Sport voor de geest
onderstaande tekst werd geschreven ter ondersteuning van een debat over het spreiden van cultuur
Mensen zijn interessante zoogdieren. Nu vind ik veel meer diersoorten interessant, maar de mens is er zeker één. Eén van de eigenschappen die de mens als diersoort zo interessant maakt, is de hoge mate waarin de mens in staat is naar zichzelf te kijken. Haar handelen te overdenken. Dat stelt de mens vervolgens als geen ander in staat zichzelf mentaal te ontwikkelen.
Er is bijna geen diersoort dat er zo lang over doet om volwassen te worden als wij mensen. Niet alleen absoluut, in jaren, maar tevens relatief, als percentage van het hele leven. Een van de redenen daarvoor is dat wij mensen maar in beperkte mate voorgeprogrammeerd zijn. Als geen ander zijn wij in staat nieuwe “features” te ontwikkelen, en dat kost nou eenmaal wat meer tijd dan een het volgen van instincten.
De manieren waarop mensen zich ontwikkelen, en als gevolg daarvan manifesteren, lopen nogal uiteen. Wel zijn er binnen landen of volkeren vaak herkenbare patronen te herkennen. In de breedste zin van dat woord noemen we deze vorm van ontwikkelde beschaving “cultuur”.
De cultuur waar Zijlstra over zou moeten gaan is daar slechts een onderdeel van, en als het aan zijn geblondeerde mattie ligt wordt dat onderdeel alleen nog maar minder. Cultuur is immers “dat andere onderwerp” waar de PVV een broertje dood aan heeft.
Maar of cultuur nou echt een linkse hobby is of niet, ook dit onderdeel van het brede begrip cultuur draagt bij aan beschaving. Cultuur verbindt mensen en cultuur vormt mensen. Niet alleen Joop van den Ende musicals of het Gelders Orkest zijn cultuur, maar ook een carnavalsvereniging of een theatergroepje op de middelbare school. Niet alleen Harry Mulisch, maar zelfs Nijntje van Dick Bruna, waarin ik plaatjes kijk met mijn zoontje.
Plato (hoewel zelf overigens geen promotor van vrije kunsten) schreef in zijn boek “Republic” het volgende: “As we know, people who’ve studied geometry are much more receptive than those who haven’t to intellectual work in general; it makes absolutely all the difference in the world” (vrij vertaald: zij die de meetkunde bestudeerden zijn beter in staat intellectuele zaken op te nemen dan anderen). Maar volgens mij geldt dit niet alleen voor meetkunde, maar zeker ook voor culturele zaken als theater, muziek, literatuur en beeldende kunst. Het beproeft de geest waarna deze ook beter uit de voeten kan met andere uitdagingen. Wat sport is voor het lichaam, is cultuur voor de geest. De manier en het niveau waarop zijn voor iedereen verschillend.
De omgeving waarin een mens opgroeit bepaalt voor een groot deel de liefde voor verschillende vormen. Daarom houden veel Duitsers van Schlagers (jawel, zelfs Schlagers zijn cultuur), en veel Italianen van mooie schoenen. Dat een omgeving een mens beïnvloedt kunnen we niet veranderen, waarmee een omgeving een mens kan verrijken gelukkig wel.
Maar waar behoort een beschaving die cultuur aan te bieden? Door cultuur te concentreren in de grote steden, waar de vraag ongetwijfeld het grootst is, introduceren we een kloof tussen mensen die opgroeien in, en buiten deze grote steden. Niet alleen een bibliotheek, maar ook bijvoorbeeld een klein theater en een muziekschool zou voor iedereen binnen bereik moeten zijn. Afstanden creëren immers hoge drempels. Aan de andere kant, voor een museum van formaat, een groot concert of een experimentele dansvoorstelling, is een goed bereikbare plek in een grote stad juist het meest geschikt. Dogmatisch spreiden en dogmatisch concentreren lijken beide onverstandig.
De mens is een bijzonder zoogdier, dat zich in een leven op indrukwekkende wijze weet te ontwikkelen. Verschillende kunstvormen kunnen die ontwikkeling stimuleren. De plaats waar iemand geboren wordt zou die ontwikkeling zou weinig mogelijk moeten beperken.
6 Responses to Sport voor de geest
Leave a Reply Cancel reply
This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.
Laatste reacties
- Closing Time | Flower Children - Sargasso on Generatiepolitiek is een afleidingsmanoeuvre
- Lelijke woorden - Sargasso on Vermeende linkse hypocrisie
- Jan on Le Pen had best een beetje gelijk
- Max on Le Pen had best een beetje gelijk
- Afsennah on Archief
- lmgikke on Bladblazers
- Closing Time | ZnöWhite - Sargasso on Diversiteit in de metalscene
- Waarom heb je zoveel tattoos? - Nathaliekriek.nl on Tuig met tattoos
Please like us on facebook!
Administratief
[/inhoud]Ik geloof niet dat Plato dat geschreven heeft. Hoe intelligent de beste man ook was, ik ben er van overtuigd dat hij geen Engels kon lezen of schrijven!
Goed opgemerkt Ture 😉 Ik had dan ook slechts de Engelse vertaling tot mijn beschikking 🙂 (en da’s maar goed ook, want ik ben weer niet zo goed in Grieks lezen of schrijven ;))
Hey Joep, complimenten, erg goede column!
Dank je! Leuk om te horen!
Wat voor een kloof bedoel je als je het hebt over opgroeien in en buiten steden waar cultuur wordt geconcentreerd? Enige tijd geleden had ik een discussie met iemand die in een stad was opgegroeid en daardoor van mening was dat hij een ‘betere’ opvoeding had gehad, hij kon namelijk wel naar musea en dergelijke…
Op zich een goede column, alleen heb ik met twee dingen niet moeite. Eerste is het gemak waarbij je de stap van ‘geometrie ontwikkelt de geest’ (op basis van een autoriteitsargument) naar ‘cultuur is nuttig’ maakt. Dat is een aanname, en een onbewijsbare. Daarnaast is nog de vraag in hoeverre Plato nu de bron moet zijn van hoe je weldenkende mensen opleidt. We weten allemaal dat de klassieken, en zeker ook de oude Grieken, er nogal wat andere denkbeelden op nahielden.
Maar waar ik meer moeite heb is de aanklacht die eronder ligt. Ik ben het wel met je eens dat cultuur nuttig is, maar de onderliggende gedachte van deze column is volgens mij dat de staat dat dan maar allemaal moet betalen. En daar ben ik het dus niet mee eens. Men mag best verwachten dat het publiek een redelijke bijdrage levert aan de kosten. Bijvoorbeeld betaal je eigen trompet als je erop wil spelen. Moet ik ook. Betaalt de staat bijvoorbeeld de huur van de repetitieruimte van de vereniging. En als er eens ergens een vereniging verdwijnt, mijn vriendinnetje van het dorp heeft mij, arrogante stadsjongen, altijd vertelt dat er zelfs uit dat gat elke dag bussen vertrekken naar de Grote Stad, en die brengen je ‘s avonds ook weer terug.
Want het beeld dat telkens geschetst wordt is dat dit kabinet alle cultuur dood maakt. Dat is natuurlijk niet zo, het subsidie-niveau gaat naar dat van 2005, ok, inflatie meegerekend misschien 2003. En was er toen niks te beleven?
Ik ken bijzonder weinig musea die de moeite waard zijn van na 2003, sterker nog, volgens mij waren toen onze Amsterdamse paradepaardjes wel nog open… Deze ingreep betekent voor veel verenigingen een terugkeer naar de basis, maar niet het einde van alle culturele uitspattingen in Nederland!