Cartman had ongelijk

Deel 1 in een serie willekeurige observaties tijdens een metalfestival in Slovenië

De afgelopen drie jaar was ik op het festival Metalcampdays* in Tolmin, Slovenië. Het is een relatief klein festival met zo’n tien- tot vijftienduizend bezoekers, dat een kleine week duurt. De festivallocatie is prachtig gelegen, in het bosrijke dal waar de rivieren Soča en Tolminka bij elkaar komen, in de buurt van Triglav Nationaal Park. Deze sprookjesachtige omgeving is het toneel van 5 dagen totale herrie, in de goede zin van het woord. Een aantal zaken is me daar de afgelopen jaren opgevallen, en ik wil graag van de gelegenheid gebruikmaken die met jullie te delen.

In de Southpark episode “Die Hippie, Die” jaagt Cartman een hippiefestival uit elkaar door het draaien van Raining Blood. Immers, ” hippies can’t stand death metal”.** Cartman had ongelijk. De huidige generatie metalheads zijn voor een groot deel hippies. Op weinig plekken is de verwevenheid tussen de hippie- en de metalscene beter te zien dan in Tolmin.

Om te beginnen is dat te zien in de kleding die mensen dragen. Ja, het is een metalfestival, dus je ziet alle attributen die daarbij horen: het zwarte leer, metalen pinnen, tatoeages en zwarte bandshirtjes met doodshoofden en kreten over oorlog, dood en satan. Maar je ziet óók ronde hippiezonnebrilletjes, dreadlocks, meiden die zich in Afrikaanse doeken hebben gewikkeld en gebatikte shirts. Niet zelden zie je kleding en accessoires uit beide werelden verenigd in één persoon.

Naast de kleding is er ook een overeenkomst als het gaat om ‘geen kleding’. Een onderdeel van het originele hippiedom was dat de seksuele revolutie werd omarmd en er heel vrij werd omgegaan met ‘openbaar naakt’. Mensen die wel eens op een metalfestival zijn zullen de overeenkomst wel zien. Meestal beperkt het ‘openbaar naakt’ op metalfestivals zich tot Duitse mannen (specifieker: vooral harige mannen met dikke bierbuiken). Maar over (naakte) Duitse mannen later meer in een volgend stukje. Het interessante aan het Sloveense festival is dat het openbaar naakt zich niet beperkt tot harige mannen: ook jonge, mooie meisjes lopen op sommige plekken zonder schroom naakt of topless rond. Ongeacht of het ging om een niet verlegen standbezoekster, meisjes in evakostuum onder de buitendouche, of dames die topless stonden te dansen in de regen: er kwamen geen vervelende of seksistische opmerkingen*** en iedereen kon lekker haar ding doen. En zo moet het natuurlijk ook zijn. Maar een beetje hippie is het wel.

Zeer opvallend op het campingterrein is de absurd hoge concentratie schattige oude (hippie) volkswagenbusjes, door onze Oosterburen ook wel liefkozend ‘Bullies’ genoemd. De mooiste die ik zag was helemaal beschilderd, met groot het woord LOVE, een enorme peace sign, én op de voorkant het universele metalgebaar, de ‘horns‘, een hand waarvan alleen de wijsvinger en de pink de lucht in wijzen. Het was het ultieme symbool van de integratie van de hippie- en de metalscene. (Helaas was ik te traag om een goede foto te maken van het busje in kwestie – op de foto een soortgelijk busje om een indruk te krijgen, alleen helaas dan zonder de metal-symboliek).

De vergelijking houdt hier niet op: ik kan nog alinea’s lang uitweiden over het veganistische eten****, de natuurliefhebbers die onder andere komen om een dagje te wandelen door Triglav, het gebruik van (en de relaxte manier waarop omgegaan wordt met) softdrugs, maar dan wordt dit stuk te lang. Al met kon ik, kijkend naar de volkswagenbusjes, zonnebrillen en batikdoeken, de openbare naaktheid, de natuurgenieters, het vega-eten en de langharige, stonede gasten, weinig anders dan concluderen dat het niet meer hippie wordt dan dit.

