Kies voor “ja, tenzij” bij orgaandonaties
Onlangs kwam ik bij een avondje televisiekijken toevallig het programma “Hollandse Zaken” tegen. Nu snap ik niet zo goed waarom dit programma zich maar op twee van de twaalf provincies van Nederland richt, maar voor de rest was ik aangenaam verrast door de inhoud van dit discussieprogramma. Wat mij betreft is het momenteel het meest interessante programma dat Omroep Max heeft voortgebracht.
Deze aflevering ging de discussie over orgaandonatie. Een debat met als belangrijkste vraag of organen ook op commerciële basis aangeboden zouden moeten worden. Voor- en tegenstanders werden gehoord, evenals mensen met ervaring als donor of orgaanzoekende. Het probleem is namelijk dat Nederland momenteel nog een groot tekort aan donoren heeft. En hoewel je sommige lichaamsdelen, zoals hart, hersenen of lever, bij leven moeilijk kan missen, is het afstaan van een nier in sommige landen relatief gebruikelijk. In Pakistan of Iran kan je tegen vergoeding een nier afstaan. Deze nieren worden vervolgens voor behoorlijke bedragen aangeboden, maar zijn wel makkelijker te verkrijgen dan een wachtlijstnier in Nederland.
Het debat ging dus vooral over de morele vraag of betaalde donatie wel of niet aanvaardbaar was. Het voordeel ligt voor de hand: er komen meer nieren beschikbaar, zodat meer mensen sneller geholpen kunnen worden. De bezwaren zijn meer van ethische aard. Hoe rechtvaardig is het als de kans op een donororgaan vooral een kwestie van geld wordt? En hoe vertrouwen we erop dat mensen die hun orgaan verkopen, dat niet uit pure wanhoop moeten doen?
Wat ik echter miste in de discussie was een reflectie op het Nederlandse donorsysteem. De situatie werd zo voorgesteld alsof er maar twee opties waren: commerciële orgaandonatie of het huidige systeem. En dat terwijl er ook een derde alternatief is, namelijk de overstap van naar actieve “ja, tenzij” donorregistratie.
In het huidige systeem zijn alleen mensen die die zich expliciet als donor hebben laten registeren ook daadwerkelijk donor. Dit systeem is bekend als “opt-in”, ook wel bekend als “passieve registratie”. Mensen moeten zichzelf als donor inschrijven, vanuit het register wordt geen actie ondernomen. Een andere optie is “ja, tenzij”, of “actieve” registratie. In een dergelijk systeem wordt iedere bewoner actief benaderd met de vraag om donor te worden en alleen als je bezwaar maakt, wordt je niet in het donorregister opgenomen. De varianten hiervan wisselen een beetje per land. De Nederlandse variant is Actieve Donor Registratie (ADR) en werkt zoals hiervoor omschreven. Dit systeem is dus nog wat vriendelijker dan volledig automatische registratie, waarin een burger niet meer actief naar haar voorkeur gevraagd wordt. Dit systeem is bijvoorbeeld in Oostenrijk ingevoerd, en vereist dat burgers helemaal uit zichzelf de moeite nemen om zich uit te schrijven, zonder ze hiervoor nog actief te benaderen.
ADR kan aanzienlijk meer donoren opleveren. Er zijn namelijk genoeg mensen bij wie de overweging om donor te worden niet opkomt, die het vergeten te regelen of die het gewoonweg teveel moeite vinden om erover na te denken. Dit zijn allemaal potentiële donoren die nu bijna uit een soort onverschilligheid niet geregistreerd staan. In landen met een automatisch donorregistratiesysteem is het registratiepercentage dan ook meer dan het dubbele van dat in landen met actieve registratie. Uiteindelijk kan dit leiden tot wel meer dan 50% meer beschikbare organen. Dat Nederland een beleefder systeem overweegt dan volledige automatische registratie is dan ook geen reden om te beweren dat het geen extra doneren oplevert.
Een simpele wijziging van het registratiesysteem kan het aantal donororganen in Nederland dus enorm verhogen. En dit zonder alle morele bezwaren die aan een commercieel systeem kleven. Mensen met bezwaren tegen donatie kunnen zich immers ten alle tijde nog uitschrijven en niemand is verplicht om donor te worden. De enige verandering zit hem in de standaard die we onszelf als natie opleggen, door de inspanning te verleggen van inschrijvers naar uitschrijvers. Maar ook dat lijkt me geen bezwaar. Met een nieuw orgaan kan immers een leven gered worden, ongeacht of dit bewust of onbewust is gedoneerd.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Eens!
is het niet zo dat de christelijke partijen in de Tweede Kamer dit vooralsnog tegenhouden? Er zijn behoorlijk wat mensen die om religieuze redenen het moeilijk vinden een orgaan af te staan.
