Zaterdag 15 oktober zond Nieuwsuur een interessant item uit over “de pil van Drion”, exact 20 jaar na zijn introductie door Huib Drion, oud-raadsheer van de Hoge Raad. In een brief aan het NRC Handelsblad op 19 oktober 1991 schreef hij daarover:
Het lijkt me aan geen twijfel onderhevig dat veel oude mensen er een grote rust in zouden vinden als zij over een middel konden beschikken om op aanvaardbare wijze uit het leven te stappen op het moment dat hen dat – gezien wat hen daarvan nog te verwachten staat – passend voorkomt.
Voor sommige ouderen is het leven op een gegeven moment op. Achteruitgang van fysieke en geestelijke gezondheid, maar ook het verlies van geliefden en eenzaamheid kunnen dit gevoel versterken. Een situatie waarin sommige ouderen verlangen naar het einde, maar waarbij artsen hen door de huidige euthanasie-wetgeving meestal niet willen of mogen helpen.
Er zijn in onze samenleving grofweg twee veelgehoorde argumenten tegen (hulp bij) levensbeëindiging. Beiden zijn goede argumenten, maar in de verkeerde discussie.
Het eerste argument luidt dat zelfdoding een onomkeerbare daad betreft waar het individu in een later stadium wellicht spijt van had gekregen. In de discussie over beschikking over het eigen leven voor iedere volwassene is dat een begrijpelijk argument. Er zijn veel mensen die het leven voor hun vijftigste ergens niet meer zagen zitten maar er toch doorheen gesleept zijn en daar achteraf erg dankbaar om zijn. Drion wilde zijn pil echter enkel beschikbaar maken voor 75-plussers. Zij maken een dergelijke afweging veel minder impulsief dan “jongeren”, en de kans op verbetering van hun uitzichtloze situatie is nagenoeg nihil. Drion schreef hierover:
Stap een verzorgingshuis binnen om een bejaard familielid of vriend te bezoeken: wie zal tussen die oude hulpeloze mensen, stil in een hoekje voor zich uitstarend of wat onverstaanbare dingen mompelend, vaak niet in staat zelf het eten tot zich te nemen, op verzorgers aangewezen voor al hun behoeften, wie zal dáár de gedachte in zich voelen opkomen: “‘t Is maar goed dat geen van deze mensen de gelegenheid heeft gehad zijn leven op een eerder moment te beëindigen”?
Het tweede argument is religieus van aard. Naast een generieke interpretatie van het “Gij zult niet doden” meestal gepresenteerd als een “Het leven is een heilig geschenk van God dat alleen Hij mag afnemen”. Of dit juist is of niet doet voor mij niet ter zake, want een religieuze interpretatie is een waardevolle persoonlijke invulling, en bij een individuele afweging als deze per definitie gerechtvaardigd. Maar vanuit datzelfde argument heeft iedereen het recht deze afweging voor zichzelf te maken. Nederland is geen christelijke, joodse, islamitische of hindoeïstische staat, maar laat levensbeschouwelijke vrijheden aan het individu. Ik ga niet over de godsdienst van mijn buurman, en Maxime Verhagen en Kees van der Staaij gaan niet over de mijne.
Toch bemoeien Maxime en Kees zich intensief met de invulling van onze levens. Met hun lobby tegen de pil van Drion maken ze ernstig inbreuk op de individuele vrijheden van andersdenkenden. Waar ik hun strijd tegen abortus kan begrijpen omdat er wordt ingegrepen in andermans leven in ontwikkeling, vind ik dat zij hierin te ver gaan met het opdringen van hun eigen levensbeschouwing. Dat de VVD, een partij die ooit prat ging op haar liberale veren, zich nog steeds hiertegen uitspreekt vind ik onbegrijpelijk. Het argument dat VVD Tweede-Kamerlid Anouchka van Miltenburg in Nieuwsuur geeft is zo mogelijk nog vreemder. Zij stelt: “Het wordt heel erg onderschat hoe ingewikkeld het voor een arts is om mee te werken aan het versnellen van iemands dood“. Dus omdat het zielig is voor de arts gaan we niet doen wat voor de patiënt het beste is? Bovendien gaat dit argument bij deze pil minder op dan bij euthanasie, omdat het niet de arts is die de pil toedient, maar de patiënt zelf. De arts reikt slechts het gereedschap aan zodat het individu zelf de keuze naar eigen eer en geweten op het juiste moment kan maken.
