“De Netflix komt eraan!”

Voel je het? Die frisse wind van verandering die onze kant op waait?

Misschien is het misleidend om dit te vragen terwijl het buiten net zo hard afkoelt, maar de buzz op internet is onmiskenbaar. Hij komt, hij komt, die grote lieve Netflix. Het wordt getweet, landelijke kranten schrijven erover en ook de tv gonst lekker mee. Wat is er zo bijzonder aan dit fenomeen? Waarschijnlijk vooral dat het een vleesgeworden compromis is tussen internetpiraten en de film- en televisie-industrie.

Een vast bedrag per maand, en daarvoor kun je dan alle films en series kijken die je wilt. De Verenigde Staten lusten er al pap van; op de beste dagen bestaat een derde van het volledige internetverkeer aan de westkant van de Atlantische Oceaan uit gestreamde Netflix-producten. In Nederland was deze dienst vooralsnog niet beschikbaar, althans niet zonder creatief op zoek te gaan naar een Amerikaanse proxyserver, maar nu gaat het gebeuren. Netflix wordt ook beschikbaar voor iedereen in Nederland, en dus wordt het van alle daken geretweet: Netflix komt.

Compromis
Voor de voorstanders van legaal downloaden is het een winst; eindelijk een populaire vorm van films via internet bemachtigen, die populair zal zijn. Het zorgt ervoor dat er geen winst wordt misgelopen door illegale downloads – althans een flink hoeveelheid minder – en ook zal er minder hoeven worden uitgegeven aan het opsporen en aanklagen van piraten. Als Tim Kuik (directeur stichting BREIN) er iets op tegen heeft, kan het niet anders dan dat hij wat te zeuren wil hebben.

Maar ook piraten hebben nu een excuus om hun snode bezigheden grotendeels te staken. Niet alleen is de dienst van Netflix betaalbaar, ze biedt zelfs kwaliteit aan. Waar UPC on Demand en soortgelijke diensten op internet vaak alleen de populaire titels aanbieden, waarvan ze weten dat de marketing zijn werk al heeft gedaan, heb je op Netflix ook de mogelijkheid om eindelijk eens die klassieker op je verlanglijstje te kijken. Je kunt ook die obscuurdere arthousefilm of cultfilm vinden. Netflix heeft aanbod. Ja, het mag iets kosten, maar dat is het nu ook waard voor een groot publiek.

Het is grappig om te zien hoe sites die niet willen achterblijven worstelen met het typeren van de dienst, die iets volledig nieuws aanbiedt, of ja iets wat Spotify eigenlijk ook al voor muziek doet. Kijk bijvoorbeeld eens op De Joop, waar er wordt gekopt: ‘Nooit meer films downloaden?’ Ook streamen is downloaden, alleen download je het beeld en geluid van de film tijdens het kijken en wordt het niet in een bestand op je harde schijf opgeslagen. Desondanks; als Netflix al iets doet, is het mensen massaler aan het downloaden krijgen. Alleen dan legaal. Gelukkig staat er een vraagteken om de schrijver in te dekken, maar ogenschijnlijk weet men hier niet wat het internet is.

Doodsteek
De vraag die mij nu het meeste bezighoudt is niet zozeer of Netflix een einde maakt aan het illegaal downloaden van films. Het is vast prettiger om The Hobbit te kijken zonder een potentiële straf van duizenden dollars boven het hoofd, omdat je tijdens het downloaden via Torrents ook tegelijkertijd de film moet uploaden. Maar weerhoudt de lage prijs mensen ervan dit te doen? Sommigen wel, sommigen niet, het effect hiervan is hooguit dat het langer duurt om een film van het internet te plukken. Hoe minder bronnen om een film van te downloaden, hoe lager de bitrate per seconde. Maar wie internet had in de late jaren negentig heeft geleerd geduldig te zijn.

Wat me meer zorgen baart – als medewerker van een videotheek – is dat het de laatste doodsteek is voor videotheken. Netflix doet een ding briljant; inspelen op de behoefte van de consument. Videotheken spelen al in op een zekere luiheid van de klant, door nieuwe grote films samen te groeperen en hapklaar aan te bieden aan de consument die geen zin heeft om zelf zoekwerk te verrichten naar goede films. Geef maar gewoon wat nieuw is, en wat staat er bovenaan in de TopZoveel? Dan is het vast prima te pruimen. Dat is waar videotheken, zelfs kwaliteitsvideotheken, belangrijke inkomsten uit halen. Als Netflix deze films nog handiger en goedkoper aanbiedt, wordt het moeilijk om gevonden te worden als videotheek. Zelfs voor een goede.

Inspiratie
Netflix is begonnen als online videotheek. Via het web konden mensen een film aanvragen, die per post werd verstuurd. In de eerste helft van het vorige decennium werd er voor het eerst gestreamd en met succes. Langzaamaan bouwde de dienst zich in de Verenigde Staten op tot wat ze nu is, zelfs in staat om zelf een dramaserie te produceren. De dienst voelde de markt aan, vanuit hetzelfde nederige begin als andere videotheken alleen dan met een kleine edge. Om te kunnen blijven fungeren als reservoir van films die nergens anders te vinden zijn, zouden videotheken zich het beste kunnen laten inspireren door Netflix.

Maar hoe gemakkelijk is het om de rechten te verwerven voor streaming, en wat voor gebied moet je zien te bedienen om genoeg winst te draaien? Wat zijn de films waar mensen behoefte aan hebben, wat zijn de specialiteiten die je op de kaart kunt zetten, en hoe kun je een speciale plek proberen te behouden of vergaren in een markt waarin de grootste concurrent op het punt staat groots geïntroduceerd te worden? Dat zijn vragen die nog moeten worden opgelost. Of beter nog: zijn er zelfs behoeften te vinden waar videotheken op kunnen inspelen, die op dit moment zelfs nog aan het ogenschijnlijk almachtige Netflix zijn ontgaan?

In de tussentijd is het nog niet zeker of Netflix zo snel zo veel voeten in aarde zal hebben als vandaag in de pers wordt gesuggereerd. Het zoemt rond op Twitter, maar vooral onder de actievelingen die de webdienst al wisten te vinden voordat überhaupt bekend werd dat ook Nederlanders er straks zonder moeilijk gefriemel gebruik van kunnen maken. Kortom, we weten eigenlijk nog helemaal niet of Nederland diezelfde behoeften bestaan als waar Netflix in de V.S. zo handig op weet in te spelen. Zien die behoeften er, dan heeft Netflix al duidelijk een streepje voor op de videotheken.

Moeten we dus maar vast onze borst natmaken?

Ruud Vos