De metalheads van nu zijn de hippies van vroeger, al is de muziek er een heel stuk beter op geworden. Zo raar is het eigenlijk ook niet. Luister maar eens naar dit nummer van de band die door velen gezien worden als de grondleggers van de heavy metal: vanaf het begin zaten de hippie-invloeden er al in. De afgelopen jaren heeft het machtige Slayer meerdere malen het hippie/metalfestival Metalcamp afgesloten. De aanwezigen genoten ervan. Cartman had er niet verder naast kunnen zitten: hippies vluchten niet voor Slayer, ze komen er juist vanuit heel Europa op af.

János Betkó gaat inmiddels al zo’n 20 jaar naar metalfestivals, en is overigens hartgrondig van mening dat Dynamo Open Air terug moet komen.

*Nou ja, dit jaar heette het festival Metaldays, alle jaren daarvoor Metalcamp – maar het gaat om hetzelfde festival.
** De discussie of Slayer onder ‘death metal’ valt laat ik graag aan me voorbij gaan.
*** Nou, vooruit: voor de dansende meisjes in de regen vielen een paar dronken Duitsers op hun knieën, op een gepaste afstand van een meter of 20. Maar dat werd niet als vervelend ervaren.
**** Collegafestival Brutal Assault heeft niet minder dan vier eettentjes waar je veganistisch eten kan bestellen!

Tagged with:
 

19 Responses to Cartman had ongelijk

  1. Quiz says:

    Ik houd van death metal en heb een schijthekel aan hippies. Ik herken dan ook totaal niets van alles wat je schrijft. Volgens mij ben je niet goed wijs.

    • Janos Betko says:

      Beste Quiz,

      Of ik wel of niet goed wijs ben, dat kunnen anderen vast beter beoordelen dan ik.

      Wat ik me wel afvraag: wat herken je dan niet? En op basis waarvan niet?

      Hou je van metal en vind je hippies stom en ben je het daarom niet met me eens? (Dat mag.) Of was je ook op metaldays en heb je daar geen Volkswagenbusjes en ronde hippiezonnebrilletjes gezien, of op Brutal Assault en was er geen veganistisch eten? (Dat mag ook, dan heb je andere dingen gezien dan ik).

      Met andere woorden: iets van onderbouwing zou fijn zijn. Ik ben oprecht nieuwsgierig, vooral omdat ik via social media vooral reacties van herkenning heb gekregen.

  2. Quiz says:

    Je hebt het in het artikel vooral over één festival (Metalcamp/days), wat zomaar eens helemaal niet representatief zou hoeven zijn voor de gehele metalscene. Brutal Assault ken ik niet (tenminste, niet geweest), maar ook ik ga zo´n 20 jaar naar grote en kleine festivals. Ja, op deze festivals zie je wel eens zo’n vervelende hippieachtige. Vooral die gedreadlockte passieve sukkels die menen met een akoestische gitaar op een metalfestival te moeten komen zorgen voor een hoop ergernis bij zowel mij, mijn vrienden en eigenlijk alle andere metalheads die ik ken (en ook die gaan al een tijdje mee). Ik heb het idee dat jij vooral heel graag wil zien dat de culturen verenigbaar zijn. Heb je zelf dreadlocks? Een tie-dye shirt misschien? Een akoestische gitaar? Of ben je al lang niet naar een Nederlands festival geweest waar we allemaal gewoon lekker spugen op hippies, even los van wat er in Slovenië of Tsjechië gebeurt?

    • Janos Betko says:

      Je stelt op zich terechte vragen, eigenlijk 1) “ben je zelf geen hippie en is je stuk geen projectie” en 2) “probeer je niet iets anders te zeggen met dit stuk (over verenigbare culturen)?”

      Om te beginnen met je vragen over mijzelf, nee, ja, nee, en nee. Nee geen dreadlocks, nee geen akoestische gitaar, nee ik ga nog regelmatig naar festivals in NL. Ja, van de +/- 50 band- en festivalshirtjes die ik heb zijn er twee tie-dye: een Wacken-shirt en een Dynamo-shirt. Waarvan het Wacken-shirt overigens een prachtige illustratie is van mijn punt: tie-dye shirtje met een enorme koeienschedel er op, perfect voorbeeld van de synthese van het hippiedom en de metal. Overigens, als je even googledt op ‘images’ van batik-shirts komt je al heel snel shirts tegen van Slayer, Metallica, Grave, Unleashed en Dimmu Borgir; geenszins alleen een hippie-ding dus, maar gewoon deel van het kledingassortiment van menig band in de (harde) metal.