Soms droom ik ervan dat mijn vrouw en ik over een jaar of zeventig de honderd jaar naderen. We hebben alles uit het leven gehaald en ook ons zoontje (en wie weet welke kinderen nog meer) hebben we gezond en gelukkig oud zien worden. Zou een voldaan gevoel, het is mooi geweest maar het hoeft niet meer, dan niet het mooist denkbare einde zijn? Niet hoeven wachten op ziekte, en niet de omgeving verrassen met een plotseling sterven, maar een rustig gepland einde. In plaats van verboden zou dit juist iets moois kunnen zijn. De kroon op het meesterwerk van onze gezondheidszorg. Maar in plaats daarvan worden ouderen momenteel door de overheid gedwongen in voortschrijdende aftakeling verder te leven. In plaats daarvan krijgen bejaarden levenslang.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Weer: grotendeels eens. Alleen bekruipt me toch hierbij een vervelend gevoel. Als dit gaat gebeuren, lossen we dan onze en vooral de problemen van bejaarden niet wat luguber op? Ze zijn eenzaam, maar niet ziek. Bij zieke mensen kan je denken over verruiming van de euthanasie-wetgeving maar dit gaat veel verder.
Het gaat om gezonde mensen. En die gaan we een pil laten slikken omdat zoonlief en kleinkinderen het verrekken om eens op bezoek te komen? “Ach, slik toch zo’n drion-pil pap/mam, zo leuk is het toch niet meer?” Zal niet in elke familie maar vast in sommige families in een ruzie geroepen kunnen worden..
En dan de rol van de arts. Artsen zijn er om mensen te genezen. Nu is met de huidige euthanasie-regeling hen een 2e rol toegedicht, waar veel artsen veel moeite mee hebben. Die rol is: een nederlaag erkennen tegen een ziekte en de laatste, zeer pijnlijke en nutteloze, fase overslaan. Dit is voor veel artsen een zeer onnatuurlijke rol: waarom niet nog een andere methode, een experimenteel medicijn oid uitproberen?
De rol die je de arts nu toe wil bedelen gaat nog veel verder: een gezond persoon een middel geven zichzelf te doden. Inderdaad, je injecteert geen dodelijk middel maar het gevoel zal weinig anders zijn. Daarvoor is toch niemand arts geworden? Dan maar door iemand anders? Een psycholoog? Een psychiater? Of iemand speciaal hiervoor opgeleid? Dat wordt al snel een soort ‘bejaardenbeul’.
Maar nogmaals: ik ben het principieel zeker met je eens. Voor ouderen is er geen ‘spijt-moment’ meer en hou je religie graag voor jezelf. Maar, ik vind het alleen een zeer ingrijpende maatregel die meer haken en ogen heeft dan dat je hier schetst.
Je schrijft: “Een situatie waarin sommige ouderen verlangen naar het einde, maar waarbij artsen hen door de huidige euthanasie-wetgeving meestal niet willen of mogen helpen.”
In veel gevallen kunnen huisartsen gelukkig wel een hele hoop doen.
En van harte eens met Anco’s: “Als dit gaat gebeuren, lossen we dan onze en vooral de problemen van bejaarden niet wat luguber op? Ze zijn eenzaam, maar niet ziek. Bij zieke mensen kan je denken over verruiming van de euthanasie-wetgeving maar dit gaat veel verder. Het gaat om gezonde mensen. En die gaan we een pil laten slikken omdat zoonlief en kleinkinderen het verrekken om eens op bezoek te komen?”
Ik zie hier een hechtere band met familie en vrienden inderdaad ook als belangrijk onderdeel van de oplossing.
Ik sluit me bijzonder sterk bij Joep aan. Ik heb genoeg mensen tegen het einde van hun leven zien wegvegeteren, zonder familie, zonder vrienden, maar vooral, zonder uitzicht, om nog te vinden dat de maatschappij kan afdwingen dat deze mensen moeten blijven leven.
Zoals Drion zelf ook opmerkte in de brief; nu dwing je mensen voor een trein, van een flat, of in een rivier te springen. Is dat wat we als maatschappij willen?
