goede collega’s omvallen of hun heil zoeken in andere werkkringen. Ze kan niet ontkennen dat zij, uit gezondheidsoverwegingen, zelf ook overweegt het zinkende schip te verlaten.

9 Responses to Over verzuimen gesproken

  1. Arjen says:

    Dat stukje over integriteit van Plasterk in trouw was inderdaad tenenkrommend. Hoe durf je de loyaliteit van mensen die 80 uur per week rennen in de hoop op een vast contract in twijfel te trekken.

    Ik denk overigens dat door dat “gebrek aan zakelijkheid” binnen overheden (of wellicht: grote organisaties in algemene zin) ook te veel verschil is tussen medewerkers onderling.

    Maar dat terzijde. Goed stuk. Herkenbaar.

  2. Janos Betko says:

    Dat stuk van Plasterk, was dat in de papieren of de digitale krant? (en in het geval van dat laatste: link?)

  3. Arjen says:

    Papier. Het was een stuk over integriteit. Er zijn verhoogde integriteitsrisico’s met tijdelijke contracten en met mensen die veel thuiswerken, was de lijn van het verhaal. Ik zal even in de papierbak duiken 😉

    • Janos Betko says:

      Shit. Ik werk ook veel thuis.

      Hoe zit dat nou met mijn integriteit?

      • Arno says:

        Dus én 2e generatie allochtoon én thuiswerker?? Ja das niet best.. 😉

        Maar serieus, communicatief is het absoluut bijzonder zwak van Plasterk. Waarschijnlijk (hopelijk) onbedoeld zet hij zijn medewerkers inderdaad erg slecht weg.

        Wat hij denk ik wil zeggen is dat bij een groot verloop van mensen met inzage in gevoelige informatie (wat je krijgt met 3x 1 jaar en dan eruit) er een groter risico is op lekken.

        De kans is nou eenmaal groter dat er een incompetent of onbetrouwbaar sujet tussenzit in een grote groep dan in een kleine. Dat zegt natuurlijk niks over de bedoelingen van die thuiswerkers of tijdelijke krachten. En bij veel thuiswerken is het risico op bijvoorbeeld een verloren usb-stick of laptop met gevoelige informatie een stuk groter. Of dat er gewerkt wordt op een slecht beveiligde thuis-pc.

  4. Arno says:

    Interessant.. Inderdaad leven we in een tijd van symboolpolitiek en kortetermijnakkoordjes. Een structurele oplossing voor wat dan ook en over welke boeg dan ook worden we het nooit over eens, ook niet op dit forum 😉 . En dan helpt een tot op het bot verdeelde verkiezingsuitslag zoals die uit 2012 en een bijbehorend tot op het bot verdeeld kabinet natuurlijk niet mee.

    Als we nu gewoon afspreken dat we allemaal volgende keer op het knopje van de VVD drukken, zijn we van die compromissen en verdeeldheid af en dan komt alles goed!

  5. Mieke says:

    We kunnen ook afspreken dat onze tweedekamerleden en ministers zich minder bezighouden met ad hoc issues, en zich gewoon gaan buigen over de uitdagingen waar we voor staan. Dat ze zich daarbij verdiepen in oorzaken en zich laten adviseren door deskundigen. Dat onze ambtenaren worden uitgedaagd om aan te tonen dat zij middelen doelmatig inzetten, en DAAR op worden afgerekend ipv op basis van uitputting. Dat bij de toekenning van budgetten alleen het beoogd effect wordt voorgeschreven en niet direct ook de methode (zonder dat iemand weet of de voorgeschreven methode met de toegekende middelen uberhaupt gaan leiden tot het gewenste resultaat). En zo is er nog veel meer dat er gedaan kan worden. Ongeacht verkiezingsuitslagen. Verantwoordelijkheid nemen is ook gewoon doen waar je voor besteld bent. En dat is niet brandjes blussen die je zelf hebt veroorzaakt.

Leave a Reply to Janoz Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.