      Nee, geen projectie dus. (overigens, waar komt die akoestische gitaar vandaan? zelden tot nooit gezien op festivals, ook niet genoemd in mijn stuk).

      En nee, als ik eigenlijk iets anders wil zeggen (over culturen die verenigbaar zijn oid) dan schrijf ik daar wel iets over, daar heb ik dit stuk niet voor nodig. Ik schrijf over genoeg diverse onderwerpen: http://vrij-zinnig.nl/wp/author/janos/

      Wat ik wél wil, is een aantal stukjes schrijven over een festival waar ik ben geweest. Daar was dit de eerste van, de volgende gaat over ‘de Duitse metalhead’, misschien herken je er meer in. Ik schrijf vooral over dingen die me opvallen, en die me al jarenlang opvallen, maar de voorbeelden komen van het festival waar ik het laatste was: Metaldays dus. En ja, de dingen waar ik in bovenstaand stuk over schrijf zijn daar net nog wat verder uitvergroot, ik denk oa vanwege de plaats waar het festival gehouden wordt (natuurgebied), het warme weer (anders ook geen hippiezonnebrillen) en hoe ze zich presenteren als plek voor ‘metal holidays’ (dus wat meer sandalen en blote voeten). Maar wat ik zeg geldt m.i. echt wel breder dan alleen Metaldays.

      Wat ik zag, en ook in de jaren daarvoor veelvuldig heb gezien op festivals in oa Nederland, België en Duitsland, is een redelijk hoog hippiegehalte in de metalscene. En dan bedoel ik dus niet dat er ‘echte’ hippies staan met een akoestische gitaar en een bloem in hun haar, maar dat in de metal behoorlijk wat symboliek gebruikt wordt die ook in de hippiescene gebruikt werd, en er nog wel wat parallellen zijn. Daar geef ik volgens mij genoeg voorbeelden van in mijn stuk, maar om er nog wat te geven: de halve folk-/paganmetal scene bestaat uit bomenknuffelaars, de helft van de nummers gaat over moeder aarde. En ook buiten die stroming, in de death, trash en andere subgenres wordt regelmatig gezongen over maatschappijkritische (milieu)thema’s. Juist: hippies.

      Daarnaast is de metalscene ontzettend relaxed en tolerant. Er is zelden tot nooit gezeik. Het aantal incidenten, vechtpartijen, etc. is te verwaarlozen vergeleken met festiviteiten bij veel andere subculturen. Als op een festival punkers, hardcore gasten en mensen uit andere subgenres rondwandelen, vindt iedereen dat prima. Dynamo heeft zelfs jaren een ‘skate fest’ gehad, naast het reguliere programma, terwijl de skater-scene toch een heel eind van de metal verwijderd is. Voor de rap van Osdorp Posse en de ‘digital hardcore’ herrie van Atari Teenage Riot was (is) ook altijd plaats op metalfestivals, net als voor klassieke orkesten die samenwerken met een band. Relaxed, tolerant, en best wel hippie. (Ok, vooruit: op Dynamo is ooit een groep die de hele nacht keiharde gabber aan het draaien was met harde hand verwijderd – maar dat was toch wel een beetje provocatie / overlast).

      Uiteraard zijn mijn observaties ook maar generalisaties. Er bestaat natuurlijk ook een andere kant van de metal: stoer, macho, tatoeages, motoren, brede gespierde kerels met lekkere wijven, zeg maar het deel vd metal dat bezongen wordt door Manowar. Mensen die meer aan die kant zitten zullen het misschien aanstootgevend vinden om een link gelegd te zien worden met het hippiedom. Ach, dat mag.

      Je maakt wel heel goed duidelijk dat mijn opmerkingen generalisaties zijn. Uit “gedreadlockte passieve sukkels” en “lekker spugen op hippies” spreekt niet bepaald relaxedheid en tolerantie, je illustreert je punt goed. Kijk alleen uit bij het spugen op hippies dat je niet per ongeluk in je eigen (lange) haren rochelt, want “de hippie” zit in de hele metalscene, dus ook in jezelf.

