Project X in Haren: De media is de hoer van iedere hype
Onder de verworvenheid van de vrijheid van meningsuiting is de media langzaam uitgegroeid tot een ontembaar beest. En dan vooral ook een dom en gevoelig beest, dat zich graag laat gebruiken en bovendien kampt met een structureel gebrek aan reflectie.
Project X -de Haren-editie- heeft haarfijn blootgelegd hoe ernstig de toestand van dat ontembare beest feitelijk is. In het spoor van het ene kwijlt het ander medium er achteraan. Werkelijke iedere krant, televisiestation of radiozender heeft er de nodige aandacht aan besteed. Gegijzeld door het idee “als wij er niet bij zijn, missen we misschien wat” waren tientallen journalisten, radioverslaggevers en andere vertegenwoordigers van de pers ter plekke om verslag te doen. Let wel: verslag van iets wat niet bedoeld was, niet doorging, niets was en zeker niets zou worden. Dat had de arme burgemeester van Haren, die tot dat moment als grootste probleem een relletje bij de lokale schaakvereniging op zijn conto had staan, desgewenst voor iedere camera verklaard.
Omdat het dolle beest echter het kuddedier als voornaamste doelgroep heeft, was het niet verrassend dat er uit alle geledingen van het land toch gespuis op af kwam. En juist omdat dit gespuis nergens sterker door wordt gedreven dan door het idee “als wij er niet bij zijn, missen we misschien wat”, was zo de cirkel rond. Aangetrokken door het feit dat er helemaal niets te doen was (er was niet eens een bizar slecht gemaakte film over ‘onschuld’ voorhanden), was het wachten op rellen, gedonder, een hoop puin in de achtertuin en tientallen gewonden. Gelukkig was er voldoende media aanwezig om verslag te doen van alle gebeurtenissen… Dat zou nog wel eens handig kunnen zijn, want de miljoenen euro’s aan schade moeten toch verhaald worden en nu hebben we alle daders in beeld!
Maar het is wel duidelijk dat de media hier zelf ook dader is, in plaats van ‘objectieve verslaggever’ van nieuwsfeiten. En misschien moeten er ook maar eens wat kosten op hen worden verhaald. Want wat is het verschil tussen een meisje dat een fout maakt op Facebook en daarvoor moet onderduiken en een 3FM-DJ die doodleuk op de radio mensen oproept naar Haren te komen? Dat het meisje een ongelukkige naïeveling is, maar de DJ een vileine roeptoeter.
Bovendien neigt het gedrag van die laatste toch wel erg sterk naar opruiing. En het wetboek van strafrecht heeft daar wel een passende maatregel voor: een gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of een geldboete van de vierde categorie. Aangifte doen, oppakken en als proefproces voor de rechter die man! Misschien dat dit de zelfreflectie van ieder individu dat zich verschuilt onder de anonieme vlag van de media weer wat zou kunnen aanscherpen. Pak de delen aan, zodat de som weer kloppend wordt. Het besef moet terugkomen dat veel vrijheid bijzonder veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt. En als je daar niet mee om kan gaan, dan moeten er consequenties zijn. En die ontbreken op dit moment op alle fronten.
Daarom ook hebben de inmiddels verschillend gemaakte excuses door de media geen enkele zin. De media is op dit moment gewoon de hoer van iedere hype. Die excuses zijn daarom naast betekenisloos slechts symbolisch, want voor iets dat zich niet in de hand heeft en ook totaal niet in de hand wordt gehouden omdat repressie ontbreekt, is het wachten op het volgende sneeuwbaleffect. En of het nou project X, of Y of Z is; het kuddevolk is er in ieder geval klaar voor en wacht geduldig af tot de media hen weer uitnodigt.
deze blog verscheen tevens op de website van Stephan Wetzels
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Goed stuk!
Eerlijk gezegd denk ik dat de mens een hoer is van de media…Zij vragen en wij draaien. De afgelopen verkiezingen hebben dat haar scherp naar voren gebracht. Ook in Haren Heeft de mens als een hoer de media op de wenken bediend. Ik vrees dat de verlichting nog lang op zich gaat laten wachten….Een verduistering ligt eerder voor de hand.
groet, Johannes.
Johannes, ik moet je eerlijk bekennen, dat het probleem van de onbewogen beweger hier sterk voor de hand ligt en niet uit mijn verstand is verdwenen. Echter, wat te denken van een DJ die honderdduizenden via de radio oproept om naar Haren te gaan? Ik wacht op die aangifte!
