Een redelijk uurtarief voor een zzp’er bij een landelijk dagblad

Merel is 25 en werkt als zzp’er bij een landelijk dagblad op de internetredactie. Dat doet ze nu zo’n vier jaar, fulltime. Als iets met grote chocoladeletters ‘SCHIJNCONSTRUCTIE’ schreeuwt, is het dat wel. Voor de mensen onder ons die nog twijfelen, ze werkt voor € 15 euro per uur. De adviseurs van De Volkskrant leven kennelijk in een ander universum, door de bank genomen vinden ze dit uurtarief ‘laag maar OK’. Het is niet OK, het is belachelijk.

Eerlijk is eerlijk, ik weet niet of ‘Merel’ inderdaad fulltime bij de krant werkt. De kop geeft aan dat Merel € 2.280 ontvangt voor 40 uur werk. Ik vermoed dat men is uitgegaan van € 2.280 per vier weken. In dagbladenland werkt een full-timer 152 uur per vier weken, en 152 maal € 15 is de gewraakte € 2.280.

Berenschot Beloningsadvies

De ironie ligt op straat, en soms bijt ze je in het gezicht. Het genoemde adviesbureau Berenschot biedt haar klanten onder meer een integrale visie op beloningsbeleid. We hadden er vorige maand nog een workshop kunnen volgen. Joanne Kok van Berenschot meent dat een uurtarief van € 15,- “voor een zzp’er op deze plek niet substantieel te laag is.”

Ik wel.

Ik zal proberen uit te leggen waarom, en omdat ik de kwaadste niet ben, ook proberen aan te geven wat haar tarief ten minste zou moeten zijn. Heel veel verstand van de dagbladensector heb ik niet, dus wellicht dat ik hier en daar een verkeerde inschatting maak. Tot zover de disclaimer.

De dagbladensector kent een CAO, iedereen met Google kan die vinden. In het functiegebouw voor dagbladjournalisten kun je opzoeken in welke salarisschaal je valt, dat is afhankelijk van het soort werk wat je doet, en of je een ‘ster-verslaggever’ bent of niet (het staat er echt, maar dit terzijde). Als ik Merels werkzaamheden (in het weekend verantwoordelijk voor de site van een landelijk dagblad, meldt het artikel) inschaal op het niveau van ‘Redacteur 5’, denk ik dat we haar eerder tekort doen dan haar te hoog inschalen.

In de salarisschaal staat dat in 2014 het salaris voor dat werk ten minste € 2.256 was. Ik vermoed dat ze ook in de dagbladensector jaarlijkse verhogingen kennen, dus dat iemand die het werk al vier jaar doet, al lang niet meer op het minimum van die schaal zit. Maar je moet ergens van uit gaan, waarom dan niet hiervan.

Die € 2.256 is het minimale bruto-loon voor een werknemer op dat niveau. Is het dan redelijk om van een zzp’er een vergelijkbaar tarief te verwachten?

Of je daar veel voor moet werken

Reken even vrolijk mee. Een werknemer (in loondienst) heeft recht op 25 vakantiedagen per jaar. Daarnaast heeft de werknemer recht op vakantiegeld. Omdat in de dagbladen-CAO de ‘normale arbeidsduur’ niet per maand, maar per vier weken wordt bepaald, ga ik er maar vanuit dat de genoemde salarissen ook per vier weken bepaald zijn.

Er zitten 13 periodes van vier weken in een jaar, dus als Merel hetzelfde werk zou doen als werknemer, zou ze op jaarbasis 13 x € 2.256 ontvangen, plus 8% vakantiegeld. Dat is bruto € 31.674. Voor dat geld moet ze dan 47 weken werken (want ze zou recht hebben op 25 doorbetaalde vakantiedagen). Is Merel wel eens ziek? Iedereen is wel eens ziek, de verzuimpercentages lagen in 2014 tussen de 2,1% en de 4,9%. Als ik Merels werkgever was, hield ik rekening met ten minste één week ziekte per jaar.

Dus Merel-de-werknemer zou 46 weken (plus 1 week ziekte, plus 5 weken vakantie maakt 52) moeten werken om bruto €31.674 te verdienen. Dan laat ik de nationale feestdagen nog buiten beschouwing.

Brutoloon ligt niet op Planeet Uurtarief

€ 31.674 gedeeld door 46 weken is € 688 per week, met een 38-urige werkweek is dat zo’n € 18 per uur. Wat zegt dat getal? Dat is het bruto-loon dat een medewerker-in-loondienst ontvangt voor de uren dat hij/zij daadwerkelijk werkt. Is het daarmee vergelijkbaar met een uurtarief van een zzp’er? Hell no. Een zzp’er krijgt niet doorbetaald bij ziekte, heeft geen recht op een ww-uitkering bij ontslag of een wga-uitkering bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Merel-de-zzp’er neemt niet deel aan het pensioenfonds voor Dagbladjournalisten en zal dus zelf pensioen op moeten bouwen. Kort samengevat: de werknemer-in-loondienst krijgt in de meeste gevallen naast zijn inkomen nu, ook inkomen bij ziekte, arbeidsongeschiktheid en pensioen. De zzp’er regelt dat zelf.