  3. Hester says:

    Quiz, wat zijn er voor meerdaagse Nederlandse metalfestivals met camping dan? Behalve Dokk’em zou ik er zo snel geen weten, please enlighten me!

    • Jasper van s says:

      Zeg hester wat vind jij er nou van dat Janos loopt te dwepen over hoe hij rondhing op een festival waar de sloveense schonen topless rondliepen 😉
      Ontopic. Leuk verhaal en interessant dat Janos de behoefte voelt om me Cartman of alle people in discussie te gaan. Daarbij bewijst het niks dat je 10.000 metalfans bijelkaar kan sprokkelen om samen vreedzaam de bloemen buiten te zetten.

  4. Quiz says:

    Janos, weer een mooi stuk geschreven, maar ik vrees dat we het niet eens gaan worden. Even een bondig repliek, ook omdat ik vanavond nog een offerte moet schrijven voor een mooie klus (ja, voor een dikke Duitser met lang haar en tatoeages ben ik behoorlijk saai met mijn kantoorbaan en bijbehorend burgerlijk leven):
    – ik heb zelf nog nooit een tie-dye metalshirt gezien, maar als ik ze zou zien zou ik denken dat het een grap is. Dat ze wellicht bestaan en misschien 0,5% van de verkochte shirts een batikshirt is (en zelfs dat lijkt me nog optimistisch ingeschat) zegt niets over de algehele metalcultuur. Er zijn ook gabbers die naar metalfestivals komen, maar om nu te zeggen dat de culturen verenigbaar zijn gaat te ver (al zou dat beter matchen dan een match met de hippiecultuur, want hard).
    – ik kom wel eens een akoestische gitaar tegen op een festivalcamping. Ook hippies lopen er wel eens mee rond.
    – “de halve folk-/paganmetal scene bestaat uit bomenknuffelaars”. Als dat waar is, bestaat de andere helft uit neonazies.
    – “En ook buiten die stroming, in de death, trash en andere subgenres wordt regelmatig gezongen over maatschappijkritische (milieu)thema’s. Juist: hippies.” Ik denk dat er bijna geen genre is dat zo weinig maatschappijkritische teksten heeft als de metalscene. Dat er tussen die tienduizenden metalbands wel eens bands zijn die over vliegende walvissen zingen of wat dan ook is helemaal niet gek. Neemt niet weg dat de meeste metalteksten gewoon over dood, verderf, satan, bloed, \w/aarheid, historische veldslagen of metal zelf gaan. Alles behalve hippieness dus.
    – “Daarnaast is de metalscene ontzettend relaxed en tolerant.” Klopt. Echter, en dan vind je vast dat ik doorsla, gebeurt dat omdat het een cultuur is van gewoon gezellig bier drinken, muziek luisteren en over metal praten. Dat er niet gevochten wordt heeft echt niet te maken met de peace, love en happiness van de platgeblowde hippiecultuur. Ik zou ook niet zo snel een goede circlepit gemaakt zien worden door hippies.
    – Ik blijf erbij: de metalcultuur en hippiecultuur zijn uitermate moeilijk te verenigen. Dat er wat overeenkomsten zijn verandert daar niets aan. Er zijn ook genoeg overeenkomsten tussen de neonazistische hardcore en de straight edge hardcore, maar om ze nu verenigbaar te noemen gaat ver. Dat er hippies zijn die van metal houden en metalheads die van Neil Young houden zegt ook niets over de verenigbaarheid.
    – Ik ben benieuwd naar je stuk over de dikke duitser.
    Hester: Occultfest!

    • Janos Betko says:

      Denk dat dit inderdaad ‘agree to disagree’ wordt, prima!

    • Janos Betko says:

      Hij staat er op, mijn observaties over Duitsers. Ben benieuwd of je net zo weinig herkent als van mijn vorige blog! (voor zekerheid: ik bedoelde in mijn vorige post dus niet dat jij een dikke Duitser bent :p – ik vroeg me alleen af of je wederom een heel andere visie zou hebben).

  5. Quiz says:

    True, Janos. Ik wilde eigenlijk schrijven dat ik het waarschijnlijk minder met jou eens ben dan jij met mij, maar daar vind ik het een te gezellig gesprek voor. Ik ben overigens diep van binnen een dikke Duitser met tatoeages en lang haar, alleen geboren in een verkeerd lichaam.

