Tweede studie ‘blijft gratis’?!
‘VVD en PvdA willen tweede studie gratis houden’, kopt NRC Handelsblad. Het artikel weet te vertellen dat enkele jaren geleden een convenant is gesloten tussen het ministerie OCW, de koepelorganisaties in het hoger onderwijs en de studentenorganisaties waarin is afgesproken dat studenten die twee studies tegelijk doen, één keer collegegeld hoeven te betalen. Deze afspraak zou gelden tot het collegejaar 2012/2013. Dit is slechts het halve verhaal.
Enkele jaren geleden heeft toenmalig minister van onderwijs Ronald Plasterk, de HBO-raad, de Vereniging van Universiteiten en de studentenorganisaties ISO en LSVb om tafel gezet om een nieuw model te ontwerpen voor de bekostiging van het hoger onderwijs. Zouden zij er samen uitkomen, dan nam de minister het in het geheel over, zo werd beloofd. Voorwaarde was wel dat het rijk slechts één bachelor en één master zou bekostigen. Met alle partijen is toen afgesproken dat studenten die gedurende hun eerste studie zouden beginnen aan een tweede, het wettelijk collegegeld zouden betalen: ‘Indien een student het getuigschrift behaalt, maar tegelijkertijd nog bezig is met het volgen van een tweede opleiding blijft het recht op inschrijving tegen wettelijk collegegeld behouden’ (convenant, 2007)
.
Momenteel ligt het wettelijk collegegeld op ruim 1700 euro. Het instellingscollegegeld kan oplopen tot tienduizenden euro’s per jaar. De afspraak was dat ambitieuze studenten die twee studies wilden volgen, zich in de laatste maanden van hun eerste studie zouden kunnen inschrijven voor een nieuwe studie. Op deze manier bleef de weg vrij om twee studies achter elkaar te volgen zonder tienduizenden euro’s extra kwijt te zijn..
Vervolgens bedankte de minister de organisaties voor hun werk en nam het hele model over, behalve deze bepaling. Dit leverde niet alleen veel commentaar op van de onderhandelingspartijen, ook in de Tweede Kamer werd scherpe kritiek geuit. Overigens kan iedere hogeronderwijsinstelling zelf besluiten om geen instellingscollegegeld te vragen en zich houden aan het convenant dat is getekend namens hun koepelorganisaties, daar hebben ze geen goedkeuring van de minster voor nodig. Gelukkig doet een aantal instellingen dat ook.
Dat PvdA en VVD nu doen alsof zij studenten tegemoet komen door ze ‘gratis’ een tweede studie te laten volgen, is echter een groot misverstand. Feitelijk is het momenteel nauwelijks mogelijk om twee studies te volgen: twee studies tegelijk volgen is zeer lastig door aanwezigheidsverplichtingen, roosters, rendementsmaatregelen zoals het bindend studieadvies en de harde knip, en praktische zaken. Twee studies na elkaar volgen is door een eerdere regering onbetaalbaar gemaakt. De nieuwe minister zou er goed aan doen dit weer recht te zetten en ambitieuze studenten die twee studies willen volgen alle ruimte te geven.
Lisa Westerveld en János Betkó.
Dit artikel verscheen eerder in NRC Handelsblad
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Dat na elkaar volgen duur is klopt, en dat is jammer. Maar: dat naast elkaar onmogelijk is (tenzij bij veel overlap) is in mijn optiek alleen maar goed. Ik ben zeker niet voor aanwezigheidsplichten (tenzij practica), maar als je twee voltijd opleidingen naast elkaar kan doen, zegt volgens mij voldoende over het niveau en de belasting van die opleidingen: http://vrij-zinnig.nl/wp/2012/12/10/on_derwijs/ Dan is het namelijk mogelijk om een studie in de helft van voltijd te doen, en dat is treurig.
Er zijn jongeren die zijn al op hn 16 klaar voor de universiteit. Dat zijn de echte exellente studenten. Dat die ook meerdere opleidingen tegelijk kunnen doen zegt niks over het besteden van belasting geld en de kwaliteit. Er zijn nou eenmaal mensen die met eeen formidal rapport van het gymnasium afkomen. Er zijn ook mensen die met een keurig rapport redden. De een kan meer studiemateriaal aan dan de ander.
