De afgelopen weken zijn er op deze blog veel stukjes verschenen over de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs. Prima! Heel belangrijk allemaal. Want een gedegen studie wordt helaas steeds minder vanzelfsprekend, met name wanneer je ouders financieel weinig kunnen bijdragen. Maar wanneer je je felbegeerde diploma dan eindelijk op zak hebt dient de volgende horde zich alweer aan: werkervaring. Tegenwoordig minstens zo belangrijk, maar bepaald niet toegankelijk.

Tijdens je studie zal het in ieder geval niet gebeuren. Welke student gaat nou duizenden euro´s aan collegegeld betalen om vervolgens bij een bedrijf of organisatie te gaan rondlopen? Daarnaast vindt de TU Delft BV stages vast niet meer dan ‘nice to have’. Of universiteiten moeten natuurlijk zo weinig geld overhouden dat een ophok-stage een uitkomst biedt. Dat is de nieuwe generatie ophokscholieren toch al gewend.

Oké, wellicht na de studie dan. Samen met duizenden anderen jagen op die schaarse vacatures. Enkele gelukkigen zullen zeker een plekje krijgen. Zij mogen de hele week opdagen bij het lokale ABN ARMO kantoor om Wc’s te boenen. Immers, duizenden schoonmakers staken om nog een beetje schappelijk loon te krijgen. En terecht. De stagiair zal zich echter niet te kritisch opstellen en het werk, nota bene vrijwillig, uitvoeren om bij het volgende sollicitatiegesprek te pretenderen dat het werkelijk iets voorstelde.

Studenten die stage lopen buiten het studieprogramma om zullen zich al die tijd financieel moeten kunnen bedruipen. Hierdoor is ook onbetaald factuurtjes versturen enkel nog voor de kapitaalkrachtigen. Immers, in het onwaarschijnlijke geval dat je stagevergoeding krijgt, dan is die zelden voldoende om je kamertje van te betalen. Er staat namelijk een flink reserveleger aan andere hoogopgeleide gewilligen klaar die het voor niets doet, en in dit stadium zijn de meeste kinderen uit arme gezinnen toch al wel afgeschud. Wellicht dat de Jonge Democraten hier gewoon nog een extra lening voor afsluiten. Anderen bedruipen zich door ´s avonds en in het weekend de klantenservice uit te hangen. Sommige gaan de escort-sector in. Als je de hele week al wordt genaaid kan het weekend er ook nog wel bij.

Ik vind het onwerkelijk hoe wij omgaan met die groep mensen die het talent, de opleiding en vooral ook de ambitie hebben om aan de slag te gaan. Ik heb teveel vrienden die onnodig thuis zitten of ver beneden hun niveau werken.

Vast en zeker, de allerbesten zullen het wel redden. Maar is het toch gewoon zonde dat we daar zoveel “gewoon goede” opgeleide krachten voor verspillen?

Tagged with:
 

22 Responses to Werkervaring: They say ‘Jump!’, you say ‘How High?’

  1. J. says:

    opdragen > opdraven

    Je schetst een probleem: er zijn niet genoeg arbeidsplaatsen. Maar ik volg niet helemaal hoe je dan tot de volgende conclusie komt: “Ik vind het onwerkelijk hoe wij omgaan met die groep mensen die het talent, de opleiding en vooral ook de ambitie hebben om aan de slag te gaan.”
    Als er te weinig arbeidsplaatsen zijn, is het toch logisch dat veel mensen zonder werk komen te zitten, of werk onder hun niveau moeten accepteren? Als je hier een oplossing voor hebt hoor ik het graag..

  2. Frank says:

    Hier in het VK is het inderdaad ook zo erg. Het nare is dat het vooral studenten raakt die na hun studie iets min of meer ideëels willen gaan doen. Als je je ziel verkoopt aan een oliemaatschappij of een consultant dan krijg je wel redelijk betaald. Maar je moet niet proberen bij een NGO of internationale organisatie aan de slag te gaan. Daarvoor heb je eerst ‘werkervaring’ nodig. En waar krijg je die? Inderdaad, helemaal gratis en voor niets bij zo’n zelfde bedrijf.

