Gender is de nieuwe Zwarte Piet
De gemeente Amsterdam is met een overzichtelijk gidsje gekomen vol tips voor genderneutraal taalgebruik. Zo raadt de gemeente aan om niet te spreken over ‘vader en moeder’, maar over ‘ouders’. Of een ander voorbeeld: zeg liever ‘geachte bewoners’, dan ‘geachte heer/mevrouw’. De regenboog-taaltips volgen op een hoofdstedelijk alternatief voor genderneutrale toiletten. Amsterdam volgt het goede voorbeeld van Londen, waar in de metro niet meer gesproken zal worden over ‘ladies and gentelemen’. De NS kondigde eveneens aan haar reizigers voortaan aan te spreken met het neutrale ‘reizigers’.
Al met al niet wereldschokkend zou je zeggen. Sterker nog: een kleine moeite met een positieve uitstraling. Toch? Nou nee, mastodonten van het ongenuanceerde debat roeren zich. Syp Wynia, van Elsevier, ziet een gecoördineerde actie om ons genderkitsch op te dringen. Annabel Nanninga, zelfbenoemd vrijheidsfundamentalist, houdt het bij een poëtisch “KUT ns”. Zoek op de sociale mediakanalen op ‘genderneutraal’ en de quasi grappige opmerkingen van zij die zich verzetten tegen #policor Nederland knallen van je beeldscherm. Maar ook de lezers van de degelijke Volkskrant kunnen er niet over uit.
Het is opvallend dat wederom een identiteitskwestie tot nationale steen des aanstoots wordt verheven. De mensen die roepen dat politiekcorrect Nederland zich niet zo druk moet maken, winden zich op over enkele kleine taalkundige aanpassingen. Mensen die bijna een rolberoerte krijgen van gescheiden zwemlessen voor Islamitische mannen en vrouwen, kunnen nu niet hard genoeg roepen dat ze echt geen gebruik gaan maken van een genderneutraal toilet.
Blijkbaar ervaart men inclusief taalgebruik als een nieuwe aanval op Nederland en de Nederlandse identiteit. De parallellen met zwarte piet zijn evident. Op geen enkele wijze kan men zich voorstellen dat de figuur van zwarte piet kwetsend zou kunnen zijn. Mensen die zwarte piet wilden aanpassen, konden oprotten naar hun eigen land. Ook nu is er op geen enkele wijze begrip voor het grote effect van deze kleine aanpassing. Amsterdam wordt een totalitaire regenboogstad genoemd en gendergek. Als het dan niet boeiend zou zijn, waarom maken deze mensen er zich dan zo druk om?
Deze week werd ook – in een serie van tweets – bekend dat transgenders niet meer mogen dienen in het Amerikaanse leger. Dat zou het belang van inclusiviteit toch duidelijk moeten onderstrepen?! Özcan Akyol schreef het mooi op: “Hoewel het gebaar van de gemeente Amsterdam op veel onbegrip kon rekenen, werd de noodzaak ervan, een paar duizend kilometer verderop, pijnlijk blootgelegd. Een groep kan marginaal in aantal zijn en daarom onzichtbaar voor de meeste mensen, maar dat ontslaat de overheid niet van haar taak om deze burgers te beschermen.”
Het moge duidelijk wezen: ik juich het Amsterdamse initiatief toe. De gids helpt ambtenaren om hun taalgebruik inclusiever te maken, dat kan namelijk best lastig zijn als je zelf niet tot de doelgroep behoort. Gevoeligheden kunnen een blinde vlek zijn en geheel onbewust kun je in kleine communicatie-uitingen mensen het gevoel geven uitgesloten te worden. Een stad die zijn best doet om dat te voorkomen mag zich terecht regenboogstad noemen!
Joris Blaauw ziet onnodige toevoegingen over geslacht liever gaan dan komen
* Afbeelding door Don clark atlanta [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Stil hier… terwijl dit gewoon schreewt om reacties! Of reageren we alleen nog in de kritiekloze facebookbubbel?