Wat betreft de rol van de arts denk ik dat we moeten toegeven dat we in een nieuwe fase van de menselijke ontwikkeling zijn aangekomen. Namelijk een fase waar stervensbegeleiding voor een arts een net zo integrale component van het werk gaat worden als genezing en levensverlenging. Juist omdat onze medische wetenschap zo verbeterd is, en onze levensverwachting zo gestegen, komen steeds meer mensen in een langzaam stadium van aftakeling. Deze mensen zijn niet ‘ziek’, ze kunnen niet ‘genezen’ worden, maar ze zijn bezig te sterven.
In een maatschappij waar een steeds groter deel van de bevolking bejaard is en dus met dit stervensproces te maken krijgt, denk ik dat we de taken van de arts kunnen verruimen tot het ter beschikking stellen van middelen als een pil van Drion. Dat lijkt me in veel opzichten humaner dan het kunstmatig in leven pogen te houden van mensen waarvan lichaam of geest in feite niet meer verder wil.
Jammer dat het stuk niet in de NRC is afgedrukt, Joep. Het had er m.i. niet in misstaan.
Enfin, een reactie. Ik vind dat een van de uitgangspunten van een moderne maatschappij zou moeten zijn dat mensen zelfbeschikkingsrecht hebben. Onderdeel daarvan is dat ze in principe het recht hebben om een eind te maken aan het eigen leven. Het ‘in principe’ van de vorige zin slaat op dat het besluit om ‘het wel mooi geweest te vinden’ op zuivere gronden genomen dient te (kunnen) worden. Het zou me een gruwel zijn wanneer het bestaan van deze mogelijkheid ertoe zou leiden dat ouderen het gebruik ervan als de norm of als druk gaan ervaren. Of wanneer ze feitelijk bijna gedwongen worden. Ik kan de mogelijke maatschappelijk gevolgen echter niet inschatten. Wat dat betreft zou ik ervoor zijn om het gewoon te proberen; stapje voor stapje mogelijkheden uitbreiden, duidelijke eisen stellen aan wat we wel en niet acceptabele gevolgen vinden, en dat alles met de grootste behoedzaamheid en zorg.
Overigens, de functie van de arts in deze suggereert dat het een medisch probleem is, terwijl het dat wat mij betreft nauwelijks is. Misschien moet hulp/begeleiding bij een proces van deze omvang en aard uit een andere hoek komen.
Dank voor deze sterke reacties. Er zitten waardevolle elementen bij die volgens mij niet eens per se haaks op mijn betoog staan. Om te beginnen, wie zou de pil moeten verstrekken? Omdat de enigen die momenteel gerechtigd zijn in enkele gevallen te ondersteunen bij het beeindigen van levens artsen zijn, is dat een logische plaats om deze discussie vanuit te starten. Maar misschien is het helemaal niet zo’n vreemd idee om voor dit soort doeleinden gespecialiseerde psychologen op te leiden. Niet om voor hen te oordelen of het gewenst is of niet, want, en dat vind ik wel heel belangrijk, dat vind ik echt iets waar een individu zelf over mag oordelen. Beschikking over je eigen leven en het al dan niet voortzetten daarvan zou wat mij betreft een grondrecht mogen zijn. Intensieve informatieverstrekking en eventueel een verplicht moment van bezinning verplichten via een dergelijke specialist kan daarentegen waardevol zijn.
Dan is er de terechte vraag of het dan het toekomstige “alternatief” tegen eenzaamheid of dure/intensieve behandeling van zieken is. Nee, dat natuurlijk niet. Evenzeer als Arno en Matthijs hierboven hoop ik dat alle ouderen de zorg krijgen die een mens waardig is, en zoveel liefde en gezelligheid als mogelijk. Maar helaas zullen er ondanks dat veel ouderen zijn (en gelukkig nog veel meer waarvoor dat niet geldt) voor wie dat allemaal niet meer mag baten, en voor wie het mooi is geweest. We kunnen ons wel voorhouden dat er in theorie iedere dag allemaal lieve mensen komen om deze mensen op te peppen en gelukkig te maken, maar vaak zal dat ook niet gebeuren. Niet dat ik mijn steentje her en der niet wil bijdragen, maar ik ga zal er -eerlijk is eerlijk- ook geen dagtaak van maken om vreemde eenzame ouderen de dag door te slepen. Daarnaast zijn er ook ouderen die het aan sociale contacten niet eens ontbreekt, maar bij wie de pijp simpelweg leeg is. De batterij leeg. Na een lang leven vind ik dat niet zo vreemd. Misschien is het zelfs geruststellend. Geen angst meer hoeven hebben voor de dood, maar een voldaan gevoel. Volgens mij kan niemand voor een ander beoordelen of het leven nog de moeite waard is, en moeten ouderen (volgens het voorstel 75-plussers) hier zelf zeggenschap over krijgen. Het voorstel van Drion lijkt me daar een geschikt middel voor, maar zou nooit of te nimmer een alternatief voor de zorg voor ouderen mogen worden.
