Verzuim
Soms begint een nieuwsbericht erg lelijk. Neem deze, met de kop “Werknemer verzuimt meer vanwege stress”. Ik verwacht dan in al mijn naïviteit een stukje over de hedendaagse werknemer die zo veel stress heeft dat zijn gezondheid er onder gebukt gaat. Maar neen, dat is duidelijk niet de insteek. De eerstvolgende zin is: “Stressklachten bij werknemers jagen het Nederlandse bedrijfsleven steeds meer op kosten. Het stressgerelateerd verzuim lag in het eerste halfjaar van 2014 acht keer hoger dan in 2009.” Juist. Arm bedrijfsleven.*
Een benadering als ‘arbeidscultuur in Nederland zo verziekt dat werknemer acht keer zo vaak uitvalt vanwege stress als vijf jaar geleden’ had mij logischer geleken, om niet te zeggen sympathieker. De bron van het nieuws blijkt echter Arboned te zijn, een groot arbobedrijf. Dat verklaart de insteek wel. Het credo in die branche lijkt namelijk ‘eerst het bedrijf, dan de patiënt’. Dat is in ieder geval het beeld dat ik heb gekregen, op basis van ervaringen uit mijn nabije omgeving. Dat wordt bevestigd in de media, en in de comments bij artikelen. Ook hier op vrij-zinnig verscheen eerder een horrorverhaal over de rol van de bedrijfsarts.**
Doorklikken naar de bron van het nieuwsartikel geeft meer inzicht in de denkwijze van Arboned. Een greep uit het bericht zoals dat op hun site verscheen: “Toch heeft de toename van stress niet zozeer met het werk te maken. In 2014 was verzuim door werkstress slechts 3x zo hoog als vijf jaar geleden. Het probleem zit veel meer in de combinatie van werk en privé”, signaleert Roelen. Als bedrijfsarts merkt Roelen in zijn spreekkamer dat mensen de zorg voor kinderen of mantelzorg steeds moeilijker kunnen combineren met werk. Daar komt bij dat er ook steeds meer mensen zijn die moeite hebben de eindjes financieel aan elkaar te knopen. Dat zijn bronnen van stress die maken dat mensen hun werk moeilijker kunnen volhouden. Nee hoor, niets aan de hand op de werkvloer, mensen vallen ‘slechts’ drie keer meer uit vanwege werkstress dan vijf jaar geleden! De rest van het probleem ligt bij de crisis, en de combinatie werk-privé.
Noem me gekke Henkie, maar me dunkt dat drie keer meer uitval vraagt om onmiddellijke maatregelen. De bagatellisering van de ‘werkstress’ daargelaten, zijn deze gegevens overigens wel interessant. Want als dit klopt, dan raken mensen in grote mate stress door de combinatie van werk met zorgtaken. Aangezien we steeds meer in de richting gaan van de zogenaamde participatiesamenleving , is het niet ondenkbeeldig dat Nederlanders zich de komende jaren massaal een burn-out in gaan participeren.
Overigens: is het iemand al eens opgevallen wat een lelijk woord ‘verzuim’ eigenlijk is, als het gebruikt wordt in de context van arbeid en het arbeidsrecht? Daar betekent het namelijk dat iemand niet op zijn werk kan verschijnen met als rede ziekte. Iets waar je zelden iets aan kan doen, geen schuld aan hebt. Terwijl in het dagelijks spraakgebruik ‘verzuim’ een negatievere connotatie heeft: als je iets verzuimd heb je iets nagelaten wat je wel had moeten en kunnen doen, heb je gefaald, ben je onachtzaam geweest. Maar dat terzijde.
Mijn conclusie: mensen moeten steeds harder en steeds sneller werken. Dat levert stress, burn-outs en overspannenheid op.*** Daarnaast verwacht de overheid dat mensen steeds meer taken oppakken die vroeger aan de overheid toevielen, onder andere op het gebied van mantelzorg. Dit onder het mom van ‘de participatiesamenleving’. Tegelijkertijd is op de kinderopvang de laatste jaren stevig bezuinigd, en kun je in tegenstelling tot enkele decennia geleden als gezin nauwelijks meer rondkomen van een enkel inkomen. Ook deze factoren leveren stress, burn-outs en overspannenheid op. Ten slotte redeneren arbobedrijven en arboartsen nog steeds primair vanuit het bedrijfsbelang en niet vanuit de patiënt.
Je zou er welhaast van in de stress schieten.
János Betkó
* Nou ja, ‘bedrijfsleven’: uit het artikel blijkt dat de stress het hoogst is in het onderwijs en de gezondheidszorg. De (semi)overheid doet het dus nog slechter dan het bedrijfsleven. Het gaat lekker, Nederland!
** De goeden niets te na, uiteraard.
*** En extra werk voor de overblijvende collega’s, die daar niet relaxter van worden.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Mooie blog Janos!
Als dochter van een arbo- en verzuimadviseur (jaja,…ze bestaan (nog) ) in het onderwijs hoor ik veel verhalen over zieke docenten en wat werkstress met een mens kan doen. Overigens wordt mijn vader wegbezuinigd bij de school waar hij werkt en komt de zorg voor zieke werknemers bij de teamleiders te liggen, die van toeten nog blazen weten. Niet alleen wordt het probleem voor zieke werknemers steeds groter, door de bezuinigingen krijgen ze ook niet meer de hulp die ze verdienen en nodig hebben om er weer boven op te komen :(. Ben benieuwd wat de ‘verzuimcijfers’ over 5 jaar zijn!