En dan heb ik het ng niet over zaken als zelfstandig werken. Pschychologische druk, leefomstandigheden etc. etc.
Inderdaad het moet niet de regel zijn echter het hoort wel te kunnen. En okee wellicht kost het dan een flink deel van hen 6 jaar i.p.v. 4. Mocht een flink deel van de persoonlijke verschillen in het WO onderwijs kleiner zijn. Of wellicht kiest men ervoor om 2 studies met mooie resultaten af te ronden en niet 1 cumlaude. Lijkt me dat je beide soorten talenten goed kan gebruiken.
Maareuh het ging stiekem over naast elkaar. Dat verschilt nogal per geval. En verder heb je in Nederland nou eenmaal geen arbiedsverplichting. Hoogstens een oproepbaarheid bij diverse uitkeringen. Deze regelingen maakt iemand die een 2e studie volgt over het algemeen geen gebruik van. Dan zit je met iets meer premiedruk maar de vraag is of dat gezien de rest van het stelsel en de voordelen echt doorslaggevend is. Het zou mijns inziens niet consequent zijn om te verwachten dat mensen na 1 master altijd linea recta naar de arbeidsmarkt moeten. Verder houdt stufie inclusief bijlenen volgens mij al jaren ook in het Pre-plasterkis tijdperk na 7 jaar op. En dan heb je met een masteroleiding die je volgt dus ook geen recht op bijstand, of iets dergelijks. Ofwel dan is het hoe dan ook an de slag of afronden of andersinds voor je eigen beurs zorgen.
Wat dan overblijft is dat je met het stufi systeem momenteel meer kan lenen dan de meeste strikt nodig hebben. De basisbeurs is immers bedoeld om in principe toerijkend te zijn. Of hij dat is kan je aan twijfelen. Echter dat je een selectieve groep met bij bijlenen een spaarrekening aan kan leggen is duidelijk en dat is voordeliger dan later rood staan. Vraag is wel of je dan de 2e studie moet schrappen of gewoon het echte hyaat aan moet pakken. Want waarom zou je wel mogen bijlenen om naar thailand te gaan voor een jaar en niet voor je 2e master. Van hetzelfde spaargeld.
@Arno: tja, er valt iets voor te zeggen, dat het überhaupt onmogelijk zou moeten zijn twee studies tegelijk te volgen. Van de andere kant: studies zijn gericht op de gemiddelde hoogopgeleide, en er bestaan natuurlijk ook bovengemiddeld intelligente hoogopgeleiden. Daarnaast zit er ook wel overlap in de meeste studies, waardoor je niet 2×240 EC hoeft te halen. Tot slot is een studie vaak zo’n 35 uur en is het theoretisch best mogelijk om 70 uur in de week te werken. Een combinatie van bovenstaande kan er best voor zorgen dat voor sommige mensen, in sommige gevallen, best 2 studies tegelijk gedaan kunnen worden.
Maar wat het punt een beetje is voor deze discussie: als de regering roept dat echt excellente studenten twee studies tegelijk kunnen volgen, en DUS mensen die twee studies na elkaar doen niet excellent zijn, en DUS ‘de belastingbetaler daar niet voor op hoeft te draaien bla bla’, dan is het een beetje jammer als het doen van twee studies tegelijk niet/nauwelijks mogelijk is. Dat lijkt een beetje op beleid voeren vanuit foutieve vooronderstellingen…
Daar ben ik het in principe mee eens. Ik ben ook niet voor aanwezigheidsplichten bij colleges, en als je bereidt bent 70 uur in de week te werken om 2 echte voltijdstudies tegelijk te doen, en je de talenten bezit dit te doen, dan is dat prima.
Wat betreft 2 studies na elkaar, dat maakt de situatie wel anders. Er valt ook wel wat voor te zeggen dat de staat 1 master voor je (mee-)financieert, en mocht je een tweede willen dit uit eigen zak mag worden betaald. Een faciliteit waarbij je tegen redelijke kosten 1 master kan halen is best aardig.
Je blijft namelijk tijdens die 2e master langer weg van de arbeidsmarkt, waardoor er productieve jaren verdwijnen en de staat dus belastinginkomsten misloopt.
