Kopzorgmarkt
Sinds een paar jaar is er voor mij een nieuw decemberritueel bijgekomen: zoeken naar een nieuwe zorgverzekering. Het schept een beetje dezelfde lotsverbondenheid als kerst, als we weten dat we niet de enigen zijn die naar de schoonouders op weg zijn. Zo weten we ook dat we onderdeel zijn van een massa mensen die dit jaar weer tegen beter weten in naar een andere verzekering migreert. En net zoals bij het uitzoeken van een cadeau voor de schoonouders is het een proces dat veel te veel tijd kost en waarvan je aan het eind nog steeds onzeker bent over je beslissing. Een kerstcadeau is nog makkelijker, want bij je schoonmoeder weet je zodra ze je meewarig aankijkt al dat je een foute keuze hebt gemaakt. Met je zorgverzekering ontdek je dat pas als je maanden later zonder de juiste dekking je gebit moet laten renoveren.
Wat mij vooral zo intrigeert aan het hele zorgcircus is de gapende kloof tussen de achterliggende ideologie en de dagelijkse realiteit. Privatisering van de zorg zou alles goedkoper, overzichtelijker en gemakkelijker maken. In het Paradijs van de Vrije Keuze zouden wij allemaal zielsgelukkig worden omdat we precies de tandarts kregen die bij ons paste, zonder daar een cent teveel voor te hoeven betalen. Maar toch blijkt de zorg elk jaar duurder, het zorgpakket kleiner en de polissen ondoorgrondelijker. En als klap op de vuurpijl kom je er dan achter dat je van jouw verzekeraar niet naar die tandarts met die leuke assistente mag, maar alleen maar naar één of andere chagrijnige gebitsmonteur die dit beroep overduidelijk heeft gekozen omdat hij een hekel aan mensen heeft.
Maarja, je bent nou eenmaal een echte Nederlander, en dus wil je toch elk jaar weer een paar centen besparen. Tenslotte belooft elke verzekeraar ‘honderden euro’s voordeel’, dus er zal wel iets van waar zijn, toch? En dus stort je je op een bult polissen en probeer je uit te zoeken of je liever tien keer naar de fysiotherapeut gaat, of acht keer naar de psycholoog. Wil je het uitgebreide dekkingspakket waar om onduidelijke redenen ook vier IVF-kindjes bij inbegrepen zitten? Of ga je toch voor een minimaal pakket in de hoop dat je dankzij je hoge eigen risico niet gestresst raakt en alsnog die ongedekte massagetherapie nodig hebt? Om nog maar te zwijgen van alle onduidelijke kortingen, actieprijzen en andere vage beloften die het vergelijken niet leuker of makkelijker maken.
Natuurlijk kan je altijd nog je lot in handen leggen van een vergelijkingssite die slimmer is dan jijzelf. Maar hoe weet je welke van al die vergelijkingssites, waarvan de verzekeraars zelf weer grootaandeelhouder zijn, je kan vertrouwen? Straks is er een zorgverzekeringvergelijkervergelijker nodig (3x woordwaarde) om je daar weer bij te helpen…
Uiteindelijk weet ik elk jaar aan het eind van mijn queeste maar één ding zeker: dit systeem werkt zo niet. Ik ben geen volledige rationele automaat die op basis van offertes van alle zorgverzekeraars feilloos de beste verzekering kan kiezen. Ik ben ook maar een mens die na het lezen van zes polissen het overzicht verliest. Laat staan dat ik van elk aanbod de verwijzingen naar voetnoten in de Zorgverzekeringswet ga opzoeken. Ik ben misschien niet zo liberaal belezen als de VVD, maar hadden Adam Smith et al. echt een markt voor ogen waar consumenten zich zonder de kruk van obscure computer-algoritmes niet staande kunnen houden? Misschien moeten we toch maar toegeven dat we beter in staat zijn te kiezen tussen drie varianten pindakaas, dan tweehonderd mogelijke zorgcombinaties. En ons afvragen of we een zorgmarkt moeten hebben waar alleen verzekeringsagenten, computerprogramma’s en Edith Schippers fatsoenlijk kunnen kiezen.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Het kan zijn dat ik verkeerd gezocht heb, maar wat kan je als jongeren nou eenmal besparen als je een verzekering wil die ook echt verzekerd.