Het ja-tenzij systeem verplicht niemand om donor te worden, maar alleen om actief voor jezelf te kiezen. Zodat er geen donoren verloren gaan door onverschillig niks in te vullen. 🙂 Je kunt dus als je christen bent gewoon ”nee” invullen.
Het CDA is in ieder geval tegen, met het nogal laffe excuus dat van het ADR niet is bewezen dat het werkt. Maar dat argument snijdt niet echt hout, omdat vergelijkbare systemen wel degelijk hogere registratie/donatie laten zien.
Bovendien schijnen bepaalde christelijke ook juist weer geen probleem met donatie te hebben (o.a. gereformeerden). Als je voor naastenliefde bent, en je het lichaam toch alleen als huls ziet, dan is er weinig bezwaar tegen donatie na het overlijden. Bovendien, ook met een ADR blijft de optie om geen donor te zijn gewoon bestaan, je moet daar alleen even moeite voor doen. Geen onredelijke eis lijkt me, als je er echt principiële bezwaren bij hebt.
Tja, hier kiezen jullie toch echt partij voor links.. Er is niks ‘onvrijzinnigs’ aan om de keuzevrijheid en onschendbaarheid van het eigen lichaam te verkiezen boven het belang van (niet het recht op!) organen voor de patient. Vrijzinnigheid is het baseren van keuzes op in vrijheid gemaakte keuzes en rationaliteit en niet op traditie of religie.
Maar die keuzevrijheid komt in dit systeem ook niet in het gedrang te staan. Mensen hebben nog steeds de vrijheid om te kiezen om géén donor te zijn en kunnen dat ook gewoon (op elk moment) aangeven.
Waar het om gaat is dat de keuze voor wat de standaard is, wel degelijk uitmaakt. Ten eerste omdat in een “ja, tenzij” systeem het standaard is dat je wél donor bent, i.p.v. niet. Dat heeft invloed op hoe mensen over orgaandonatie denken.
Ten tweede omdat veel mensen die in feite geen bezwaar hebben tegen donatie, toch niet de moeite nemen zich te registreren. Deze neem je ook mee bij een systeem als het ADR. Immers, als iedereen een uitgesproken voor- of afkeur zou hebben, dan zou er geen verschil zijn tussen passieve en actieve registratie.
Overigens vind ik het interessant hoe je het concept van ‘onschendbaarheid van eigen lichaam’ in deze context ziet. Na het overlijden is er immers geen (rechts)persoon meer over die het recht heeft om niet geschonden te worden.
Je dient natuurlijke personen van rechtspersonen te onderscheiden. Een persoon die kan overlijden is een natuurlijk persoon, geen rechtspersoon. Rechtspersonen (stichting, (informele) vereniging, BV, NV, onderlinge waarborgmaatschappij, coöperatie en personenvennootschap) zijn, voor zover niet anders blijkt, gelijk aan een natuurlijk persoon.
Overigens lijkt het mij lastig om na het overlijden je organen nog af te staan. Ook al wordt de persoon in leven gehouden – van overlijden is nog geen sprake. En zelfs als een persoon is overleden is er onschendbaarheid van het stoffelijk overschot. Lijk- en grafschennis zijn strafbaar, daarnaast hebben we de Wet op de lijkbezorging die zegt hoe wij dienen om te gaan met menselijke stoffelijke overschotten. De overleden persoon kan die rechten zelf niet meer uitoefenen, doch zijn nabestaanden wel.
Ten eerste: mijn lichaam is van mij, ook als ik dood ben. Als ik geen keuze wil maken, of wil registreren, dan mogen hooguit mijn naasten daarover beslissen, niet de staat of wie anders dan ook. Ook denk ik dat veel mensen die twijfelen eigenlijk geen donor willen zijn maar dat niet willen zeggen/registreren vanwege reacties van anderen.
Verder zijn er vele redenen om je keuze of twijfel niet te registreren. Ik zelf heb totaal geen vertrouwen in de staat als het gaat om beveiligen van persoonsgegevens (zie DigiD-discussie). Lijkt me leuk als een of andere maffioos die lijst in handen heeft, ‘Papa’ ligt op sterven en heeft nier nodig. Lijst is uitgelekt en maffialid gaat met uitgelekte lijst wel even zorgen dat er een nier beschikbaar komt..