    Dus nadat je hier een studieschuld van enkele tienduizenden ponden hebt opgebouwd, kan je jezelf ook nog twee jaar laten uitbuiten voordat je een keer een fatsoenlijke baan krijgt. Waarbij ‘werkervaring’ inderdaad vaak niet meer is dan op en neer naar het kopieerapparaat kruipen, om vervolgens te pretenderen dat je daar iets van geleerd hebt.

    Mijn grootste probleem hiermee is dat het, zoals jij ook opmerkt, bepaalde organisaties alleen toegankelijk maakt voor welgestelde studenten. Alleen mensen met een redelijk vermogen kunnen het zich veroorloven twee jaar zonder inkomsten in New York of Geneve voor niets voor de VN te gaan werken. Zo krijg je daar dus nooit een fatsoenlijke vertegenwoordiging van mensen uit Benin en Laos.

    • Pepijn Eymaal says:

      De VN zijn natuurlijk geen NGO, maar dat terzijde.

      Mensen die “iets ideëels” wensen te verrichten kiezen toch zelf voor de consequentie dat je dan (in de eerste jaren) niet of nauwelijks verdient? Als ik dubbel afgestudeerd ben kan ik heel nobel fulltime vrijwilligerswerk doen voor de Voedselbank, maar dat levert natuurlijk geen pecunia op. Niet dat alles daarom draait, maar geld maakt wel een aantal essentiële zaken makkelijker.
      Mensen die iets ideëels wensen te verrichten moeten daarvoor als het ware een test afleggen: kun jij twee jaar investeren om vervolgens je ideaal (-alen) na te streven?

      • Joost says:

        Klinkt leuk, maar jouw ‘test’ gaat natuurlijk nergens over. ELKE afgestudeerde student kan tijd investeren, geen ziel binnen die groep heeft een probleem met twee jaar investeren. Het gaat om twee lang de rekeningen kunnen blijven betalen. Zonder dat je dan gekke dingen doet, betekent dat een investering van zo’n €1500 per maand. De snelle rekenaar ziet dat er €36.000 euro nodig is om dat te bekostigen. Waar anders dan van pappa en mamma moet je dat geld in deze levensfase vandaan halen? Jouw ‘test’ gaat er dus alleen maar over of je uit een rijk nestje komt, en dat is dus EXACT waar Bart z’n column op ageert.

        • 1500 is wel erg ruim hoor Joost. Het minimumloon bij 40 uur werken levert netto nog geen 1300 per maand op, en een bijstandsuitkering maar de helft daarvan. Ook daarvan kunnen mensen leven. Neemt niet weg dat ook *dat* geld lang niet iedereen kan opbrengen om in zichzelf of een ander groter doel te investeren.

          • Herman says:

            Een bijstandsuitkering of een minimumloon is dan ook absoluut niet voldoende om fatsoenlijk van rond te kunnen komen. Natuurlijk zijn er mensen die het doen, maar armoede lijden is het wel. Zeker als die mensen er een gezin van moeten onderhouden.

          • @Herman: maar een net-student-af zou daar van rond kunnen komen. Een maximale DUO lening levert niet veel meer op en als student kon ik het voor minder doen. Dat een bijstandsuitkering erg laag is (al helemaal voor individuen met kinderen) is een andere discussie.

      • Herman says:

        Je redenering kan ik niet volgen. Waarom zou het meer moeten lonen om bij een grote bank met ondoorzichtige producten de economie naar z’n grootje te helpen, bij Shell Nigerianen te helpen onderdrukken of bij Aldi vakkenvullers en kassameisjes te helpen uitbuiten dan dat je met je werk bijdraagt aan een betere wereld?

        Volgens mij zou het zo moeten zijn dat hoe meer positiefs je bijdraagt aan de wereld, hoe beter dat voor jezelf is. Niet andersom.

        Nu zijn de voorbeelden misschien een beetje gechargeerd gesteld, maar je begrijpt hopelijk wat ik bedoel.

      • Frank says:

        Je hebt in zoverre gelijk dat mensen die iets idealistisch gaan doen, er vrede mee hebben dat ze niet het salaris van een topmanager of bankier gaan vangen. Of zelfs dat van een beginnende consultant of optiehandelaar. Maar daar ging het niet om.

