Privacy om stout te kunnen zijn

O.a. Google wordt door de VS gedwongen privacy-gevoelige data af te staan aan de Amerikaanse afluisterdienst NSA.

Op een festivalterrein had een vrouw op één avond met maar liefst twee verschillende mannen orale seks. Omstanders maakten foto’s, en de vrouw trof deze later aan op het internet. Daar was ze minder content mee, en ze probeerde deze foto’s vervolgens via de rechter te laten verwijderen.

Bovenstaand verhaal vertelde iemand mij laatst bij een borrel. Of het waar is of niet laat ik in het midden, maar iedere eventuele verwijzing naar deze vrouw of haar foto’s zal ik uit privacyoverwegingen hoogstpersoonlijk wegcensureren van deze site. Met dank aan Bernd.

Op diezelfde borrel was namelijk mijn vriend en collega Bernd**. Bernd is een Duitse Nederlander en heeft een vrouw die opgroeide in voormalig Oost-Duitsland. Bernd is een slimme, niet-criminele collega met enige IT-ervaring.

Als IT’er maak ik me regelmatig zorgen om privacybescherming. Dat is iedere software-ontwikkelaar of hacker zich ook moreel verplicht. Mijn vriend Bernd gaat daarin erg ver. De harde schijven van zijn computers zijn versleuteld, evenals zoveel mogelijk van zijn email-verkeer en ‘telefoongesprekken’ via de computer.

Naïevelingen verzuchten zich niet zelden om Bernds paranoia: “Denk je werkelijk dat de NSA geïnteresseerd is in jouw privéleven?”, “Straks kom je de VS niet meer in”, en “Waar maak je je zo druk om als je niets te verbergen hebt?”. Eventueel oponthoud bij de Amerikaanse douane neemt Bernd voor lief: dat land mijdt hij liever zoveel mogelijk. Maar, “als je niets te verbergen hebt”… Welk levend mens heeft er nou in godsnaam niet iets voor iemand te verbergen?

Zucht. De hypocrisie van de Westerling die niets te verbergen zou hebben. Behalve voor die vervloekte flitspaal natuurlijk. Oh en kijk ook eens hoe je date op een eerste avond reageert als je onverwacht citeert uit haar SMS-conversaties met anderen. Ik voorspel dat de kans op een vergelijkbaar experiment op de tweede date daarmee vervalt.

Zelf verberg ik ook het nodige. Aan jou wat ik werkelijk van je nieuwe moderne kapsel+bril vind bijvoorbeeld. Of wat ik met welke  frequentie allemaal in bed uitspook, en waar ik dat allemaal nog meer doe. Ik verzwijg tegenover enthousiaste maar roekeloze mensen dat veilige seks echt veel minder comfortabel is dan goede onveilige seks, omdat ik bang ben dat ze nare ziektes oplopen of erger: zich onbedoeld voortplanten.

Voor vadertje staat verberg ik misschien nog wel het meest. Hoe ik bijna dagelijks door rood fiets als er echt geen hond op de weg is. Hoe ik het liefst tegen een afgelegen boom plas. Hoe ik de nummers van een plaat eerst download om ze te beoordelen voordat ik de LP koop – om symbolisch in de kast leggen. Niet zelden overtreed ik zo de wet, zonder dat ik het per se oneens ben met die wet: je moet niet door rood rijden, daarvan komen ongelukken, en als iedereen overal gaat staan pissen wordt het er ook niet frisser op.

Bernd heeft dus groot gelijk. Iedereen heeft wel wat te verbergen, of het nou strafbaar is of niet. Ook ik wil natuurlijk dat inbrekers, verkrachters en moordenaars achter slot en grendel gaan, en als de overheid daartoe zorgvuldig speurwerk verricht vind ik dat prima te verdedigen (lees ook: De privacy van de crimineel is ondergeschikt). Maar een overheid die ‘voor de zekerheid’ al onzer bewegingen registreert? Nee dank u. Alleen mensen die voor de val van de muur opgroeiden in Oost-Duitsland zullen werkelijk begrijpen hoe verschrikkelijk het is als alles wat je doet onder de loep van de staat ligt. Het is niet voor niets dat Duitsland privacy tegenwoordig een stuk serieuzer neemt dan het Nederland waarin langzaamaan iedereen in John de Mols ‘Big Brother’ acteert. Het gaat me niet eens in de eerste plaats om het verbergen van “stoute” activiteiten. Ik houd er überhaupt niet van om continu bekeken te worden, ook wanneer ik “minder stout” bezig ben. Het idee dat er enorme databases worden gebouwd rond de activiteiten van onschuldige en zich daarvan onbewuste burgers geeft me de kriebels. Tel daarbij op dat de databescherming van de overheid nooit voldoende te vertrouwen zal zijn – daar hoef je geen IT’er voor te zijn, een krant lezen is daarvoor ruim voldoende.

Alleen wie niets te verbergen heeft accepteert het dat er elke dag iemand meekijkt wanneer hij orale seks in ontvangst neemt of geeft, of dat nou in bed gebeurt, in het maisveld of op een festival met iets meer smartphones dan ingecalculeerd. Het enige alternatief is onthouding van al dat leuk en ‘een beetje stout is’. De naïeveling verliest dus altijd. Wie niets te verbergen heeft heeft waarschijnlijk geen leven.

** Mijn vriend Bernd bestaat echt, maar heet in werkelijkheid Helmut, of Friedhelm, of zoiets.