Verder: voorbeeldje: stel, ik lig na een ernstig ongeval dood te gaan. Familie is onderweg maar duurt nog 2 uur ofzo om afscheid te nemen. Doktor kan me in leven houden hiervoor maar weet dat mijn organen daarna naar de knoppen zijn. Een gang verderop ligt iemand die een nier nodig heeft en ik ben z’n laatste kans. Als ik ‘ja’ heb gezegd, zal ik dan nog de kans krijgen afscheid te nemen van m’n familie??
Dan maar ‘nee’ registreren? Kan ik dan nog als ik op sterven lig alsnog ‘ja’ zeggen? Wie weet hoe ik er dan over denk.
Maar als iemand dood is, is die persoon er meer. Er moeten gewoon “default gedrag” worden vastgelegd bij wet over wat te doen met lichamen, en wat mij betreft heeft de persoon bij leven daar zoveel mogelijk invloed op.
Toch even een klein voorbeeldje om dat te illustreren: ook momenteel bepaalt de overheid al in zekere zin wat er met het lichaam van de overleden persoon moet gebeuren. Zo moet een uitvaart incl. begraven/crematie na 36 uur, en binnen 6 dagen na het overlijden van een persoon plaatsvinden. Dat is iets waar een individu geen invloed op kan uitoefenen, misschien is dat wel jammer hoor, maar bij ADR heeft een individu gewoon zeggenschap over het “wel” of “niet”. Alleen het “default” gedrag verandert.
Je hoeft je keuze nooit kenbaar te maken aan anderen, net als nu. Als je het belangrijk vindt om open en eerlijk wil zijn naar je omgeving, waarom zou een zelfde bezwaar je dan nu niet ook opbreken?
Ben je oprecht bang voor maffia acties? Dan zou ik aangeven dat je geen donor wenst te zijn. Hoewel dat jammer is, is dat een persoonlijke legitieme keuze. Ik zal je daar niet op afrekenen. Ook angst voor een dokter met haast op je sterfbed kan zo een argument zijn, hoewel ik me afvraag of dit soort situaties daadwerkelijk veel voorkomen. Voor een persoonlijke afweging als deze lijkt het me een legitiem argument.
Je allerlaatste zin heeft voor mij wat toelichting nodig. Ik weet niet zeker of ik de intentie daarvan goed begrijp. Waarom zou een ADR systeem deze situatie veranderen? Of was het enkel een inventariserende vraag? Het is overigens wel een terechte vraag naar mijn mening. Bij het maken van een afweging de moeite waard om te weten! Maar het lijkt me niet dat het, al dan niet, invoeren van een ADR systeem invloed hoeft te hebben op de mogelijkheden tot wijzigen van voorkeuren (en lees in het woord voorkeuren natuurlijk toestemmingen).
Dat eerste betwijfel ik dus. Als je dood bent, ben ‘jij’ er immers niet meer om het recht op je eigen lichaam uit te oefenen. Je geeft tenslotte ook niet zelf toestemming om begraven te worden, of voor autopsie in geval van een ongeval/misdrijf. Verder heb je bij donorregistratie naar mijn weten gewoon de mogelijkheid de keuze aan de nabestaanden te laten.
Je voorbeelden vind ik nogal overtrokken. Het lijkt me dat we in Nederland niet direct bang hoeven te zijn dat de maffia selectief mensen gaat omleggen voor organen. En als ze dat wel zouden doen, dan lijkt het me sterk dat ze alleen voor geregistreerde donoren kiezen. Een nier is een nier, nietwaar?
Hetzelfde voor het op sterven liggen. Een arts blijft altijd als eerste plicht het beschermen van leven hebben.
Uiteindelijk kan je, volgens mij, ook nog op je sterfbed beslissen, hoewel ik niet weet hoe dat zou werken. Dat vind ik wel een interessante vraag, in hoeverre je op zo’n moment nog van je registratie zou kunnen afwijken. Het lijkt me dat dat mogelijk is, omdat die donorregistratie er voornamelijk is voor het geval je op straat wordt doodgereden en we niet meer aan je kunnen vragen of je organen beschikbaar zijn of niet.
Als toevoeging. Ik heb e.e.a. even opgezocht. De behandelend arts in jouw voorbeeld weet niet dat je donor bent, totdat je bent overleden. Je hoeft dus niet bang te zijn dat men je laat sterven om je lever. Dat dus nog als extra argument bovenop de Hippocratische Eed.