        Waar het om gaat is dat veel van deze mogelijkheden om ‘ervaring op te doen’, alleen zijn weggelegd voor mensen die het zich kunnen veroorloven de eerste twee jaar van hun leven op nul inkomen te gaan zitten. En dat is bijvoorbeeld in New York niet zo prettig. Dat is dus alleen mogelijk als jij, of je ouders, vermogend genoeg zijn om je dan te kunnen onderhouden. En dat helt het speelveld enorm tegenover mensen die die middelen niet hebben.
        Dat laatste is dan weer onwenselijk, omdat je vervolgens je ideële organisaties bevolkt met rijke westerlingen, die dan weer geen flauw benul hebben van de situatie in Benin of Bangladesh.

  3. jasper vs says:

    Mensen volgens mij kunen we ons beter eerst richten op de hoofdzaak. Werkervaring wordt tegenwoordig namelijk in heel veel sectoren geeist op een paar uitzonderingen na natuurlijk.. En die vacatures waarop het niet wordt geeist krijgen vaak zo´n 100 aanmeldingen of meer. En kiezen ze ook lang niet altijd de schoolverlater. Of ze worden onderhands geworven waardoor het meer geluk dan wijsheid is wie het krijgt.
    Het grote probleem is nog niet zozeer dat je dan hard moet zoeken, maar wel dat je 2 groepen krijgt. 1 groep in de arbeidsmarkt die met de maand aantrekkelijker wordt en 1 groep die op zijn best even aantrekkelijk blijft en met de crsis zelfs nog groter en minder kansrijk wordt ook.
    Oplossing lijkt mij om bedrijven te stimuleren om meer starters te begeleiden. Dit kan met arbeidskortingen, of met een deeltijd ww waarbij mensen niet thuiszitten maar een groenblaadje de weg wijzen in een toekomstige functie. PRobleem is namelijk vaak de onbekendheid met het bedrijfsleven.
    Grote voordeel is dat je zo een hele grote groep productieve mensen hebt. En als men eenmaal 2 a 4 jaar werkervaring heeft dan heeft men wat opgebouwd en red men ook makkelijker zichzelf wel. Ook als je er een maandje uitligt. En kunnen ze ook wel weer wat belasting bij betalen.

  4. Arno says:

    Het is inderdaad lastig dat bedrijven werkervaring vragen. Maar ja, als er weinig banen zijn, is het niet zo vreemd dat ze de beste mensen willen hebben die naar verwachting het snelst in te passen zijn in het bedrijf. En daar hoort werkervaring zeker bij.

    Het heeft puur te maken met vraag en aanbod. Toen een paar jaar geleden toen er nog tekort was aan hoogopgeleiden bedrijven bereid waren scholing etc. voor je te betalen om je in te passen in het bedrijf vond niemand dat zielig voor die bedrijven. Nu een paar jaar later de rollen omgedraaid zijn, en bedrijven wat te kiezen hebben, is het ineens een probleem. Dat geldt net zo goed voor de ABN als voor een NGO.

    Eigenlijk zie ik het probleem niet zo: je moet gewoon de meest geschikte kandidaat zijn voor de baan waar je op solliciteert. Dat is makkelijker wanneer er veel banen zijn en weinig sollicitanten, en nu is het moeilijker. Maar wat willen we daar dan aan doen? Wat is er mis mee dat een bedrijf onder gelijk opgeleiden mensen uitzoekt met ervaring?

    Alleen in sectoren waarin in de toekomst een tekort is te verwachten, kan je bedrijven motiveren om nu vast jonge, onervaren krachten te werven, om te voorkomen dat die bedrijven later met een tekort zitten. Anders zie ik niet in hoe je ooit bedrijven zo gek krijgt om niet de beste kandidaat maar eentje uit het midden van het rijtje te kiezen.

