Nederlandse betutteling op festivals

Dit is het vierde blogje naar aanleiding van wat observaties op de laatste editie van Metaldays, en zo’n twintig jaar festivalbezoek dat daaraan vooraf ging. Eerdere delen hier, hier en hier.

Het laatste blogje over diversiteit refereerde aan de ‘crowdsurfende vrouw’. Buiten dat crowdsurfende vrouwen leuk zijn, laat het ook iets zien: in het buitenland lopen ze op (metal)festivals niet zo te zeiken. Als mensen willen crowdsurfen in Slovenië (of Tsjechië, of Hongarije), dan doen ze dat gewoon. Hier in Nederland, als de lezer me de uitdrukking wil vergeven, is dat VERBOTEN. Nog niet zo heel lang – ik herinner me nog dat ik als tiener vrolijk over de mensenmassa’s van Dynamo Open Air en Lowlands* vloog, in de jaren negentig.

Het crowdsurfverbod is ingesteld na een tragisch ongeluk dat plaatsvond in 2000. Op het festival Roskilde werden tijdens een optreden van Pearl Jam negen festivalbezoekers doodgedrukt in de mensenmassa. De verbodsreactie sloeg nergens op want  de slachtoffers op Roskilde hadden niets te maken met crowdsurfers. Sterker nog, als je op een festival wordt platgedrukt door een zich naar voren duwende massa, is de handigste (soms: enige) manier om daar aan te ontsnappen over het publiek heen. Het verbod is dus een paniekreactie van organisatoren geweest, maar het bestaat nog steeds en wordt in Nederland gehandhaafd. Het getuigt dus, zoals hier mooi wordt betoogd, naast betutteling ook van willekeur, als je bedenkt wat nog meer voor ‘schadelijke dingen’ allemaal gebeuren op festivals. Het stuk besluit met “popmuziek is geen theekransje”, en dat geldt zeker voor metalfestivals.

Overigens gaat de betutteling op festivals in Nederland wel een stukje verder dan alleen het crowdsurfen. Ik zal nooit vergeten dat ik ooit op Lowlands, tijdens het pissen tegen een hek, op mijn schouder ben getikt door een securitymedewerker die me vroeg “WAT IK WEL NIET DACHT DAT IK AAN HET DOEN WAS!!1!”. Ach, omdat karma bestaat heb ik later jarenlang als vakantiebaantje geholpen met het opruimen van (ondergepiste, -gescheten en -gekotste) hekken na festivals. Maar het blijft bizar. Net als de totaal overgereguleerde wijze waarop in Nederland (vooruit, West-Europa) de festivalorganisatie voor jou bepaalt op welke vierkante meter grond je tent mag staan. Het was een verademing toen ik een jaar of tien geleden toevallig op het Sziget-festival (Hongarije) terechtkwam: daar gold “eigen verantwoordelijkheid”. Als iemand zijn tent op het pad wil zetten, dan doet hij dat, en als er dan 100.000 mensen overheen lopen, tja, eigen schuld. Idem op Metaldays (Slovenië) en Brutal Assault (Tsjechië): al zet iemand zijn tent op in het bos op een helling van 35 graden, dat moet iedereen lekker zelf weten.

Een toonbeeld van Neerlands treurigheid was dat tijdens de laatste editie van Fortarock  de bezoekers niet het terrein afmochten. Het regende de hele dag en het was koud, maar  even naar huis of naar de auto om een jas te halen kon niet, want de security liet (in tegenstelling tot voorgaande jaren) niemand door. Het terrein af betekende dat je er niet meer op kwam. Dit is lullig voor je betalende bezoekers en behalve een volslagen doorgeslagen winstbejag  kan ik geen enkele reden hiervoor bedenken.Het zal toch niet zo zijn dat het festival de opbrengsten niet kan missen van die drie man en een paardenkop die buiten het terrein een frietje eten of een biertje drinken?

Een laatste voorbeeld is het meenemen van eten en drinken naar festivals in Nederland: daar wordt vaak moeilijk over gedaan door de organisatie. Ik weet niet wat de huidige hoeveelheid drank is die je mee mag nemen de camping op, op een festival als Lowlands was dat vroeger slechts twaalf blikjes. Op een Metaldays, Wacken en Brutal Assault kun je zoveel meenemen als je kan dragen, en mee kan nemen van de lokale supermarkt op enig later moment. Op Wacken kun je zelfs met volle plastic bekers het festivalterrein op. Fles wodka in je literpul? Geen probleem, loopt u maar door! Probeer dat maar eens in Nederland.

Mensen gaan naar een festival, zeker naar een metalfestival, om lekker los te gaan en zich even helemaal nergens wat van aan te trekken. Het laatste waar bezoekers  op zitten te wachten is iemand die met een vingertje komt zwaaien en komt vertellen wat allemaal niet mag. Of dat nou gaat over het neerzetten van je tent, wat je mee mag nemen de camping op, of het surfen over het publiek. Het gevoel van vrijheid is één van de belangrijkste dingen op een festival. Dat hier in Nederland steeds meer aan wordt getornd, is voor mij één van de belangrijkste redenen om liever buitenlandse festivals te bezoeken.**

János Betkó is zijn ouders nog steeds dankbaar dat ze het een goed idee vonden om hun 13-jarige koter naar DOA ’93 te sturen. Nu we het toch over Dynamo Open Air hebben: DAT MOET TERUG.

* Ja, Lowlands ja. Dat programmeerde eind jaren negentig af en toe verrassend leuke metal(achtige)bands, waaronder Monster Magnet, Anathema, Cradle of Filth, Moonspell en de Toy Dolls. In latere jaren is de metalprogrammering daar verwaarloosd, hoewel ze in 2013 met Slayer weer eens een leuke band hadden.

** Overigens helpt het ook dat voor het bedrag dat je in Nederland neerlegt voor drie dagen festival, je in Centraal- en Oost-Europa twee weken feest kan vieren.