De discussie over het zelfbeschikkingrecht van ouderen vind ik een superlastige, ook omdat ik wel begrijp dat christelijke partijen zich met de discussie bemoeien. Hiermee zeg ik trouwens niet dat ik de verregaande bemoeizucht van de overheid in dit soort kwesties goedkeur, maar enkel dat ik het begrijp. Of je het nu een religieuze overweging moet noemen weet ik niet precies, maar feit is wel dat vanuit verschillende religieuze levensopvattingen, het leven zelf gezien kan worden als iets dat gegeven is. En wanneer je het leven vanuit die visie bekijkt is het op z’n zachts gezegd ondankbaar om het zelf te kunnen beëindigen.
Mijn eigen mening hierover is dat het wel moet kunnen, maar er grote voorzichtigheid betracht moet worden, juist om de eigenwaarde van oudere mensen te behouden. Het gevaar bestaat dat zij een maatschappelijke druk gaan voelen om hun leven te beëindigen en dat is iets wat we niet moeten willen lijkt me.
Zelfbeschikking is daarentegen zeker iets wat nooit ingeperkt mag worden door de religieuze overtuiging van een ander. Als mensen in hun god willen geloven dan slikken ze die Drion-pil maar niet. Het is toch nooit de bedoeling dat iemand die hem niet wil hem moet slikken. Hetzelfde geldt voor alle andere beperking uit naam van een geloof: beperk je geloofsgenoten wat mij betreft, maar nooit anderen. Het is de pest van deze wereld dat mensen denken dat hun religie ze wat dan ook te zeggen geeft over het handelen van niet-geloofsgenoten.
Dus: zie jij jouw leven als ‘gegeven’, dan beeindig je het toch niet?
Wat we wel te allen tijde moeten voorkomen is dat er een maatschappelijke dwang of welke druk dan ooit ontstaat voor mensen om de pil te nemen. Omdat we denk ik redelijkerwijs kunnen aannemen dat die wel ontstaat, al is het maar vanwege de toename van eenzaamheid onder bejaarden, of iets banaals als de stijgende zorgkosten voor ouderen of stijgende pensioenkosten, lijkt dat me al genoeg reden om niet aan de Drion-pil te beginnen. Dat is inderdaad een sociaal argument, maar die hoeven een liberaal niet helemaal vreemd te zijn.
Of het opweegt tegenover het leiden van eenzame ouderen die verlangen naar het einde, dat is een kwestie van afwegen. Hoeveel ouderen zijn er die geen ziekte hebben en geen familie meer over etc, voor wie dit een uitweg zou zijn? Die dan ook echt dood zouden willen? Misschien moeten we gewoon onze vingers hier niet aan willen branden.
Ik vrees dat je dat aandeel helaas onderschat. Ik zal er nog op terugkomen, maar wil je vast van harte aanbevelen de nieuwsuur uitzending te bekijken (vanaf 13 minuten), dat geeft al een aardige indruk. [edit]Ook de aangrijpende reactie van Hans van der Helm op Joop.nl is erg indrukwekkend, zie: http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/bejaarden_krijgen_nog_steeds_levenslang/#reactanchor [/edit]
Ik ben de Hans waar Joep naar verwijst en voor alle jonge mensen op dit forum, die denken aan een erfenis of het voor ouderen niet meer kunnen overzien, zelfs de druk van de familie die te zwaar wordt, dat oude mensen in vele gevallen goed kunnen nadenken en weten van een voltooid leven is.
Ik zit in de situatie dat mijn echtgenote de stap heeft genomen om het zelf te doen door niet meer te eten en te drinken, wat een onmenselijk lijden tot gevolg heeft. Ligt nu in Palliatieve sedatie en kan ieder ogenblik overlijden.
