Oudedagvoorziening jongeren aan flarden

De fiscaal aftrekbare pensioenopbouw wordt flink verlaagd als het aan het kabinet ligt. Waar men voorheen 2.25% belastingvrij kon sparen, zal dit in de toekomst slecht 1.75% zijn. Hoewel alle generaties door deze graai worden getroffen, zijn jongeren onevenredig hard de pineut. Zij zullen namelijk minstens 20% minder pensioen opbouwen. Dit betekent dat velen het slechts met de helft van het pensioen van de ‘oude’ ouderen zullen moeten doen. De uitgaven van deze jongeren zullen echter veel hoger zijn, mede door de grote zorgbijdrage die van hen wordt verwacht.

De reden achter deze maatregel is simpel: het kabinet hoopt op korte termijn ongeveer 3 miljard belastinginkomsten per jaar binnen te krijgen. Over elke euro die niet voor pensioen wordt gespaard kan immers belasting worden geheven. De coalitiepartners verantwoorden deze bezuiniging door te stellen dat de huidige jongeren langer zullen doorwerken, en daardoor langer pensioen opbouwen. Zo wordt jongeren voorgehouden dat ze uiteindelijk, net als de ouderen van nu, later een pensioen krijgen dat 70% van het eindloon behelst. Deze redenering hangt echter van fouten aaneen.

Zo constateerde de Autoriteit Financiële Markten na onderzoek dat het behalen van 70% van het eindloon slecht een mythe is. Om aan dit percentage te komen moet een jongere van zijn 25ste tot 71ste continu werk hebben en dient het pensioen élk jaar geïndexeerd te worden. Het langer pensioen-opbouwen van de huidige jongere is slechts een illusie. De jongeren van nu werken weliswaar langer door, maar zij betreden ook steeds later de arbeidsmarkt. Bovendien is geen sprake van fatsoenlijke pensioenopbouw in de eerste jaren van het werkende leven door de grote jeugdwerkloosheid en onzekere arbeidsmarkt. De 25-jarige van nu zweeft van flexwerk naar bijbeunen als ZZP-er. In geen van beide gevallen bouwt hij pensioen op. En waar het continu pensioen-opbouwen een illusie is, is het idee van jaarlijkse indexatie een grote grap. De pensioenen zijn de afgelopen jaren niet geïndexeerd en de kans dat dit in de toekomst wél stelselmatig het geval zal zijn is nul.

Deze bezuiniging is niet alleen een manier om jongeren van een fatsoenlijke oude dag te ontdoen, maar ook een aanslag op de toekomst. Over elke euro die nu als pensioen wordt gespaard, zal later belasting worden geheven. De opbrengsten van de belasting op dat moment is vele malen hoger, omdat het geld jaren heeft gerendeerd. Het verlagen van het kader om pensioen op te bouwen zorgt ervoor dat het Rijk zichzelf op lange termijn flink in de vingers snijdt. Van verstandig, toekomstgericht beleid is hier dus geenszins sprake – men gaat voor snelle winst.

Een ander mankement van de redenering van VVD en PvdA is de aanname dat minder pensioenopbouw leidt tot lagere premies. Plaatsvervangend directeur Edith Maat van de Pensioenfederatie waarschuwde afgelopen week de Tweede Kamer “zich niet rijk te rekenen”. Vele pensioenfondsen zullen, volgens de Pensioenfederatie, het vrijgekomen geld namelijk gebruiken om zichzelf te versterken, niet om de premies te verlagen. Hierdoor verdwijnen er twee dromen als sneeuw voor de zon: het idee van een welverdiende oude dag, én de gedroomde belastingopbrengsten.

Zowel de vakbonden als de werkgevers maken zich ernstige zorgen over het voornemen van het kabinet om de pensioenopbouw te verlagen. Vanaf het tekenen van het sociaal akkoord zijn ze daarom naarstig op zoek geweest naar een manier om de verlaging te beperken tot 2%. Daarom ligt een goed alternatief voor het plan van de coalitiepartijen klaar: de sociale partners hebben voorgesteld om de vrijkomende gelden uit de prepensioenregeling te gebruiken om het gat tussen 1.75 en 2% te dichten. Deze optie is door het kabinet echter niet aangepakt.

Ook de oppositiepartijen hebben niet stilgezeten in de zoektocht naar alternatieve besparingen. Het CDA kwam, gesteund door de overige oppositiepartijen, met een voorstel dat de pensioenen van jongeren veilig zou kunnen stellen. Pieter Omtzigt stelde voor de kosten van pensioenfondsen openbaar te maken. Deze kosten worden namelijk geschat op zo’n 5 miljard, maar zouden net zo goed een miljard lager kunnen zijn, waardoor er veel minder bezuinigingen op de pensioenpot nodig zouden zijn. Ook dit voorstel was bij de coalitiepartners aan dovemans oren gericht. Zij blijven stug vasthouden aan bezuinigingen op de opbouw.

Ondanks de kritiek van sociale partners, oppositiepartijen en AFM blijven VVD en PvdA stug volharden in hun plan. De regeringspartijen willen koste wat het kost nu snel geld binnenharken, zonder oog voor de gevolgen en zonder oog voor alternatieven. Zo blijft de coalitie vasthouden aan een louter politieke keuze die jongeren genadeloos hard zal raken en die haaks op een gezonde toekomst staat.

Anna Grebenchtchikova – Een bewerkte versie van dit artikel is eerder verschenen op Joop.nl