Ja hoor, daar valt best iets voor te zeggen, in theorie althans. In de praktijk werkt het echter niet zo. Ten eerste gaat het om een beperkte groep en vallen de kosten heel erg mee. Ten tweede zijn er beroepen (kaakchirurg is de bekendste) die essentieel zijn, en waarvoor je twee studies gedaan MOET hebben. Een ander infaam voorbeeld is de overheid zelf, die voor Rijkstrainees een tijd (misschien nog steeds, weet ik niet zeker) alleen mensen heeft aangenomen met minimaal twee masters. Ten derde leveren mensen met twee studies vaak veel geld op: innovaties en nieuwe ontwikkelingen vinden tegenwoordig vaak plaats op het snijvlak van meer traditionele vakgebieden, waardoor mensen met twee studies buitenproportioneel veel bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen / ontdekkingen.
Nou goed, ik kan nog wel even doorgaan, maar het punt is een beetje dat de samenleving als geheel heel veel baat bij die mensen die twee studies doen. Dan kun je daar allemaal beleid op maken, met uitzonderingen en situaties waarin het wel of niet mag, en daar ambtenare voor betalen om dat te controleren. Of je zegt ‘fuck it’, om zoveel mensen gaat het niet, over het algemeen zijn dit de hardwerkende mensen waar we als samenleving veel baat bij hebben, laten we om die fooi die het kost vooral niet te moeilijk doen: het levert de samenleving meer op dan dat het kost, dus waarom dan nog een extra rekening bij de ambitieuze individuen leggen. Ik ben van die lijn.
Het argument ‘dat productieve jaren verloren gaan’ heeft me nooit zo kunnen bekoren. Als we daarmee gaan beginnen, dan kan de staat ook dingen gaan vinden van hoe vaak mensen zwanger zijn, of van mensen die maar part-time werken (omdat ze mantelzorger zijn, vrijwilligerswerk doen, of simpelweg dat fijner vinden). Volgens mij hebben we in Nederland geen arbeidsplicht jegens de staat, gelukkig.
Zoals ik het stuk van de VVD en de PvdA heb gelezen wordt de huidige subsidieregeling doorgezet. Dat betekent dat het mogelijk blijft om tegen wettelijk collegegeld een tweede studie te volgen als je begint tijdens je eerste studie.
Idealiter ziet dat er natuurlijk anders uit: tot je dertigste of zelfs je hele leven een tweede studie tegen wettelijk collegegeld volgen, maar de vraag is of dat realistisch is.
@Jorg, minister Plasterk heeft indertijd aangegeven dat hij er bij de instellingen op aan zou dringen dat het volgen van een tweede studie tegen wettelijk tarief nog een aantal jaar zou kunnen, als soort doekje voor het bloeden. Er is echter geen sprake van een extra subsidieregeling oid, het was gewoon het in stand houden van de bestaande situatie.
In bovenstaand artikel ageren wij tegen de borstklopperij van PvdA en VVD: ze zijn eerst verantwoordelijk voor het verslechteren van de situatie en doen na een paar jaar net alsof zij een kado uitdelen. Overigens neem ik het de onderwijswoordvoerders Mohandis en Duisenberg niet eens zo kwalijk, want in het debat over de onderwijsbegroting bleek dat ze geen flauw benul hadden hoe het nu precies zat.
Lisa dat men niet weet waar men het over heeft zeg jij wel vaker over onderwijspolitici. Niet dat ik het ermee oneens ben, maar dergelijke uitspraken lopen het gevaar om sleets te woorden als je ze niet blijft onderbouwen en ja ik vrees tot vervelings aan toe blijft onderbouwen. Kan ook zijn dat ik een verwijzing mis. Wel een leuke publicatie in NRC trouwens naast andere artikelen van dit blog in andere kwaliteitsmedia.
@Janos: daar ben ik het ook mee eens, ik vind dit te veel bureaucratie met te weinig zin. Laat die paar mensen excelleren en die 2e master binnenslepen. Ik zei alleen dat ik me wel wat bij het principe kan voorstellen. We moeten al met weinig werkenden veel niet-werkenden ‘verzorgen’, dus hoe meer werkenden hoe beter. Maar dit lijkt me niet de manier.
Informatief stuk.
Gelukkig doeT een aantal instellingen dat ook.
Aantal is enkelvoud.
Scherp!
[…] voor studenten werkt dit politieke spel. Zo vergeet ik niet snel de truc waardoor het collegegeld voor de tweede studie werd verhoogd (opvallend dat de PvdA hier nu […]