Wij hebben al op jonge leeftijd over de dood gesproken en zijn lid van de NVVE geworden. We hebben altijd een penning om ons hals dat we niet willen worden gereanimeerd omdat vele van de jonge mensen denken dat het je redding kan zijn.
Ik kan je uit de droom helpen, slecht 5% overleefd het zonder handicap.
Bij oudere mensen is de overlevingskans zonder blijvende zeer zware handicap nog geen 1%,
Wat ik jullie kan aanraden, daarom vond ik het stuk van Joep zo ontzettend goed, is praat erover met je omgeving, vrouw, kinderen, vriend, vriendin, zodat ze weten wat je wens is.
De pil van Drion is een hulpmiddel en zal, als hij er zou zijn, heel wat zelfdodingen kunnen voorkomen omdat het rust geeft.
Wat artsen betreft, die moeten leren dat men meer moet kijken naar kwaliteit van leven en van daaruit hun vak uitoefen.
Dat vergt een mentaliteit verandering die er hoog nodig moet komen.
Voor mij is het nog een kwestie van uren, wellicht 1 dag voordat mijn echtgenote overlijdt.
Ik kan in ieder geval terugkijken op een prachtige tijd, wonend over de wereld, die we samen 55 jaar hebben gehad en daar zal ik het mijn verdere leven mee moeten doen.
Dan komt ook voor mij de tijd dat ik een voltooid leven heb en hoop dat ik dan net zoals mijn echtgenote de moed zal hebben om het leven vaarwel te zeggen.
Wens jullie allemaal geluk en gezondheid en verstand toe.
Dank u Hans, voor uw aangrijpende reactie, op Joop.nl en hier. Ik wilde u daarvoor ook al op Joop.nl bedanken, maar vreemd genoeg lukt het me al sinds gisteren niet om er in te loggen. Uw reactie heeft mij erg geraakt en nog vaster besloten me voor deze zaak in te willen spannen. Verdrietig dat een dergelijk middel, als het er ooit komt, voor uw vrouw te laat is. U moet samen een hele zware periode door zijn gegaan. Ik wens u ook de komende periode nog veel sterkte toe. Nogmaals dank voor het delen van uw persoonlijke ervaring.
Dat inlog probleem heb ik ook, dus vermoedelijk een foutje bij de VARA.
Ik probeer het al vele malen maar krijg mijn tekst niet door.
Ik begrijp dat het voor jou een aangrijpend zaak is, maar zo is het leven nu eenmaal.
Het enige wat ik zou willen is dat men, vooral als men jong is, er over praat hoe je het einde van je leven zou willen en als dat niet kan wat je alternatieven zijn.
Wij (mijn echtgenote en ik) hebben daar altijd over gesproken ook met de kinderen, dan geef je het de plek in je leven die de dood verdiend.
Niet achterbaks, niet stiekem maar openbaar alsof je het over de aardappelen of rijst bij de maaltijd hebt.
Zorgen dat op tijd je wilsverklaringen (te verkrijgen bij de NVVE) bij de huisarts liggen en ga een open gesprek met hem aan of hij voor- of tegenstander is.
Is hij tegenstander, dan zoek je een andere die wel achter je wil staat.
Ik wens je veel geluk, gezondheid en openheid tot voor je echtgenote, kind (eren) en praat met elkaar.
Dank voor deze waardevolle adviezen. Ook de aanbeveling om eens met de huisarts te bespreken hoe deze in de discussie staat (hoewel ik eerlijk gezegd momenteel niet eens weet wie mijn huisarts is) vind ik erg wijs. Ik wens u ook het beste toe.
Beste Hans,
Ik kan het alleen maar eens zijn met je boodschap en vind het bijzonder mooi en dapper dat je je verhaal hier met ons deelt. Ontzettend bedankt daarvoor.
Heel veel sterkte toegewenst in deze, toch moeilijke, dagen.
Frank
Inderdaad, een zeer aangrijpend verhaal en dat zou natuurlijk nooit moeten kunnen gebeuren. Dit klinkt als een geval van slechte inschatting door de scen-arts, en het oordeel van die arts is nu wellicht te belangrijk. Dit klinkt echter vooral als een geval van het falen van de euthanasie-wetgeving. Dat die nog niet goed functioneert blijkt uit dit verhaal. Dat in zo’n geval een pil van Drion uitkomst kan bieden is overduidelijk, maar dat zou niet nodig moeten zijn en is ook niet het idee achter de pil van Drion.