Als je niet beknbbeld op je eigen risico kom ik op pakweg een 10tje per maand. Tenzij je echt verkeerd bezig bent. Als je daar inderdaad nog de onzekerheid omheen bij neemt die gepaard gaat met dergelijke besparingen kan je net zo goed een vertrouwde speler uitzoeken en een paar jaartjes blijven zitten.
Nee het voordeel van kiezen is gering,. Het enige nut is dat je een maatschappelijke plicht vervult. Want zonder kiezende consument geen markt en dus een verdeelde oligopolie markt vooir de verzekeraars. Wat een betere markt oplevert? Daar ziet de consument niks van, want de kosten stijgen hoe dan ook.
Ja, het klopt dat de zorgverzekering duurder is geworden, voor steeds minder. En dat lijkt in tegenspraak met het ideaalbeeld: dat het goedkoper wordt door marktwerking. Maar we moeten wel eerlijk vergelijken: wat zouden de zorgkosten nu zijn als we nog het oude systeem hadden met de huidige stand van de vergrijzing? Want laten we wel wezen: de kosten gaan vooral omhoog omdat de zorguitgaven gewoon geescaleerd zijn. Dat was destijds ook de reden om dit systeem in te voeren.
Nu ben ik het er volledig mee eens dat het niet werkt, alleen de mensen die een aanvullend pakket nodig hebben nemen dat, en daarmee heeft het hele idee van verzekeren afgedaan. Want: verzekeren doe je gezamelijk om extreme kosten die een enkeling van de verzekerden zal overkomen gezamelijk te betalen. (zoals een brandverzekering oid) Zodra iedereen die in een verzekering zit ook de kosten maakt die gedekt zijn, heeft het eigenlijk geen zin om te verzekeren.
Verder kan je amper van de burger verwachten dat ze dit web aan opties en aanvullingen overzien, dus je gokt maar wat en hoopt dat het klopt. Zoals je goed aangeeft, is het belachelijk dat verzekeraars aandeelhouder mogen zijn van zo’n vergelijkingssite. Werd vorige week niet ‘independer.nl'(sic) overgenomen door Achmea? Dat zet in een keer alle vergelijkingssites buitenspel vanwege onbetrouwbaar.
Vraag blijft: wat dan wel? Hoe houden (of maken) we de zorg betaalbaar zonder dat de kwaliteit omlaag gaat? Of wordt het hier ook kiezen of delen?
Probleem lijkt me niet alleen dat de verzekering zoveel duurder is geworden, maar ook dat het systeem ingewikkeld is en maatschappijen (door de marktwerking?) niet bepaald hun best doen om het makkelijk te maken.
Voorbeeld: vorig jaar wist ik dat ik begin dit jaar geopereerd zou worden aan mijn knie, dus dan is het verstandig om op zoek te gaan naar een verzekeraar waarbij de kosten van zowel de ziekenhuisopname als ook de fysiotherapie daarna relatief gunstig uitvallen. Ik heb zowel informatie opgevraagd bij ziekenhuis, fysiotherapeut en verzekeraar en toch blijkt dat ik me op een aantal zaken verkeken had. Zo blijkt bijvoorbeeld dat fysiotherapie voor kruisbanden valt onder chronische fysiotherapie en hiervoor hele andere vergoedingsvoorwaarden gelden. Dit soort basale informatie zou vooraf al door verzekeraars gemeld moeten worden lijkt me.
Daar ben ik het volledig mee eens, alleen is het ook een typisch geval waarom het systeem met aanvullende verzekeringen niet goed werkt. Je zegt dat je een verzekering specifiek heb uitgezocht, niet op een risico maar op een operatie waarvan je zeker was dat je hem zou moeten ondergaan. Het pakket wat dat het beste dekt, zal alleen gekozen worden door mensen die een vergelijkbare operatie moeten ondergaan, en dat ondergraaft het hele idee achter verzekeren.
Je spreidt zo niet het risico op de kosten van zo’n operatie over alle verzekerden, maar iedereen die in dit pakket zit maakt deze kosten en had die dus niet zo goed zelf kunnen betalen. Daardoor zijn ook de aanvullende verzekeringen zo duur geworden. Die neemt niemand meer behalve de mensen die hem nodig hebben. Dus worden de kosten niet meer gespreid maar eigenlijk zelf betaald.