    • Janos Betko says:

      Oh, dat mag wel hoor, ik hoef niet zo nodig ‘meer gelijk’ te hebben 🙂 En als je zelf aangeeft (in je 1e post) dat je van death metal houdt (en dat interpreteer ik maar even als ‘vooral death metal’) dan gaat je verhaal misschien nog meer op dan voor de metal algemeen.

      Ik bedoel, ik kan wel een paar voorbeelden geven van nummers over pacifisme en ‘baas in eigen buik (Gorefest – Glorious Dead en Foetal Carnage), maar het overgrote deel zingt inderdaad gewoon over “dood, verderf, satan, bloed, \w/aarheid, historische veldslagen of metal zelf”.

      Laat onverlet dat je wel een beetje overdrijft mbt de zeldzaamheid van maatschappijkritische teksten; wat even heel snel in me opkomt, bands als Black Sabbath, Metallica, Gojira, Skyclad, Sepultura, Sadus, Sanctuary, Eluveitie… allemaal bands die van af en toe tot vrijwel standaard maatschappijkritische (en ronduit hippieachtige) thema’s aansnijden (anti-oorlog, -doodstraf, over moeder natuur, etc.).

      En ja, daar kun je 100’en voorbeelden tegenover zetten van bands die dat niet doen, maar “bijna geen genre is dat zo weinig maatschappijkritische teksten heeft als de metalscene”, nope, die koop ik niet.

  6. Janos Betko says:

    Lol, deze moet ik nog even delen, ik kwam deze vandaag tegen op het forum van het aankomende Heidenfest in 013:

    “Voor degene die geïnteresseerd zijn, er is ook weer een picknick georganiseerd van te voren! Iedereen is welkom, dus spread the word! Info kan je hier vinden:
    https://www.facebook.com/events/226771784140919/?fref=ts

    😀

  7. J8)st says:

    Ik ben het een heel eind met je eens, János. m/etal is – volgens mij – in de basis vooral anti-systeem en anti-establishment, met een niet zeer uitgesproken politieke voorkeur. Dit in tegenstelling tot punk, waar waar veel duidelijker een politieke boodschap in zit. De brug tussen die twee, hard core overigens, is ook veelal links, maar niet per definitie.

    Maar in m/etal kun je die politieke voorkeur nog verwerken. Inderdaad (Quiz) kun je daar natuurlijk een extreem rechtse boodschap mee uitdragen, maar ook een extreem linkse. De basis is algemene woede, systeemhaat, maar juist die haat biedt ruimte om te denken over iets nieuws. En ja, dat daar dan iets met ‘love & peace’ uitkomt, daar sta ik niet van te kijken.

    Nog meer voorbeelden nodig? Carcass bestaat ook uit vegetariërs. En Kreator’s Violent Revolution gaat volgens mij ook gewoon over het (niet willen) eten van dieren. Moet ik Ministry nog uitleggen? En tot slot, at Flattus Maximus van Gwar ook louter vegetariërs…

    En ja, Quiz, ik denk dat het absoluut ook te maken heeft met in welke kringen je jezelf beweegt en naar welke bands je luistert en voor welke boodschap je gevoelig bent. Laten we daarom concluderen dat János een kuthippie is, en geruimd moet worden met een stevige dosis Slayer. 🙂

  8. […] de voorgaande vier blogs is steeds een thema behandeld: de hippie in de metal, Duitse metalheads, diversiteit in de metalscene en betutteling op festivals in Nederland. Om in […]

  9. […] namen uit de hardrock van de jaren zeventig tot de metalbands van nu spelen. Vier jaar geleden schreef ik een serie stukjes naar aanleiding van het briljante festival Metaldays in Slovenië.* Graspop […]

  10. […] namen uit de hardrock van de jaren zeventig tot de metalbands van nu spelen. Vier jaar geleden schreef ik een serie stukjes naar aanleiding van het briljante festival Metaldays in Slovenië.* Graspop […]

  11. […] ik, en geen probleem! Krst is een nummer van Brezno, dat ik ooit zag als het lokale voorprogramma op het onvolprezen metalfestival […]

Leave a Reply to Janos Betko Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.