Als patient heb je op dit moment, als een ongeneeslijke ziekte wordt geconstateert, de mogelijkheid aan te geven euthanasie te willen. Verder kan je de behandelend arts, min of meer, uitzoeken met meewegen van zijn bereidheid tot euthanasie. Helaas weet ik ook dat niet alle artsen hier even openhartig over zijn, maar als de patient het direct vraagt, geven ze meestal wel antwoord. En daar moet je het dan als patient mee doen, en hopen dat, als het zover is, de arts de juiste keuze maakt…
PS: Joep, is het mogelijk links in een nieuw venster/tabblad te openen? Ik moest nu alles opnieuw typen (lang niet zo goed) omdat ik nog even naar het Joop.nl-artikel klikt om de reactie terug te lezen..
@Arno: bij alle browsers die ik hier tot mijn beschikking heb (Firefox, Opera, Chrome, Safari), kun je met je rechtermuisknop voor ‘open link in new tab’ kiezen. (Weet alleen niet of je IE hebt en of het daar ook voor geldt.)
klopt, maar het zou fijn dat ‘open in new tab’ standaard is, of dat wanneer je back klikt je tekst er nog stond (cache ofzo?)
Ik wil jullie allemaal mededelen, dat mijn echtgenote gisteren om 15.15 uur met mijn hand in haar hand is overleden.
Ik heb diep respect voor de manier die ze heeft gekozen en zal dat met dankbaarheid in mijn hart meedragen.
Het leek mij gepast om jullie hiervan op de hoogte te stellen.
Als er vragen zijn beantwoord ik ze graag.
Beste Hans. Ook ik wil erg graag mijn medeleven met u laten blijken. Mijn bewondering voor uw instelling maar ook uw bijdragen aan deze discussie zijn enorm groot. Mijn condoleances.
Dag Hans, ik denk dat ik niet de enige ben die na het lezen van bovenstaand bericht even niet goed weet wat te zeggen. Mijn welgemeende condoleances en diep respect voor de manier waarmee je de dialoog met ons bent aangegaan terwijl we toch wildvreemden voor je zijn. Je openheid over dit onderwerp is iets waar we allemaal veel van kunnen leren.
Lisa, er is een Chinees gezegde: Woorden zijn loos, gebaren zijn blijvend want je kunt ze overnemen.
Zo vat ik je bericht op “als een welgemeend gebaar” en dan zijn er geen woorden nodig.
Dank voor je medeleven met deze “oude” wijze man, die wel verdriet heeft maar ook terug kan kijken op de intense gesprekken die we samen hebben gehad over dit onderwerp en waar ik altijd van heb gezegd, het is jouw besluit, maar ik zal naast je blijven staan en verzorgen tot het einde, zoals ik al ruim 30 jaar met liefde voor je heb gedaan en dat woord heb ik kunnen houden.
behoorlijk ontroerend dit en ik ben het opzich in hoofdlijnen wel met Joep eens. Ik mis alleen wel dat de je goed moet kijken hoe zo´n pil wordt ingenomen. Een pil waarmee je zelfmoord kan plegen is namelijk al snel een potentieel moordwapen. Hem meegeven om mensen naar eer en geweten te laten gebruiken lijkt me wat link. Of het moet een heel bijzondere pil zijn.
Jasper, je hoeft daar geen zorgen over te hebben, want hij is niet voor jonge mensen en ouderen die op de drempel van de dood staan, denken nu eenmaal anders en hebben het leven achter zich.
Dat is het verschil.
In wetenschappelijke studies gedaan door de beroemde Kevorkian in de USA (ook wel dokter des doods genoemd)blijkt dat een significant deel waar hij zijn diensten aan bood, de grens gingen verleggen zodat ze er nog geen gebruik van maakten.
Een groot deel van de ondervraagde en onderzochte personen bleek later een gewone natuurlijke dood te zijn gestorven.
Het geeft mensen de rust om, als het niet langer te verdragen is, zelf het heft in handen te nemen.
Ik hoop dat je dit een beetje begrijp, veel ouderen zijn nu eenmaal vaker wat wijzer dan jongeren
Ouderen boven een bepaalde leeftijd hebben nu eenmaal die wens.
