Waarom De Correspondent meer van hetzelfde is
Sinds woensdag heeft De Correspondent meer dan 15.000 abonnees en gaat dus definitief van start. Daar ben ik blij om, want ik ben een van de eerste 2000 abonnees. U weet wel: die groep mensen die zich tijdens de allereerste aankondiging op DWDD abbonneerden toen ze het hoofd van Rob Wijnberg zagen.
Ik ben namelijk een fan en geloof dat de toekomst van alle media online is.
Maar dat wil niet zegen dat De Correspondent een wonder is en Rob Wijnberg zijn profeet. Nee, De Correspondent lost ook niet alle problemen in het huidige Nederlandse medialandschap op. Het is zelfs niet ‘vernieuwend’. En al helemaal niet ‘revolutionair’. Het is eigenlijk meer van hetzelfde.
Waarom?
Omdat als je gaat kijken naar de website van De Correspondent, je geen enkel nieuw gezicht kunt vinden. Ik ken echt iedere schrijver. Van hun werk. Van hun publicaties. Van hun programma’s. Van Zomergasten. Van DWDD. Het zijn gezichten waar je soms al jarenlang tegenaan kijkt.
Daarmee bouwt De Correspondent verder op een trend die al langer gaande is, namelijk de homogenisering van het Nederlandse medialandschap. Daarmee bedoel ik dat onze mainstream media (tv, radio, kranten en de belangrijkste tijdschriften) gedomineerd worden door dezelfde gezichten. Aan de tafel van DWDD zitten steeds vaker steeds dezelfde mensen. Hetzelfde geldt voor RTL Boulevard. Of Life4You. Of Sterren springen. Waar men vroeger nog regelmatig koos om ‘normale mensen’ uit te nodigen, kiest men tegenwoordig steeds vaker voor ‘belangrijke namen’, wat vooral neerkomt op de ‘bekende gezichten’. Daardoor zitten lifestyleprogramma’s vol toppers, reallifeprogramma’s vol Barbies en Pattys, politieke programma’s vol Frits Wester en ga zo maar door.
En dat gebeurt niet alleen bij televisieprogramma’s: de poule van columnisten en schrijvers van opiniestukken in de geschreven media is ook bijzonder klein. En vaak ken je die mensen óók van tv. En dan heb ik nog niet eens iets gezegd over Linda magazine of Maarten magazine. Moet je nagaan.
Nu heb ik niets tegen die mensen of tegen die tijdschriften, maar hierdoor bepalen steeds minder verschillende mensen het medialandschap. Doordat De Correspondent de schrijver centraal wil stellen en direct een blik bekende intellectuelen en opiniemakers opentrekt, versterkt het onbewust deze trend. Overigens sta ik niet alleen in die gedachte: HP/De Tijd formuleerde het als ‘een journalistieke Lowlands‘. Ik raad je dat stuk van harte aan.
Maar de opzet is toch revolutionair?
Het is revolutionair dat Rob Wijnberg in slechts 8 dagen een marketingcampagne en imago kan opzetten die een online krant van de grond krijgt vóór achtergrondjournalistiek, zónder adverteerders en mét een betaalmuur. Dat was tot deze week commercieel gezien ondenkbaar.
Maar het idee ‘de schrijver staat centraal’ is niet nieuw. Niet in bladen en al helemaal niet op internet. De Correspondent doet qua opzet veel denken aan The Post Online, zij het dat De Correspondent nog moet beginnen, grote namen aan zich probeert te binden door ze aandeelhouder te maken en ‘kwaliteitsjournalistiek’ belooft. Tot nu toe begrijp ik dat ik daar achtergrondverhalen en opinie bij moet denken. TPO-Hoofdredacteur Bert Brussen kwam in zijn reacties op Twitter en Facebook over De Correspondent redelijk gefrustreerd over. Mocht dat het geval zijn, dan snap ik dat wel.
Sowieso is de woordkeuze ‘revolutionair’ natuurlijk ongelukkig. Wikileaks, de website die list en bedrog van machthebbers genadeloos bloot legt, is een revolutionair journalistiek medium. Al Jazeera, die de Arabische wereld onafhankelijk kan duiden van binnenuit zonder goedbedoelde westerse bemoeienis, is een revolutionair journalistiek medium. Twitter, dat ervoor zorgt dat iedereen verslaggever kan zijn van het nieuws ter plaatse, is een revolutionair journalistiek medium.
Commercieel gezien is De Correspondent misschien al een succes, maar in het geweld van dergelijke grootheden, past een gezapig Nederlands projectje vooralsnog bescheidenheid.
Dit artikel verscheen eerder op het blog van Balk: http://brambalk.wordpress.com/
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Hmm, ben het niet me je eens Bram. Ik heb altijd begrepen dat de Correspondent meer zoiets is als wat Joris Luyendijk voor The Guardian doet(http://www.youtube.com/watch?v=cJCZkYwuC). Hiermee is het een te gekke aanvulling op twitter (voor mij: instant informatie van experts die zich bezig houden met mijn professie).