Inderdaad goed verhaal. Echter, zou ik graag willen kijken naar de oorzaak: waarom denken jullie dat de werkdruk zoveel hoger ligt als vroeger? Waarom worden de lonen niet verlaagd of de inflatie verhoogd?
Volgens mij is het achterliggende probleem dat arbeid minder waardevol is geworden, maar we wel met de verplichting zitten zorg te dragen voor een generatie die nu met pensioen gaat. Daardoor moet de productiveit onnatuurlijk hoog gehouden worden tegen beter weten in.
Dank voor de reacties. Sara snijdt een mooi punt aan: het lijkt alsof er heel erg aan kortetermijndenken wordt gedaan, als het om verzuim gaat. Het wegbezuinigen van mensen die helpen ziekte te voorkomen en indien aan de orde, re-integratie te bespoedigen, levert misschien op de korte termijn geld op, maar op de lange termijn gaat het waarschijnlijk geld kosten (zoals je al aangeeft in je laatste zin). Evenzogoed lijkt het me voor bedrijven op de lange termijn van belang om iets te doen aan stress-gerelateerde klachten op het werk, en daar landelijk aandacht voor te vragen. Een werknemer die thuis zit, is namelijk heel duur. Maar ik heb VNO-NCW nog nooit gehoord over de urgentie van het terugdringen van de werkdruk.
Arno, een deel van het probleem is idd het lage aantal werkende nu tov het aantal pensioneerden (ivm de vergrijzing). Maar volgens mij gaat het in het bedrijfsleven zelf ook mis, als je ziet hoe sterk de kloof is gegroeid tussen de top van grote bedrijven en de gewone medewerker, zit daar m.i. ook wel een deel van het probleem waar kritisch naar gekeken mag worden.
‘arbeidscultuur in Nederland zo verziekt dat werknemer acht keer zo vaak uitvalt vanwege stress dan vijf jaar geleden’
Dat moet natuurlijk ‘als’ zijn i.p.v. ‘dan’
Daar kom je na ruim een half jaar mee… 😉
Ik ga het aanpassen!
Sorry, ik werd een half jaar geleden afgeleid door de inhoud.
Puik stuk Jarno, het laat op alle punten zien wat ik
de afgelopen jaren heb mee mogen maken.
In 2010 heb ik op mijn werk een ongeval gehad zonder
in de gaten te hebben wat de gevolgen daar van waren.
Achteraf hebben de bedrijf leider en werkgever dat
zeer zeker wel.
In maart/april is dit ongeval gebeurd en juli 2010
zat ik bij de huisarts met pijn klachten aan de onder-
rug en in mindere mate aan de nek.
U raad het natuurlijk wel, maar ik en niemand in mijn
omgeving dus niet, een whiplash.
Zelf had ik ook niets gezegd aan de arts over de trap
op mijn hoofd, ik was het stomweg gewoon “vergeten”.
Dan kom je natuurlijk in het bekende medisch circuit
en natuurlijk had ik dan ook de vette pech(blijkt achteraf)
dat de MRI zowel in de nek als in de onderrug “plekken”
aangaven waarbij de onderrug operabel en de nek met rust
en therapie konden herstellen.
Helaas dacht de neuro chirurg daar anders over en bij een
tweede opinie zag neurochirurg Nr. 2 het verband tussen de
plek en de pijn ook niet maar zoals ze zij :” het stuivertje rolt uw kant op”.
Ik ben waarschijnlijk dan ook de eerste patiënt die zich
aan een whiplash heeft laten opereren.
Al die tijd tot mei 2011 heb ik doorgewerkt met alle pijn
die een mens beleven kan en natuurlijk komt dat moment dat
het niet meer gaat, ik viel letterlijk er bij neer en
verloor op mijn werk het bewustzijn.
Vervolgens ziek gemeld en eindelijk dat gaan doen wat het
lichaam al langer nodig had nl. RUST!
Maar toen was het medische circuit al in gang gezet en dus volgde er een operatie eind 2011.(waarbij de meest pijn al weg was).
In januari weer begonnen op het werk en langzaam kwam de
pijn weer opzetten, dit keer scherpe pijn rond de nek.
Ook merkte ik dat op het werk ze op mij niet meer zaten te wachten.
In mei 2012 weer drie weken eruit en in september was de pijn
weer niet meer te harden.
En dan kan je lachen in dit land, alle taferelen die ik op
internet, en andere media gelezen heb zijn dan ook gebeurd.
Inmiddels leven we wat verder in de tijd, ben ik alweer vier
maanden 100% afgekeurd(WGA) en probeer het geleerde bij revalidatie instelling (kosten €17.500 euro) in de praktijk
te brengen en gaat het langzaam beter.
Door te snel te opereren, te liegen en niet goed te luisteren
naar patiënt ben ik van een “eenvoudige” whiplash, met waarschijnlijk goede herstel kansen gedegradeerd naar een stuk wrakhout wat als ik onverhoopt 85 wordt de samenleving
dan ongeveer €800.000 euro kost.
Dank voor je reactie John, je stuk is bijna een blog op zich. Het is wel een erg treurig verhaal. We schrijven hier vaker over verzuim en arboartsen, en de reacties van lezers stemmen me wel vaker droef. Er gaat zo verschrikkelijk veel mis. Zie ook: http://vrij-zinnig.nl/wp/2012/11/26/opgebrand-en-machteloos/
Het beste, en succes met revalideren en langzaam beter worden!