Mooi aansluitend stukje: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/6178/Thomas-von-der-Dunk/article/detail/3097840/2011/12/29/Dit-is-nu-marktwerking-in-de-zorg.dhtml
Ook nog eens prachtig proza! “Het is daarmee met marktwerking precies als met aderlaten in de Middeleeuwen: wie erin gelooft (omdat dat in de mode is doordat iedereen erin gelooft), ziet het als een remedie voor alles. Helpt aderlaten niet, dan wordt er geconcludeerd dat er nog meer adergelaten moet worden. Overlijdt de patiënt vervolgens, dan luidt de conclusie dat er dus te weinig adergelaten is. Maar gewoon eens van aderlaten afzien? Ondenkbaar!”
Dat artikel gaat nu net in op hetgene dat ik het minst mis vindt: als een verzekeraar te weinig inkoopt dan is het op. En als je een extreem goedkope verzekering hebt genomen, dan is die kans groter. Het lijkt me pas echt misgaan als het op is bij alle ziekenhuizen of wanneer ook spoedeisende hulp geweigerd gaat worden. Niet dat er dan niet genoeg bezwaren tegen dit systeem overblijven trouwens.
Maar wat ik toch het meeste mis in al deze reacties: hoe moet het dan wel geregeld worden? Met welk systeem is het allemaal weer ‘eerlijk’ en houden we de kosten toch in bedwang?
@Arno:
Ergens vermoed ik dat het type verzekeringsstelsel (publiek, particulier of hybride) op de totale zorglasten maar een marginaal verschil maakt. De zorgvraag wordt, zeker waar het de basiszorg betreft, vooral bepaald door behoefte, niet door de verzekering. Je laat het niet van je verzekering afhangen of je met een gebroken been of verbrande arm al dan niet naar de huisarts gaat. Het type stelsel bepaalt eerder de spreiding van de kosten, dan de absolute grootte, vermoed ik.
Mijn argument zou dus zijn dat je in het geval van de zorg toch terug wil naar een nationale collectieve zorgverzekering. Gewoon omdat marktwerking voor zorgverzekeringen niet werkt, aangezien de consumenten helemaal niet op fatsoenlijk rationele gronden een keuze kunnen maken. Voor de overgrote meerderheid is dus niet aan een fundamentele voorwaarde voor gezonde marktwerking voldaan.
Bovendien los je daarmee ook het probleem op wat jij schetst, namelijk dat voor specifieke kwalen alleen enorm dure aanvullende verzekering nodig is.
Wellicht is het op die manier iets duurder dan nu, maar aan de andere kant staan daar wel baten tegenover voor mensen die momenteel niet of tegen angstaanjagend hoge kosten verzekerd zijn (ex-kankerpatiënten) en ook win je aan algehele overzichtelijkheid en begrijpelijkheid. Vervolgens zou je het bereik van het gedekte zorgpakket op een (direct) democratische manier kunnen proberen te regelen, zodat je toch een redelijke hoeveelheid inspraak bij de burger neerlegt in de vormgeving van het pakket.
Help me er aan herinneren dat ik nooit een stukje schrijf over het middenoostenconflict… heb ik net lopen verkondigen dat ik het maar niets vind, al dat geweld, en dan komt ene Arno aan met: “ja, leuk, maar hoe moet het dan geregeld worden, he? Wat is dan de oplossing?” Want gewoon een blogje schrijven dat iets niet werkt, dat kan natuurlijk niet, alleen als je ook De Oplossing hebt.
(overigens op eerste gezicht wel eens met oplossing van Frank)
En inderdaad. Aan die vergelijkingssites heb je dus ook niet zoveel:
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3170144/2012/02/10/NMa-vergelijkingssites-onder-de-maat.dhtml
Dit stukje heeft idd aan actualiteit niet ingeboet @janos.
[…] Moeten we juichen, omdat de markt werkt? Ik vrees het tegengestelde. Het blijft een onmogelijke kopzorgmarkt. Volgens mij stappen er vooral mensen over die echt ontevreden zijn. Niemand heeft zin in de […]