  5. jasper van Sprundel says:

    Dat bedrijven de beste persoon nemen kan je ze inderdaad niet heel erg kwalijk nemen. Zeker niet als de concurrentie vrij hard is. Praktijk is trouwens wel dat een belangrijke rede voor werkervaring is dat men simpelweg per direct het gat wil opvullen. En dat gat valt als er een ervaren rot vertrekt. Het is dus meer een organisatorische dan een lange termijn economische keuze. Hoe dan ook is dit iets dat je als maatschappij moet oppakken en niet iets waar je veel van een individueel bedrijf kan verwachten.

    Verder snap ik je punt niet dat afgestudeerde nu niet mogen balen. Omdat je men ook niet hoorde dat de bedrijven zielig waren.
    Sorry maar bij mijn zijn organisaties als bedrijven er voor de samenleving en haar burgers. De burgers zijn er niet om het bedrijfsleven happy te maken. Dat is hoogstens een middel om de onderlinge relatie goed te houden. Bij jou klinkt het als een doel opzich.

    • Arno says:

      Ik bedoel niet te zeggen dat afgestudeerden niet mogen balen. Natuurlijk is het balen om af te studeren in een tijd waarin het economisch zo slecht gaat. Maar of je dat de bedrijven kan aanrekenen is iets anders, en of je daar specifiek beleid op wil maken is weer wat anders.

      Verder zijn bedrijven er niet voor de samenleving en haar burgers, maar in de eerste plaats voor het bedrijf zelf en haar eigenaren/aandeelhouders, en pas in de tweede plaats voor haar werknemers en voor haar klanten. Burgers en bedrijven hebben elkaar nodig, maar bedrijven staan daar redelijk onafhankelijk in. Dus ja, een bedrijf heeft een doel op zich: geld verdienen voor haar eigenaren. Alle andere doelen zijn secundair.

      De cohesie moet komen uit het feit dat men elkaar nodig heeft: een bedrijf is nergens zonder werknemers, een werknemer niet zonder werkgever. Op dezelfde manier heeft een bedrijf klanten nodig, en klanten een leverancier. En in tijden van krapte kijkt een bedrijf, net zoals een klant of werknemer naar haar eigen belang. Daarbij moet wel rekening gehouden worden met dat een verlies van koopkracht onder de bevolking weer tot een verlies van omzet leidt.

  6. jasper vs says:

    Een bedrijf behartigt op de eerste plaats het belang van de eigenaren in zoverre ga ik met je mee. Echter of het bedrijfsleven een doel opzich hoort te zijn, horen we als democratie toch wel zelf uit te maken lijkt me. Anders kunnen we de maffia ook wel als bedrijf gaan behandelen.
    In mijn ogen staan de burgers in een land altijd voorop. Wat moeten we met een bedrijfsleven dat er niks aan gelegen laat liggen en een doel opzich is? Wat is het nut en waarom zouden we dat toelaten?

  7. Frank says:

    @Arno: Dat ben ik deels met je eens, en ik vind het ook geen probleem dat startes niet gelijk twaalf trainingen, een achttiende maand en een lease-auto van de zaak krijgen. Maar waar ik stelling tegen neem is de proliferatie van ‘stages’, die in feite gewoon onbetaalde arbeid zijn.

    Het kan zijn dat een bedrijf vindt dat je eerst nog e.e.a. moet leren voordat je een goede arbeidskracht bent. Ik zou daar tegenover willen stellen dat ze dan blijkbaar niet helemaal de juiste persoon hebben aangenomen, maar enfin, dat terzijde. Alleen, meestal is deze ‘ervaring’ die gevraagd wordt niet bedrijfsspecifiek. Je moet gewoon al ergens eerder ‘gewerkt’ hebben. Maar nu ontstaat er een situatie waarin je deze ‘ervaring’ alleen nog maar kan opdoen door ergens gratis en voor niets je arbeid te versjacheren. En dat vind ik in zekere zin uitbuiting. Natuurlijk groeien de bomen niet tot in de hemel, maar dit is gewoon een vieze manier om mensen onder het minimumloon tewerk te kunnen stellen. Dat lijkt me bij uitstek één van de zaken die je als samenleving deels wil reguleren (immers, waar heb je anders dat minimumloon voor bedacht?). O.a. omdat het niet zozeer slimmere of betere arbeidskrachten uitselecteert, maar de rijkere, die als enige de middelen hebben om ergens een jaar of twee voor niets te werken.