Stel nou, je bent transgender. Eerst is er de worsteling met je eigen identiteit, dan het uit de kast komen met alle sociale gevolgen, dan een loodzware hormoon-therapie en dan uiteindelijk een serie ingrijpende operaties. Nu, na jaren en jaren worstelen, ben je eindelijk wie je diep in je hart altijd al bent geweest…
Maar dan wil je toch ook van de daken afschreeuwen dat je nu eindelijk man (of juist vrouw) bent? Dan wil je in elk formulier vol trots het m’etje (of het v’tje) omcirkelen. Als de omroepen dan “dames en heren” noemt, dan gaat er een kriebel door je lijf omdat je je aangesproken voelt, heerlijk.
Maar nu, door een klein groepje in je eigen community, wordt dit plezier je ontnomen. Je hebt eindelijk voor de wereld te zien het geslacht van je dromen, maar je mag er niet voor uitkomen. Balen…
Absoluut zullen er transgenders zijn die graag laten zien wie ze zijn, en terecht! De aanspreekvormen van de gemeente Amsterdam en de NS sluiten hen in; zij zijn immers ook inwoners of reizigers. Het mooie van inclusief taalgebruik is dat juist niemand wordt buitengesloten.
Het is ook niet zo dat je niet zou mogen uitkomen voor je werkelijke geslacht; laat vooral zien wie je bent! De aanspreekvormen van de gemeente Amsterdam zijn adviezen of tips, geen dwingende aanspreekvormen. Niemand wordt ergens toe gedwongen…
Tot slot gaat het niet alleen om “een klein groepje”. Genderneutraal taalgebruik is een mooie aanzet om rolpatronen te doorbreken. Het is helemaal niet nodig om constant als man of vrouw aangesproken te worden, ook niet door je stadsbestuur of door de NS.
Maar transgenders worden helemaal niet uitgesloten door ‘dames en heren’. Een transgender is een man of vrouw, tot een operatie en daarna is ie respectievelijk vrouw of man. En zelfs al weet zo iemand niet precies wat zijn geslacht is: beide geslachten worden genoemd en dus is iedereen geincludeerd, zelfs bij twijfel. Er is geen derde geslacht.
PS: Waarom zou je prima functionerende ‘rolpatronen’ uberhaupt willen doorbreken? Gewoon om te drammen? An sich is daar geen enkele reden toe, alleen als een rolpatroon leidt tot uitsluiting of discriminatie oid.
Dit is een kortzichtige (binaire) visie op het continuüm dat genderidentiteit is. Op een schaal van man naar vrouw zijn legio genderidentiteiten te onderscheiden. Sec man en vrouw benoemen doet daar geen recht aan.
Er bestaat XX of XY, zo eenvoudig is de biologie. Meer opties heb je niet: andere vormen (XXY, XXYY, XXXY, X) leiden tot zeer ernstig zieke personen die problemen hebben die niks met deze discussie te maken hebben, maar zodra er een Y voorkomt is een persoon mannelijk. Er is dus geen continuum, niet alles is een continuum.
Wat ik zeg: binaire visie.
Biologische identiteit is wellicht vaak M of V (hoewel er bestaan ook mensen met een intersekse conditie), maar genderidentiteit (pyschologische beleving) beslaat een continuüm.
Tuurlijk.. en die mensen bestaan? Homo’s, lesbiennes, bi’s, transgenders worden ondertussen geaccepteerd: het maakt niet uit of je man of vrouw bent of wil zijn en of je op hetzelfde, het andere of beide geslachten valt. Lijkt me best wel een tolerante instelling.
Maar een beetje man én een beetje vrouw zijn? Of geen van beide?? Ja dat is dus raar. En in die gedachte ben ik echt niet de enige.
Fijn dat jij jezelf lekker tolerant vindt, maar emancipatie volgt niet de voorwaarden van de meerderheid. Dus of je het nu raar vindt of niet, er zijn mensen met allerlei genderidentiteiten en zij zijn net zo goed onderdeel van onze samenleving als jij en ik.
