Bij het werken in de kwaliteitszorg is het onvermijdelijk in aanraking te komen met de Deming-cirkel, oftewel de PDCA-cyclus. Het idee is simpel:  je maakt eerst een goed plan (‘plan’), vervolgens ga je dat uitvoeren (‘do’), controleer je of je inderdaad hebt bereikt wat je wil (‘check’) en stel je vervolgens het plan bij aan de hand van de evaluatie (‘act’). *Hier het geluid invoegen dat een openstaande deur maakt als hij wordt opengeschopt*

Tenminste, dat zou je denken, dat zoiets een open deur is. In de praktijk valt dat echter tegen. Sommige sectoren hanteren een heel eigen cyclus. De politiek is fameus om haar eigen interpretatie van de kwaliteitscyclus, de zogenaamde PPPDPDCPP-cyclus. Deze gaat als volgt: er wordt iets verzonnen, dan valt het kabinet, dan wordt iets nieuws verzonnen, dan moet er worden bezuinigd en wordt wéér iets nieuws verzonnen, wat daadwerkelijk wordt uitgevoerd (hoera!). En voordat duidelijk is of hetgeen dat is gedaan enig effect heeft, zit er weer een nieuwe regering, die iets nieuws verzint en gaat uitvoeren. Met een beetje geluk wordt er dan wat geëvalueerd, maar wat uit de evaluatie komt doet niet ter zake. Want ongeacht wat de uitkomst is wordt er vaak gewoon iets nieuws verzonnen… wat niet wordt ingevoerd, want het kabinet is tegen die tijd alweer gevallen. Ad infinitum.

Klinkt dit cynisch? Was het maar zo. Een mooi voorbeeld is de manier waarop politici zich bezighouden met de (borging van) de kwaliteit in het hoger onderwijs. In 2009 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel voor een nieuw accreditatiestelsel unaniem aangenomen. Lof alom. In de zomer van 2010 brak echter de InHolland-affaire uit, omdat enkele opleidingen onterecht diploma’s hadden uitgegeven. De NVAO, het zelfstandig bestuursorgaan dat belast is met het borgen van de kwaliteit van het hoger onderwijs, reageerde in 2011 met een aantal aanscherpingen in het accreditatiestelsel. Staatssecretaris Zijlstra kwam daar overheen met een reeks aan eigen maatregelen, helaas zonder te wachten of de aanscherpingen van de NVAO effect sorteerden. Dezelfde politici die niet lang geleden unaniem het nieuwe accreditatiestelsel hadden goedgekeurd, riepen nu, opgejut door de media, om het hardst dat er iets moest gebeuren en (keiharde) maatregelen genomen moesten worden, want het stelsel deugde van geen kanten. Er werd genegeerd dat de problemen bij InHolland jaren terug speelden en hadden plaatsgevonden in het vorige (en dus reeds vervangen!) accreditatiestelsel.

Overigens bestonden zowel de maatregelen van de NVAO als van Zijlstra (in ieder geval deels) uit zinnige voorstellen, maar het gaat te ver om er nu op in te gaan wat er wel en niet aan deugt. In 2012 stuurde Zijlstra een nieuw wetsvoorstel over kwaliteitsborging in het hoger onderwijs naar de Raad van State, dat als doel had het stelsel van kwaliteitszorg te verbeteren, want daar deugde he-le-maal niets van. Hij schreef aan de Tweede Kamer: “De zwaarte van de vastgestelde tekortkomingen is dermate groot, dat de vraag of het stelsel van kwaliteitsborging nu goed functioneert door zowel het kabinet als door de Tweede Kamer ontkennend is beantwoord.” Overigens was toen al duidelijk dat de maatregelen van de NVAO uitermate effectief waren, en panels veel strenger toezagen op het eindniveau van opleidingen.

De Raad van State maakte gehakt van het wetsvoorstel van Zijlstra, onder andere omdat er immers al maatregelen waren genomen en eerst moest maar eens het effect daarvan worden afgewacht. Tegen alle verwachtingen in is de huidige minister het daarmee eens, want in februari 2013 besloot Bussemaker om het wetsvoorstel aan te houden. Op basis van de kritiek van de Raad van State, een evaluatie van het Adviescollege toetsing regeldruk (Actal) en in afwachting van enkele evaluaties van het accreditatiestelsel die zijn afgerond in de zomer van 2013. Werkelijk, een minister die de ‘check’ af wil wachten voor ze beleid gaat maken of aanpast, verdient een plusje.

De reacties uit de Tweede Kamer zijn echter deprimerend. Met name de VVD moet niets hebben van deze werkwijze. Het probleem dat de VVD ziet rond de betrouwbaarheid van de diploma’s vindt de partij zó urgent, dat er maar direct iets besloten en uitgevoerd moet worden. Het is op zijn minst ironisch te noemen dat ook bij een wet over kwaliteitsborging er politici zijn die geen enkele boodschap aan een evaluatie hebben en gewoon maar wat willen doen.

János Betkó houdt van ironie. Meestal.

 

Afbeelding afkomstig van Wikimedia Commons

Tagged with:
 

2 Responses to De PPPDPDPP-cyclus van de politiek

  1. Arno says:

    Tja, alweer: heeft iemand misschien ergens 150 capabele kandidaat-kamerleden achter de hand? Mensen die de Kamer zien als carriere-doel, evt met als summum het lidmaatschap aan de regering. En die het vooral NIET zien als uitgebreide sollicitatieprocedure voor een topfunctie binnen het bedrijfsleven/de EU/de VN of wat dan ook.

    Wellicht kunnen we dan bijdragen, door Kamerleden met wat respect te behandelen en niet permanent af te branden om kleine dingen, doch wel kritisch blijven natuurlijk.

  2. Janoz says:

    @Arno: ik kom steeds meer op het punt dat ik denk dat het probleem niet is dat er geen capabele mensen zijn voor de job, of dat de mensen die er nu zitten geen capaciteiten hebben (zullen er zat tussen zitten die best wat kunne), maar (voor een groot deel) in de algehele structuur: het hanteren van geen langere beleidshorizon dan 4 jaar (want dan zijn de nieuwe verkiezingen), het om aandacht te krijgen in de pers moeten reageren op hijgerige actualiteiten omdat de media te weinig is geïnteresseerd in nuance, het hebben van relatief weinig parlementariërs en ondersteuning in een maatschappij die in een enorm tempo veel complexer is geworden, et cetera… nou ja, er is hier en elders wel al het nodige over geschreven. Dergelijke problemen oplossen lijkt me heel moeilijk.

    Overigens ben ik wel van mening dat in de huidige situatie het een behoorlijke verbetering zou zijn wanneer Kamerleden wat vaker hun gezonde verstand zouden gebruiken, dan is er ook wel winst te behalen.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.