Vandaag revolutie, morgen democratie?
Na de victorie van de rebellen in Libië is het tijd om vooruit te kijken: Zal Libië de democratie worden waar de nieuwe generatie Westerse interventionisten op hopen?
De geschiedenis doet anders vermoeden. Juist revoluties waarin een autocratisch regime omver geworpen werd, bleken een opmaat naar een andere dictatuur. Neem Iran, waar sjah Pahlavi plaats maakte voor ayatollah Khomeini. Of Kirgizstan,waar vrijheidsstrijder Bakiyev die dictator Akayev verjaagde de nieuwe dictator in de dop was. En was Gaddaffi zelf niet ook aan de macht gekomen middels revolutie?
Deze week heb ik George Packer’s The Assassins’ Gate: America in Iraq weer uit de boekenkast gepakt, in de hoop dat hij een een leidraad kon bieden voor een dictatorvrije toekomst. Het blijkt dat de Amerikanen zo’n weldoordacht plan hadden. Het ministerie van Buitenlandse Zaken was al maandenlang bezig met het ‘Future of Iraq Project’. Een team van academici, ambtenaren en Iraakse ballingen schreven een rapport over hoe Irak ingericht moest worden zodra Saddam vertrokken was. We zullen echter nooit weten of dit plan een succes zou zijn geweest, want Bush verschoof de politieke verantwoordelijkheid naar Defensie. Het resultaat daarvan is nog dagelijks te bewonderen tussen Eufraat en Tigris.
De Nationale Overgangsraad heeft ook de moeite genomen zich voor te bereiden op het Libië van morgen. Haar Tripoli Task Force bestaat uit 17 onderdelen die uitgezocht 
hebben hoe Libië vorm gegeven moet worden op beleidsterreinen als gezondheidszorg, infrastructuur en veiligheid. Zij hebben hulp gehad van Westerse experts en geleerd van de fouten die elders gemaakt zijn. Zo zal er bijvoorbeeld geen ‘de-baathificatie‘ plaatsvinden. Wanneer elke capabele functionaris besmet lijkt, gaat een zuivering immers ten koste van stabiliteit.
Helaas is een blauwdruk van de Overgangsraad voor een toekomstig Libië niet genoeg om deze ook daadwerkelijk te realiseren. Vrij naar Tolstoy: Alle succesvolle transities naar democratie lijken op elkaar, maar iedere mislukte transitie is op zijn eigen wijze mislukt. Plannen houden op waar kogels beginnen, en ieder land heeft zijn eigen cocktail van economische, etnische of religieuze spanningen. De komende weken zijn bepalend voor de toekomst van Libië: als de Nationale Overgangsraad stammenstrijd weet te voorkomen, radicale religieuze en politieke groeperingen weet in te kapselen en de restanten van het regime assimileert heeft democratie in Libië een kans van slagen.
Onze bezoekers hebben ook een mening over de Arabische Lente:
De Arabische Revolutie...
- is de wens van het volk. Een goed fundament voor democratie (64%, 18 Votes)
- is lood om oud ijzer. Nieuwe corrupte leiders zullen geen haar beter zijn dan de oude (29%, 8 Votes)
- wordt een overwinning voor een taliban-clone (4%, 1 Votes)
- is een bedreiging voor het Westen. Gaddafi was dan wel een monster, het was wel _ons_ monster (4%, 1 Votes)
Total Voters: 28
Loading ...U bent bijna zo optimistisch als Bernard-Henri Lévy over de toekomst van Libië, een meerderheid (64%) denkt dat Libië een democratische toekomst tegemoet gaat. Een significante minderheid (29%) is niet overtuigd, en een enkeling is blijven hangen bij artikel 1 van de provisorische grondwet, of vindt het jammer dat circus Gadaffi ten einde is.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
“Zal Libië de democratie worden waar de nieuwe generatie Westerse interventionisten op hopen?”
Op een scherm is het niet altijd even duidelijk wat de bedoelde ondertoon is. Beste Willem, wat bedoel je precies met “de nieuwe generatie Westerse interventionisten”? 🙂
Die poll moeten we mss een beetje met een korreltje zou nemen.
Als je met ‘democratie’ de liberale (westerse) democratie bedoelt, dan lijkt me dat nog ver weg voor Libië. In dat kader is het misschien interessant om Fareed Zakaria erbij te halen (The Rise of Illiberal Democracy)
“Today, in the face of a spreading virus of illiberalism, the most useful role that the international community, and most importantly the United States, can play is — instead of searching for new lands to democratize and new places to hold elections — to consolidate democracy where it has taken root and to encourage the gradual development
of constitutional liberalism across the globe. Democracy without constitutional liberalism is not simply inadequate, but dangerous, bringing with it the erosion of liberty, the abuse of power, ethnic divisions, and even war.”