Iets wat lastiger in een getal te vatten is, is de ontslagbescherming die een werknemer heeft. Tuurlijk, die is ook niet meer wat het geweest is, maar als er twee webredacteuren zijn, waarvan er één in loondienst, mag u raden welke er als eerste sneuvelt als de krant een nieuwe aandeelhouder krijgt.

Je kan je de vraag stellen “wat kost dat de krant, al die werknemersverzekeringen, pensioenen en alles?” Als vuistregel wil ik best ‘tussen de 30% en 50% bovenop het brutoloon’ in de lucht gooien, maar daarmee bereken je geen tarief, je berekent hooguit een argument in de onderhandelingen.

Er bestaat voor zzp’ers geen verzekering tegen ‘geen opdrachten’.

Zal ik dat herhalen? Nee, misschien is één keer wel genoeg.

Al het andere is in principe verzekerbaar. Wat zou je als zzp’er kwijt zijn als je een arbeidsongeschiktheidsverzekering wil die vanaf dag 1 uitbetaalt? Wat zou je betalen voor een oudedagsvoorziening gebaseerd op het gemiddelde inkomen in je carrière? Ik denk dat ik nog aan de onderkant zit, als ik gok dat de arbeidsongeschiktheidsverzekering gerust € 2.000 per jaar mag kosten. Als je voor je oudedagsvoorziening € 3.000 per jaar opzij legt, wordt dat een deuk in een pakje boter, maar geen Zwitserleven-gevoel.

Daarmee kom ik, laag ingeschat, op zo’n € 5.000 kosten die een zzp’er heeft om zijn inkomen enigszins te handhaven bij ziekte en ouderdom. Tegen het wegvallen van opdrachten kun je je als zzp’er niet verzekeren, of had ik dat al gezegd? Een dikke spaarpot helpt wel trouwens.

Daarnaast moet je als zzp’er een hoop kosten zelf dragen die je als werknemer vergoed krijgt of simpelweg niet hebt, denk bijvoorbeeld aan de kosten van apparatuur, reiskosten, vakbondscontributie en die ellendige administratie. Zal ik daar voor het gemak eens € 2.000 op jaarbasis voor rekenen? Als staartje: een zzp’er betaalt zelf (en niet de baas) zijn bijdrage zorgverzekeringswet (zvw), meestal rond 5% van de winst dus laten we die ook eens stellen op € 2.000

Tel ze maar op

Als Merel-de-zzp’er hetzelfde wil verdienen als Merel-de-werknemer, ofwel bruto € 31.674 per jaar voor 46 weken werken, inclusief enige doorbetaling bij ziekte en opbouw van inkomen ‘voor later’, zal haar opdrachtgever haar ten minste € 40.674 moeten betalen voor het werk. € 2.000 is ze kwijt aan beroepskosten, € 2.000 aan bijdrage zorgverzekeringswet en € 5.000 aan inkomensverzekeringen, dan houdt ze bruto hetzelfde over.

Als je in 46 weken € 40.674 wil verdienen is dat € 884 per week. Omgerekend naar 38 uur werken is dat een uurtarief van ruim € 23. Gezien de hoeveelheid factoren die ik buiten beschouwing heb gelaten, zou ik Merel niet eens willen aanraden om voor dat tarief te gaan werken. Al is het maar omdat ze het risico loopt om van de ene op de andere dag niet meer ingehuurd te worden. Dan kan het geen kwaad om een spaarpot achter de hand te hebben, én geïnvesteerd te hebben in je eigen ontwikkeling en profilering.

Kan ik dit netjes zeggen? Merel, je wordt genaaid. Big time.

Als ik zo vrij mag zijn om ook een advies te geven: vul een ordner met bewijsmateriaal dat er sprake is van een gezagsverhouding tussen jou en de krant, en ga op zoek naar een degelijke (en enigszins activistische) arbeidsjurist. Zodra je geen werk meer van ze krijgt, vraag je een WW-uitkering aan. Een tolk van de IND was het in 2008 bijna gelukt.

Maar beter ga je direct weg bij die krant, en zet je de volledige website en alle backups achter een wachtwoord dat ze van je kunnen kopen voor een bedrag waarmee je gecompenseerd wordt voor vier jaar onderbetaling. Nee, dan huren ze je nooit meer in, en gelukkig maar.

Marcel Spruit schreef dit stuk voor zijn blog DatHetKlopt