Of je vlak voor je overlijden nog op je keuze terug kan komen (ongeacht op welke wijze) kon ik niet vinden, maar ik heb een vraag ingediend bij NTS-Donorvoorlichting. Hopelijk hebben we over twee dagen een antwoord 🙂
Ik weet het, die voorbeelden zijn wat extreem. Echter zijn er vast meerdere manieren denkbaar waarop deze informatie extreem pijnlijk kan zijn in geval van uitlekken.
Mijn belangrijkste punt is dat er meer redenen zijn om niet te registreren dan desinteresse. En dat het absoluut niet zo is dat iedereen die niet registreert eigenlijk voor is.
Verder is er een redelijk fundamenteel punt: mijn lichaam is mijn lichaam, ook als ik dood ben. Rechtspersoon of niet, dat interesseert me eigenlijk niet. Daar kan je over discussieren maar dat is mijn mening en die van vele anderen.
Natuurlijk is er een belang voor patienten, maar dat moet nooit ten koste gaan van dat fundamentele recht.
Voor mij is de enige optie die voldoet om een briefje bij me te dragen waarop mijn keuze staat, te lezen bij mijn overlijden. Centrale registratie ben ik in elk geval tegen.
Over het kopen van organen, waar het origineel ook over ging, ik denk dat we ons daar maar niet aan moeten wagen, dat ligt nog vele malen gevoeliger en ethisch ingewikkelder.
Als laatste: wat vaak vergeten wordt is dat donatie een gunst is, geen recht van de patient. Natuurlijk zou ook ik blij zijn met een donor-orgaan, maar het blijft een gunst, geen recht van de patient op de organen van iemand anders.
Heb intussen ook reactie van de donorvoorlichting. Nabestaanden kunnen niet van je registratie afwijken (wat logisch is), maar je kan zelf wel een verklaring met datum en handtekening laten opstellen die vervolgens prevaleert over je registratie.
En natuurlijk zijn er meer redenen om niet geregistreerd te staan dan desinteresse. Punt blijft dat de keuze om géén donor te zijn nog steeds voor iedereen open blijft. Desondanks laat vergelijkend onderzoek tussen landen met verschillende systemen gewoon zien dat in een land waar de default-optie “ja” is, het aantal donoren groter is.
Hier blijven wij dan van mening verschillen. Zelf sta ik redelijk ‘klinisch’ tegenover mijn lichaam. Als ik dood ben, ben “ik/Frank” er niet meer om aanspraak te maken op “mijn” lichaam. Dat is dan nog slechts een verzameling organen en lichaamsdelen die niets meer met “mij” te maken heeft. Wat ze na mijn overlijden met m’n lichaam doen, zal me dus ook echt een worst wezen. Ik ben er namelijk toch niet bij.
Overigens meen ik niet ergens gesuggereerd te hebben dat een orgaan een recht is van een patiënt. Alleen dat met een andere manier van registreren er meer mensen geholpen kunnen worden, zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van de keuzevrijheid van mensen om al dan geen donor te zijn.
Had ik duidelijker moeten melden, nee Frank suggereert niet dat patienten vinden dat ze er recht op hebben. Dit is iets wat ik eerder proef uit andere bronnen. Het wordt nooit expliciet gezegd maar klinkt soms zo door.
Verder klopt het natuurlijk dat als de standaard-optie ‘ja’ is er meer donoren zijn. Echter zijn er dan ook mensen in wie gesneden wordt die dat niet gewild zullen hebben. Het punt is wat je belangrijker vindt.
Ook blijft het met een default ‘ja’ zo dat er nog een tekort aan organen zal blijven. Daarvoor is, cru gezegd, ons verkeer gewoon te veilig. Ik vraag me af wat de volgende stap dan zal gaan worden.
De maffialijst was een voorbeeld, wat extreem maar om een punt te maken. Dit wil ik gewoon niet centraal registreren, zowel een ja als een nee zijn pijnlijk en mogelijk gevaarlijk bij uitlekken en DigiD is zo lek als een mandje.
Waar we wel voor moeten oppassen vind ik is het permanent doorvragen. Omdat we meer registraties hebben worden mensen permanent geconfronteerd met dit punt. Ik persoonlijk denk niet graag na over de dood, laat staan jong sterven en ben daar dus niet blij mee. De neiging groeit daardoor om maar gewoon ‘nee’ te zeggen.