  8. Arno says:

    Dat artikel is natuurlijk heel vervelend, maar volgens mij is het meer een voorbeeld van veel te zonnige voorlichtingscampagnes, studies zonder bestaansrecht en zonder aansluiting op de beroepspraktijk. Ook een probleem, maar een heel ander probleem.

    Verder ben ik het met Frank eens dat onbetaalde stages niet de manier zijn om werkervaring op te doen. Maar je bent nog altijd vrij om te kiezen voor een andere baan in een andere sector of wat dan ook. De vraag is vooral hoe je dit zou willen oplossen, als het probleem vooral ligt bij een tekort aan arbeidsplaatsen. Wil je het allemaal reguleren? Ik ben niet zo’n voorstander van alles aan regeltjes ophangen.

  9. Janos says:

    @Arno: ik zie in het artikel van Bart ook niet staan dat hij “het” wil gaan reguleren, ook niet wat “het” dan wel zou zijn. Ik zie een probleemsignalering, en een correcte probleemsignalering bovendien. Hoe je het op kan lossen, en of dat kan, dat is weer een heel andere vraag.

    Want je hebt een punt dat het grootste probleem een tekort aan arbeidsplaatsen is.

    Wat me wel verbaast, en ook stoort aan sommige bedrijven/organisaties, is de enorme hoeveelheid werkervaring die gevraagd wordt voor simpele rotbaantjes die iedere net afgestudeerde ook kan doen, al dan niet beter. Tuurlijk, bedrijf/organisatie moet het zelf weten, maar volgens mij pik je daar echt niet per se de beste mensen er mee uit.

  10. Arno says:

    Tja, ik denk graag in de vorm van oplossingen zoeken nadat het probleem geanalyseerd is. En dan vraag ik naar hoe mensen denken hoe dat zou kunnen. Ervaring leert dat oplossingen vaak gezocht worden in reguleren. Dat ‘werkervaring’ niet alles zegt is zeker waar, maar dat doen diploma’s ook niet, zeker niet in de journalistiek (iets met Windesheim). Dus ja, wat moet je als werkgever dan, als je ruime keus hebt?

    Verder heeft je link ook Geenstijl gehaald, die daar natuurlijk weer ongemeen hard op ingaan: http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2012/01/myrta_otten_ik_eis_een_baan_nu.html

    Maar ja, ergens hebben ze helaas wel een punt vrees ik.

  11. Dirk says:

    Ik snap dat reguleren niet populair is, maar er is geen bedrijf dat graag meer betaald dan nodig voor een werknemer. Regulering hoeft ook niet ingewikkeld, je kunt bijvoorbeeld een regel invoeren dat als een stage langer dan zeg 3 maanden duurt er een vergoeding van minstens minimum loon tegenover moet staan. Dan zijn nieuwe werknemers nog steeds erg goedkoop maar kunnen er wel van leven.

  12. Arno says:

    En wat is dan het resultaat: minder stageplekken en geen enkele manier meer om aan werkervaring te komen. En dan een nog hogere jeugdwerkloosheid. Minimumloon is niet goedkoop in Nederland, zeker niet als het gaat om onervaren krachten die je nog moet inleren. Stagevergoedingen zijn typisch veel lager.

  13. Daar heeft Arno volgens mij gelijk in. Daarmee zou een stage gewoon een betaalde baan worden met een tijdelijk contract.

    Ondanks dat ik niet weet wat de oplossing moet zijn, deel ik de zorg van Bart wel. Wanneer iemand afstudeert in een tijd van crisis en daarmee dus niet aan de slag kan, dan zorgt dat voor een gat in het CV mbt het vakgebied waarin deze persoon had willen werken. Als de economie 5 jaar later opnieuw aantrekt en er *wel* werk zal zijn, is de kans groot dat werkgevers liever kiezen voor mensen met ervaring of net-afgestudeerden in plaats van iemand die zijn kwaliteiten in de tussentijd in een ander vakgebied heeft ingezet. Dat is natuurlijk wel een hele ongelukkige gang van zaken, ondanks dat ik de oplossing daartegen ook (nog) niet weet.

Leave a Reply to Janos Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.