Dat ouderen een beplaade levenservaring hebben wil ik best aannemen. Echter Ik zie in jouw betoog voral een argument waarom ouderen zelf de pil niet te vroeg zouden innemen en dat was nou net niet mijn punt. Dat ging namelijk niet over hun eigen leven.
Dat de meeste ouderen de pil goed zouden gebruiken ben ik verder ook zeker van overtuigd. Echter dat doet er niks aan af dat je mensen met zo´n pil een moordwapen in handen zou kunnen geven.
En zoals bij iedere groep is er ook onder Ouderen geen enkele garantie dat er tussen al die vele mensen niet een paar mensen rondlopen die in de verleiding komen om daar misbruik van te maken.
Nogmaals ik heb niks tegen ouderen en ik denk dat veruit het merendeel gewoon eervol met de pil omgaat Maar dat maakt het probleem niet een verbeelding. En een derelij gevaar behoort de overheid in te perken inplaatsvan gewoon zonder bijbehorende normen een pil te verstrekken-
Ook ik begrijp je bezorgdheid, maar het is niet zo dat die eventuele pil zomaar wordt verstrekt.
In de NVVE is bediscussieerd hoe en wanneer die pil moet worden gegeven.
De conclusie was dat de arts na goede gesprekken en onderzoek pas de pil “mag” geven en dat er eventueel bij aarzeling een 2e arts (geen scen arts) bij kan komen om nogmaals met grote zorgvuldigheid de casus te heroverwegen.
Pas nadat dit is gebeurd kan de pil (goed verpakt en verzegeld aan de huisarts worden afgegeven.
De huisarts gaat met de pil naar de patiënt en vraagt nogmaals of ze het inderdaad wil.
Daarna geeft hij de pil, die ze nu nog zelf moet innemen (volgens de wet) en begeleid haar of hem naar het levenseinde.
Kijk dat is een goed en gesloten systeem, vol met waarborgen en hier ben ik voor.
De ouderen weten dan dat ze altijd een beroep op de arts kunnen doen en dat geeft in die levensfase de rust die men nodig heeft.
Ik hoop dat je merkt dat ik veel van dit onderwerp af weet en met er in heb verdiept.
Dat komt om dat mijn echtgenote en ik altijd hier over hebben gesproken en hebben deelgenomen aan diverse bijeenkomsten om onze blik te verruimen.
Ik vond dit ook meer iets om mee te nemen dan een duidelijke doorslag gevende rede om er hoe dan ook van af te zien. Joep lijkt in zijn verhaal met het innmenen naar eer en geweten te pleiten dat men de pil rustig tussen in he laatje kan leggen voor als men echt heefdt belsoten dat er een of ander kritiek moment bereikt is. Hoewel dit nogmaals in 90% van de gevallen inderdaad nog steeds goed zou gaan, lijkt het mij overal onverstandig. HEt leek mij dus niet zo´n zorgvuldige wijze om om te gaan met zo´n pil.
Als mensen een bed krijgen aangeboden in een gespecialiseerde instelling en de pil binnen een x aantal uur of voor mijn appart enkele dagen moeten innmenen dan praat je inderdaad over een redelijk veilig systeem.
Er komt overigens op korte termijn een “levenseinde” kliniek.
Daar zijn ook alweer tegenstemmers maar die overwinnen we wel en dan gaat het de kant op die jij voor ogen hebt.
Zorgvuldig en met instemming.
Je moet dat maar eens opzoeken op de site van de NVVE.
Ik las zojuist dit aangrijpende nieuwsbericht: http://www.nrc.nl/nieuws/2011/11/09/euthanasie-niet-bestraft-bij-wilsonbekwaamheid/
Hoewel het gaat over een net iets andere discussie, ben ik blij dat ook hier een stap voorwaarts is gemaakt. Het betrof een vrouw die al jarenlang haar wens hierover duidelijk kenbaar heeft gemaakt (ook hier kwam de wijsheid die Hans hierboven reeds met ons deelde van pas), maar die door haar vergevorderde dementie haar wens op het cruciale moment niet meer duidelijk kon verwoorden. Op basis van gesprekken die haar arts met haar had in het verleden, en met haar familie in het heden, werd toch besloten haar leven te beëindigen. Ik hoop dat hiermee een precedent is geschept voor toekomstige vergelijkbare gevallen. Mensen behoren meer zeggingskracht over hun eigen leven te hebben!