Of mensen het nou raar vinden niet: ik wil af van een samenleving waarin seksen op de voorgrond een rol spelen. Laat mensen lekker zelf kiezen hoe ze daar invulling aan geven. Ik zie iemands gender net als Joris niet zo zwart/wit. Arno geeft met zijn chromosomen-verhaal hierboven in combinatie met het bestaan van transgenders al aan dat het geslacht waarmee je geboren wordt niet automatisch bepaalt hoe iemand zich voelt. Tel daarbij op de bewuste en onbewuste rolmodellen die de samenleving toekent aan genders en er valt nog een boel te winnen door het wat meer naar de achtergrond te verplaatsen. Hopelijk kan mijn kleinzoon of achterkleinzoon tzt gewoon op school vertellen dat roze zijn lievelingskleur is zonder de hoon van klasgenootjes die hem vertellen dat het echt een meisjeskleur is.
Tja, dat kan je willen. Dat kan je ook niet willen. Ik wil dat niet. Waarom wil je dat? Wat is er mis met een wereld waarin 99,9% van de mensen (of meer) zich man óf vrouw voelt? Verreweg de meeste mensen voelen zich gewoon expliciet man of expliciet vrouw. En als je lichaam daarbij niet past mag kan er tegenwoordig veel. En of je daarbij op mannen en/of vrouwen valt is niet belangrijk.
Ik wil niet dat 17 miljoen mensen hun taalgebruik moeten aanpassen tbv enkele (honderd? duizend?) mensen in heel Nederland die niet zeker zijn van hun geslacht. En met mij willen nog heel veel mensen dat niet. En hoe zat het ook alweer in een democratie? Iets met meeste stemmen gelden?
Natuurlijk mag een jongetje in roze lopen en mag een meisje met autootjes spelen. Maar wat heeft dat te maken met genderneutraal taalgebruik?
In een democratie beschermt de meerderheid ook de belangen van de minderheid.
Het gaat overigens niet om aantallen, zoals Joep en ik betogen, maar op het inzetten op een wereld waarin gender niet langer het dominante onderscheid is.
Welk belang is dat dan? Ja, in een democratie is het ook zaak belangen van minderheden te beschermen, maar niet elk belang van elke denkbare mini-minderheid. En het is aan de meerderheid of dat belang belangrijk genoeg is om te beschermen.
Het hele gedoe voelt nogal als een storm in een glas water. Deugen om het deugen zonder dat er echt iemand belang bij heeft, behalve de kans om conservatief Nederland weer eens goed de les te lezen. Waar zijn al die gekwetste gendertwijfelaars dan, waar het allemaal om gaat? Ik zie alleen maar blanke mannen het opnemen voor fictieve gekwetsten, terwijl de zoveelste aanslag weer gepleegd is.
Wat heeft dit in hemelsnaam te maken met het eventueel niet voorkomen van aanslagen??????? En dan helemaal bij de gemeente Amsterdam en de NS. Verder vind ik het niet aanpassen maar algemeniseren. Mannen en vrouwen kunnen zich ook gewoon aangesproken voelen als je spreekt van Reiziger of Aanwezige. Bij Aanpassen denk ik aan iets waarbij je iets prijsgeeft.
Omdat deze discussie afleidt van wat echt belangrijk is.
Verder is alles wat je verandert een aanpassing. Dat kan je terecht vinden of niet, maar het is een verandering en dus een aanpassing. En van hogerhand afgedwongen aanpassingen leiden tot frictie, ook als je er niet perse veel bij verliest.
Als je als partij voortdurend mensen aanspreekt dan is de taal waarin je dat doet belangrijk genoeg om beleid over te maken. Dat is niks anders dan respect voor je relaties. En dat heeft niks met aandacht voor aanslagen te maken net zo min als dat je ook snelheidsovertredingen int. Of denk je dat je ver komt als je een brief terugschrijft dat je verontwaardigd bent dat je een brief krijgt voor 8 km te hard terwijl er in de VS door een blanke man op de massa is ingereden.
En als je voor een organisatie werkt is het normaal dat je van hogerhand wordt aangestuurd. als je daarvan frictie ondervind kan je beter thuis op de bank gaan zitten, want je zult je altijd aan moeten passen en hebt daar zelden veel over te zeggen. Het maakt wel degelijk een verschil of je daarin ook echt wat moet inleveren. Als je dat onderscheid niet durft te maken en bij iedere millimeter aanpassen schreeuwt, speel je gewoon een taalspelletje. De enige rede dat het ineens een probleem is, is dat deze mensen anders zijn dan de zogenaamde norm. Uit de eigen belevingswereld stappen blijkt tegenwoordig echt een loopgraven probleem te zijn. Ik lees nergens waarom Reiziger echt niet kan en dames en heren heilig moet zijn. En dan wel verontwaardigd zijn over de aanpassing. sorry maar dat snap ik niet.