Het is geen schande om “nee” te zeggen. Niet iets om je anders onder te voelen dan door nu niets in te vullen, bij gebrek aan ADR zegt iemand die nu geen toestemming geeft immers ook nee, terwijl ook dat lang niet ieders voorkeur blijkt te zijn. Analoog kan men redeneren dat het voor deze mensen niet eerlijk is dat zij zich momenteel actief moeten confronteren met het actief aanmelden voor donorregistratie.
Iets dergelijks vastleggen over wanneer je bent overleden kan confronterend zijn, tegelijkertijd gaat het om leven of dood van patienten. Moet iedere potentieel gevoelige confrontatie altijd gemeden worden? Het gaat gelukkig niet om een plastische 30 pagina’s tellende vragenlijst, maar om een eenvoudiig “ja/nee” formulier.
Volgens mij zijn er geen patienten die vinden dat zij recht hebben op de organen van iemand anders. En er zijn wel degelijk veel mensen die te laks zijn om zich als donor te registreren terwijl ze er geen bezwaar tegen zouden hebben. Actieve donorregistratie lijkt mij een hele goede zaak, dan kunnen de mensen die niet willen of twijfelen (nog even) ‘nee’ aangeven, en de mensen die het niets interesseert zullen sneller voor ‘ja’ gaan.
En dat risico van die ‘maffialijst’ is er dan toch nog steeds niet voor de mensen die ‘nee’ hebben doorgegeven toen het ze gevraagd werd?
Over de eerste helft van het stuk (of is het een inleiding van grofweg 300 uit 650 woorden?): Het is inderdaad een goed programma, ik kijk er ook al enige tijd met veel plezier naar. Het mooie is juist dat ze vaak discussies hebben met als onderwerp recente of niet veel in de media behandelde thema’s, welke vaak op het randje liggen van ‘moet dit kunnen, ja of nee’ wetend dat de samenleving als geheel het toch nooit zal accepteren. Hollandse Zaken maakt deze thema’s waar eigenlijk nooit veel over gesproken wordt omdat er een klein taboe op ligt juist beter bespreekbaar. Zoals de Nijmeegse juwelier die Antillianen en Marokkanen in zijn winkel verbiedt, omdat hij te vaak door mensen van die afkomst overvallen is. Er zal nooit een wetsvoorstel voor komen, maar het wordt wel gemakkelijker bespreekbaar.
Zo ook deze discussie over de optie van commerciële orgaandonatie. Dit is in tegenstelling tot het ADR al afgekeurd voordat het voorgesteld wordt. Dat maakt Hollandse Zaken zo’n goed programma. Naast de orgaandonatie is het ook nog even over ei-cel donatie gegaan, waarvoor het betalen al gemakkelijker gebeurt.
Het is dus niet raar dat je de optie ADR miste, want dat is een hele andere discussie die ze bewust vermeden hebben omdat die al lang en breed gevoerd is en hier in de reacties nog maar weer eens herhaald wordt.
Over ADR zelf: Leuk! Doen! Natuurlijk! En dat vinden we allemaal want we zijn allemaal linkse rukkers. Dit soort thema’s zijn voor deze site beter wanneer het publiek nog groter is.
Voor Arno nog een argument: Je creëert een samenleving waarin het ‘van je verwacht wordt’ om orgaandonor te worden. Wil je actief geen donor zijn, dan ben je a-sociaal. De labeltjes die de samenleving op mensen plakken veranderen van “Goed volk of Wereldverbeteraars” en “De rest” naar “De rest” en “Mensenhaters/Egoïsten”. Mijn labels zijn misschien niet helemaal goed gekozen, maar jullie begrijpen het idee. “De rest” van nu (degene die er bewust voor kiezen) vinden dat natuurlijk niet leuk.
Persoonlijk vind ik het dat wel waard om al die mensen van “De rest” van nu die dan naar de “De rest” van dan te krijgen, maar dat had ik al gezegd.
Tja, volgens mij zijn we allemaal ‘vrijzinnig denkende mensen’ hier, dat is juist niet per definitie links, toch? Zie mijn comment bij de opening. Ik zie mezelf zeker als vrijzinnig maar zeker niet als links (wsl de enige hier, maar toch). Dat labels plakken gebeurt natuurlijk alleen als de hele zooi uitlekt, dat hopen we allemaal niet maar is idd wel een realistisch scenario.
Verder is het eigenlijk heel simpel. Stel: iemand let niet goed op z’n spullen bijv. een koffer in de trein. Je vraagt of je hem mag meenemen en hij reageert niet. (Dood/muziek op) Vind je dat je die koffer dan mag stelen? Nee toch? Dus ook geen ADR! Of vind je dat de staat dit wel mag doen dan?