Het is volgens mij ook misleidend om “de schrijver centraal” te interpreteren als opinie en als meervanhetzelfde. Het is onderbouwde opinie, waarbij de auteur op basis van wat hij leert een conclusie trekt, die je kunt beoordelen op basis van de gegeven argumenten. Deze combinatie mis ik erg vaak, en is al helemaal onvindbaar wanneer het gaat om onderzoek op lange termijn en in combinatie met interactie met lezers. Daarnaast is de opdracht die deze mensen krijgen anders dan de opdracht die ze voorheen hadden. Het is natuurlijk moeilijk om nu al te zeggen hoe dat gaat aflopen en wat het gaat opleveren, maar ik heb goede hoop dat ook de schrijvers hierdoor andere stukken gaan produceren dan je tot nu toe van ze hebt gelezen.
Oh, omdat ik het net nog eens zag, je laatste zin (commercieel een succes): het is denk ik ook wel belangrijk om de correspondent los te zien van de commerciele media. Het is geen commercieel project, en mede daardoor beter in staat om betere stukken te leveren.
Tot slot, wellicht dat je “Avoid News” wel eens hebt gelezen. Ik kwam het een paar jaar geleden tegen en vond het een erg sterk stuk. Niet om nou precies op te volgen, maar om te beginnen met je bewust zijn van je eigen nieuwsconsumptie en de gevolgen daarvan. Als ik het goed heb begrepen is dat het punt van Wijnberg: nieuws weer terugbrengen naar haar duidingsrol, in een tijd waarin zelfs televisie achterhaalde informatie brengt (laat staan kranten).
(pff ik kan ook niet ophouden) Bram, nog een laatste vraag: in hoeverre denk je dat jou mening over de Correspondent beïnvloed is door het feit dat je zelf voor de papieren media werkt? Ik kan me voorstellen dat het een soort van wishful thinking is om te ontkennen dat er op een gegeven moment initiatieven komen die niet alleen kranten maar ook magazines (want daar lijkt de Correspondent toch echt meer op) gaan vervangen.
Volgens mij heeft de huidige media twee problemen:
– Steeds dezelfde mensen die hun mening verkondigen, waardoor het debat vernauwd wordt. Het probleem dat jij hierboven beschrijft.
– Het steeds verder populariseren van nieuws. Het liefst is het nieuws een serie sexy oneliners, die ook nog eens in al bekende straatjes moeten passen.
Wat betreft het eerste punt deel ik je mening betreft De Correspondent, maar wat betreft het tweede punt zou De Correspondent wel een waardevolle toevoeging kunnen zijn op de huidige media.
@Bart: Los van de vraag of De Correspondent een succes wordt/is of niet: je aanname dat een niet-commercieel medium beter in staat is een journalistiek product te leveren dan een tegenhanger die geld moet verdienen, is met met geen mogelijkheid in stand te houden. RTL Nieuws bewijst dag in, dag uit dat het elkaar beslist niet hoeft te bijten. Dat de onderwerpkeuze niet ieder mens bevalt, hangt samen met de doelgroepkeuze, niet met de kwaliteit van het geleverde product. Meer relevant in dit verband zijn de dagbladen, die de laatste jaren misschien wat in de war zijn, maar ondanks hun commerciële achtergrond vaak een flinke staat van dienst hebben.
Algemeen: wat de Correspondent betreft wacht ik even af. Het zijn toch de bekende mensen die dezelfde mening ‘nu nog beter onderbouwd’ over het voetlicht willen brengen. Leuk voor de ware fans, maar de toegevoegde waarde voor anderen is twijfelachtig. Het is misschien te vergelijken met de heruitgave van een plaat van de Stones uit de jaren zeventig. De meeste muziekliefhebbers met een voorkeur voor gitaarbandjes hebben die plaat allang en vinden het wel best, de hardcore fans leggen 100 euro neer voor het bijgeleverde fotoboek en het bonusdiscje met outtakes.
In het geval van de Stones heb ik gelapt, in het geval van het gezelschap dat gaat schrijven voor De Correspondent denk ik ‘meh’. Bovendien ligt het voor de hand dat Grunbergs stukken worden gebundeld door Nijgh & Van Ditmar. Dat Jelle Brandt Corstius, Rob Wijnberg of Alexander Klopping niet meer in praatprogramma’s verschijnen of elders gaan publiceren lijkt me uitgesloten. 60 euro betalen en een jaar aan een site vastzitten waarvan ik het vermoeden heb dat het voor mij niet veel toevoegt is dan wat veel. Als ik het een keer voor een tientje een paar maanden mag aankijken, zal ik het nog eens heroverwegen.
De vervlakking van het nieuws is verder relatief: vanwege het internet is hoge snelheid een voorwaarde geworden en bovendien is de consument minder bereid voor een journalistiek product te betalen. Dat brengt dagbladen in het nauw. De televisieformats van met name de primetime praatprogramma’s op de publieke omroep zijn erg gepopulariseerd en ook hier kiest men liever voor snel heid dan voor diepgang. Daarnaast kiest men steeds voor de usual suspects: de mensen die je ook bij De Correspondent aantreft. Men gebruikt het liefst journalisten om het nieuws te duiden. Vind ik niet de gezondste ontwikkeling omdat het iets navelstaarderigs heeft (wij van de media analyseren het nieuws en de media). Staan wel Tegenlicht, VPRO Boeken, Buitenhof en toch ook wel Nieuwsuur tegenover. Daarnaast kun je overal op het web interessante analyses van de actualiteit kunt vinden die daadwerkelijk verrassen en de lezer niet meteen geld kosten.