Neen, ik denk dat iedere poll bloedserieus is, en we ’em ook zo op moeten vatten, hoor!
Met “de nieuwe generatie Westerse interventionisten” bedoel ik politici als bijvoorbeeld Hague en Sarkozy cum suis, intelligentsia (for lack of a better term) als Bernard-Henri Lévy maar ook burgers die verontwaardigd riepen om ingrijpen in Libië, Syrië, Egypte et cetera.
“als de Nationale Overgangsraad stammenstrijd weet te voorkomen, radicale religieuze en politieke groeperingen weet in te kapselen”
Dit is iets wat ik veel in de kranten heb zien staan, maar ik ben altijd benieuwd wat de bron hiervan is.
Toen ik in Libie woonde, heeft niemand het ooit over verschillende stammen gehad, met uitzondering van de Gadhafi-familie. Tijdens de onderdrukking is er geen ruimte geweest voor stammen en groeperingen, het was voor veel mensen onduidelijk of ze hun eigen familieleden en buren konden vertrouwen (ivm de overal aanwezige geheime dienst).
Ik ben benieuwd of de stamverbanden nu ineens (weer?) een rol gaan spelen, zoals in de media beweerd wordt. Dat de opstandelingen in Benghazi na verovering van het oosten niet voor hun eigen hachje hebben gekozen maar mee hebben geholpen om Tripoli te veroveren stemt mij echter hoopvol.
Ook over de angst voor de radicale islam begrijp ik niet helemaal. Moslims in moskeeen en bij religieuze bijeenkomsten zijn altijd door Gadhafi’s mensen geinfiltreerd geweest en zijn aanhangers van de LIFG en masse gevangengezet, omdat de radicale islam een grote angst voor Gadhafi was. Natuurlijk steunen radicale moslims de opstand (net zoals heel veel andere Libiers dat deden). De meeste Libiers zijn echter nooit in aanraking met het denkgoed gekomen.
Daarnaast is er nu ook een alternatief, namelijk democratie. De Libiers die ik ken waren juist allemaal erg pro-westers en waren erg blij dat het land geopend was voor nieuwe invloeden na 2004. Bovendien gedragen heel veel Libiers zich niet volgens de islamitische wetgeving (stiekem wordt er bijvoorbeeld heel veel gedronken), zodat ik me eigenlijk niet kan voorstellen dat een merendeel van de Libiers voor een streng islamitische regering zal kiezen (maar je weet het nooit natuurlijk).
Ten slotte de politieke groeperingen, die bestonden natuurlijk nog niet ;).
@Lisa, ik denk dat een groot verschil is tussen Libie (en andere ‘Arabische Lente-landen’) en landen waar de internationale gemeenschap bewust is gaan ‘democratiseren’. In het geval van Libie is de opstand tegen de onderdrukking uit de bevolking zelf gekomen, wat me succesvoller lijkt dan wanneer het van buitenaf opgelegd wordt (maar ik ben geen politicoloog/geschiedkundige, dus wellicht heb ik het mis). Ik ben het overigens wel met je eens dat er nog een lange weg te gaan is voordat er van een (liberale) democratie in Libie gesproken kan worden.
@Floortje
Men zou hier een parallel kunnen trekken tussen Libië, waar stammenverdeeldheid geen rol speelde tijdens de onderdrukking, en voormalig Joegoslavië, waar etnisch-religieuze verbanden geen rol speelden tijdens de onderdrukking. Door het wegvallen van een overkoepelende identiteit en ideologie (de val van het communisme)kwamen deze verschillen bovendrijven. Vandaar deze mogelijkheid.
Ook ik vrees de radicale Islam niet: De beweging die er is, is bij lange na niet in staat om een islamitische staat te vestigen. Dat wil echter niet zeggen dat een relatief kleine groep geen politieke rol kan spelen. Voorlopig zijn er geen verkiezingen uitgeschreven en is er nog geen grondwet, er zijn helaas momenten genoeg dat machtige individuen het staatsvormingsproces naar hun hand kunnen zetten.
We gaan het zien. Ondanks dat ik hierboven en in deze reactie misschien wat cynisch overkom, ben ik van mening dat Libië op termijn een liberale democratie zal worden. Nergens, echter, is een democratische samenleving ‘opeens’ ontstaan, dus zal het met vallen en opstaan moeten.