Links is idd vaak voor een almachtige staat die alles regelt en zorgt dat de maatschappij naar haar idealen wordt opgebouwd. Rechts wil juist dat de staat met z’n poten van ieders spullen afblijft en zo min mogelijk probeert te regelen op het minimale (veiligheid) na. Dat is denk ik het fundamentele verschil hier.
Volgens mij is het links-rechts onderscheid wat subtieler dan je het nu doet voorkomen, maar die discussie voert hier misschien wat te ver 🙂
Je vergelijking gaat, wat mij betreft, om twee redenen niet op.
1. De juiste analogie is om iemand in de trein actief (!) te vragen of je de koffer mag hebben, waarbij je aankondigt dat bij geen respons, je de koffer meeneemt. Vervolgens krijgt die persoon ook nog een keer de mogelijkheid bezwaar te maken als je de koffer al vasthebt, maar voordat je wegloopt. Bovendien is dit in een situatie waarin het meenemen van de koffer normaal is bij geen reactie, en dat is ook bij iedereen bekend. Je weet dus van te voren dat je even moet opletten als mensen je om je koffer gaan vragen.
2. Fundamenteler verschil (maar daar hadden we het al over) is dat het hier niet om een koffer gaat waarover nog actief eigendomsrecht wordt uitgeoefend, maar meer over een vorm van ‘afval’. Alternatief is immers niet het gebruik van een lichaam, maar begraven/verbranden/oplossen. De vraag is dus eerder analoog aan een situatie waarin iemand een koffer gaat weggooien en je deze wilt meenemen, i.p.v. dat deze op de vuilnisbelt terechtkomt.
Als terzijde wilde ik even opmerken dat ik de discussie waardeer en dat het wat mij betreft een toevoeging is om hier ook vrijzinnige mensen te hebben die niet links zijn. Anders zou het hier een stuk saaier worden.
Dus Arno, bedankt dat je je mening hier in het hol van de rode leeuw komt geven! 🙂
Haha, hol van de leeuw.. Ik ben na 10 jaar Nijmegen wel gewend om te discussieren met links(er) denkende mensen hoor. En ja, vrijzinnig betekent toch niet automatisch links, wel? Maar dan hebben we wel het verschil te pakken idd, ‘afval’ vs ‘mijn lichaam’, daar ga je idd heel anders mee om.
Ik ben geen linkse rukker, maar een rechtse rakker. Het zij zo. Maar wees blij, want een discussie met eensgezinde lui zal snel stranden.
En wat valt er te zeggen voor het systeem dat je alleen een donororgaan mag ontvangen, als je zelf donor bent – een “voor-wat-hoort-wat”-systeem?
Moeten we niet gewoon eens accepteren dat we allen sterven? De dood hoort, hoe pijnlijk het ook kan zijn, gewoon bij het leven. Als er geen donornier beschikbaar is, dan is dat moment gewoon wat eerder. Reden te meer om te genieten van het leven en je dromen niet te lang uit te stellen.
Je lichaam is niet oneindig van jou, maar je kunt het wel uitwonen tot je sterft, een soort van antikraak-sloopwoning. Daarna is het gewoon weer een groep organische verbindingen met wat vervuiling van de chemische troep die je er in stopte of tegenaan smeerde.
Op dat moment, dus na je dood, nabestaanden laten besluiten of je in puzzelstukjes verdeeld mag worden voor anderen, lijkt mij in 90% van de gevallen resulteren in keuzes die genomen zijn op louter emoties.
Om even terug te komen op commerciële orgaandonatie en in het bijzonder:
“Hoe rechtvaardig is het als de kans op een donororgaan vooral een kwestie van geld wordt?”
Ik denk dat als commerciële donatie toegepast zou worden mensen met veel geld inderdaad de wachtlijsten by-passen. Is dit erg? Ja ontzettend, maar niet veel anders dan de huidige situatie. Een rijke stinkerd die nu een nier nodig heeft, maar in Nederland jaren moet wachten koopt een vliegticket naar waar dan ook ter wereld en neemt mee: 1 zak geld. Dus een commercieel systeem bespaart de allerrijksten slechts het vliegticket.
Doordat rijke mensen dan niet op de wachtlijsten komen, en er evenveel organen voor wachtlijsters beschikbaar komen (door ongelukken e.d.), worden de wachtlijsten korter. Jammer is alleen dat mijn eerste argument mijn tweede ontkracht…