Het zijn de NS en de gemeente Amsterdam van die medewerkers mag je een professionele instelling verwachten. Het lijkt alsof jij spreekt over jan met de pet die van de dominee zijn familie toespraak moet aanpassen.
Dat deze bedrijven dit willen aanpassen maakt an sich weinig uit, het gaat me om het feit dat zij zich hiertoe gedwongen voelen. Een zeer kleine maar bijzonder vasthoudende en luidruchtige minderheid wil eigenlijk het taalgebruik van heel Nederland aanpassen en daar ben ik niet van gediend. Dat de NS en die ene gemeente dit doen is echt niet uit de lucht komen vallen.
Ik ben niet in dienst van NL en de bevolking van Nederland bepaalt hoe hier de normen zijn, niet een paar idealisten. En die idealisten gaan echt niet ophouden met drammen als de NS en gemeente-020 zich genderneutraal uiten: voor rupsjenooitgenoeg is het nooit genoeg. En juist daarom maakt met zich nu al hard tegen deze beweging: in de kiem smoren heet dat.
Hoe kom jij erbij dat de organisaties gedwongen worden? Ik geloof dat ik een gijzelingsdrama gemist heb. Waarom reageren ze niet gewoon constructief op een klacht? Verder zie ik niet hoe jij gestoord wordt door mensen met een ideaal. Er zijn zoveel minderheden die wat willen. En waarop baseer jij dat de meerderheid van Nederland geen rekening wil houden met deze groep mensen?
Als je je zorgen maakt om mensen die je taalgebruik willen beheersen kom dan in opstand tegen de Dikke van Dalen en andere taal instituten. Die zijn al zover dat het complete onderwijs systeem hun spelling oplegt. En daar blijft het bij lange na niet tot beperkt.
Ze voelen zich gedwongen door gedram in de media. Je begrijpt best wat ik bedoel. Er wordt telkens weer iets nieuws verzonnen door idealistisch-links waaraan de meerderheid zich weer moet conformeren. Anders ben je racistisch/fascistisch of in elk geval een slecht mens.
Zie je die strategie echt niet?? Het is de voorkeurstactiek van links: iedereen en elke organisatie die niet aan hun nieuw verzonnen ideaal voldoet beschimpen en betichten van rascisme of discriminatie. Tegenargumenten zijn per definitie fout dus discussieren is niet nodig.
Nee ik begrijp niet dat jij loopt te verzinnen hoe de gemeente en de NS op het idee zijn gekomen. Doet alsof jij gedachten kan lezen van mensen die het over een nieuwe onbelichte groep hebben. En ze wegzetten als doelbewuste sprookjesvertellers. klinkt voor mij als nodeloos gespeculeer zonder feitelijke onderbouwing. En dan een ander in de discussie wegzetten als iemand die iets kraakhelders niet ziet. Iedereen die niet meegaat en jouw klassieke gedachten is kennelijk sprookjesverteller of steke blind of slaaf van het bij behorende fake nieuws.
Heb je trouwens nog meer voorbeelden van sprookjes? aangezien het een terugkerende tactiek schijnt te zijn.
Verder worden de wordt de NS en de gemeente Amsterdam zelfs door mensen bij de publieke omroep hiervoor beschimpt. Dus speel niet zo de underdog. Het is een eerder voorkeurstaktiek van conservatief rechts om nieuwe gedachten te beschimpen als typisch radicaal links gedachtengoed van mensen die je nooit überhaupt ook maar mag aanhoren. Dat zijn dan de moordenaars van leven en landveraders en indit geval sprookjesvertellers tegen traditie getrouwen.
Een prachtig ander voorbeeld noemt de auteur al in de titel: het gezemel over zwarte piet. Maar analoog is er het eeuwig gedoe over dierenrechten/veganisme of het framen van islamkritiek als islamofobie.
Maar hier denken wij blijkbaar fundamenteel anders over, ik denk niet dat we het eens gaan worden. Dat is prima.