Prachtig vind ik dit: “media: de social media hebben het gedaan!!1: http://www.spitsnieuws.nl/archives/binnenland/2012/09/schuld-rellen-niet-bij-media“
Het is tekenend dat de hand niet (gedeeltelijk) in eigen boezem wordt gestoken. Het gebrek aan mediacontrole (omdat dan de akelige discussie over “vrijheid van pers” moet worden gevoerd) is hier debet aan. Maar men moet toch op zijn minst enkele media-individuen aanpakken die vanuit een platform zonder rem roeptoeteren dat het een lieve lust is. Die een nieuwtje helpen hypen en er nog een schepje bovenop doen. Een oproep via de radio aan honderdduizenden luisteraars om ergens heen te gaan, terwijl de overheid dat afraadt, moet gewoon strafrechtelijk worden vervolgd. Het idiote idee dat de media slechts haar werk doet wordt in ieder geval niet gestaafd door de feiten. Van Mauro tot Haren: er zijn tientallen exact gelijke voorbeelden waar geen enkele aandacht voor is (geweest). Rara, waarom deden ze daar toen hun werk niet?
Het is inderdaad logisch om na te gaan om te kijken wat de rol van de media hierin geweest is. Je betoog vliegt echter grandioos uit de bocht op het moment dat je betoogt dat er maar wat kosten op de media verhaald moeten worden, of dat een radio-DJ strafrechtelijk vervolgd zou moeten worden.
Ik kan ik je verzekeren dat de kans dat dit lukt afwezig is wegens diverse allerlei juridische redenen. Maar stel je eens voor dat dit wel mogelijk is, dan zou ook het oproepen aan het publiek om naar grote evenementen te komen, waarvan je weet dat er altijd wel eens iets zou kunnen gebeuren, en zelfs het verslag doen van de gebeurtenissen omtrent dit evenement, op gelijke voet sanctioneerbaar zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan grote studentendemonstraties, maar ook aan sportevenementen en kampioenshuldigingen.
Ik denk niet je de bedoeling had om de vrijheid van betoging en vergadering, artikel 9 van onze Grondwet, te begraven.
Bas,
Je begrijpt dat het betoog provocerend bedoeld is, doch met de duidelijke intentie om te overwegen waar de media op mag worden aangesproken en of er niet eens over consequenties moet worden gesproken. Er wordt naar mijn idee veel te gemakkelijk omgegaan met de gigantische kracht die ‘het medium’ heeft. En dan juist door zo’n DJ. Voorts, de tijd om te discussiëren “wat nu toch die rol van de (sociale) media wel niet is” is een oude uitgekauwde discussie. Dat weten we nu inmiddels wel.
Het recht van betoging staat hier helemaal niet ter discussie. Bovendien vindt bijvoorbeeld een demonstratie ook gewoon binnen juridische kaders plaats en wordt er scherp gekeken naar het recht van betogen en demonstreren in verhouding tot maatschappelijke orde en veiligheid. Je kunt zo een dozijn manifestaties tegen het een of het ander noemen die op last van de overheid zijn verboden. En als je dan via de radio, of tv of krant oproept om toch maar naar die betoging te gaan? Ben je dan volgens jou niet verantwoordelijk als er mede daardoor een chaos ontstaat?
‘Verklaart’ moet met een ‘d’.
Klopt. Dank, is aangepast!
Ik begrijp dat de media verantwoordelijkhied heeft. Echter als ik een stuk lees ben ik er zelf bij en dat geldt voor alle 16 miljoen landgenoten.
We kunnen hier alles op de media schuiven. Maar de media geeft wat wij vragen en wij lezen wat de media ons voor schoteld.
Ik denk dat je voorbij gaat aan die dilemma’s die de media tegenkomen in het beslissen of ze ergens verslag van leggen of niet. Er bestaat hier dan ook geen alom geaccepteerd standpunt over.
Het is wel interessant te onderzoeken of het nodig is en of het zin heeft om hier wetten over op te stellen.
Dan nog: zeker als je het woord “de media” zo vaak in je stuk gebruikt, moet je het wel goed gebruiken. “De media” is namelijk een meervoudsvorm (twitter, krant, radio etc). De media -zijn- in jouw visie hoeren.
Ik denk dat je hier de spijkerop z’n kop slaat
Precies.
Ook vandaag weer als ik de Volkskrant opensla: “ze komen uit heel Nederland naar Haren door een oproep op Facebook”. Behoorlijk storend dat de oude media in hun duiding niet even vermelden dat ook zijzelf hebben bijgedragen.
Gelukkig staat er ook een stuk van Sjors Frohlich met precies die boodschap op de Opinie en Debat pagina. “Ik zou wel eens willen weten wie van de aanwezigen in Haren zich had ingeschreven via de Facebook uitnodiging en wie op het spektakel afkwam omdat ze op radio en tv hadden gehoord dat het heel groot zou worden.” Precies. Jammer dat ik dat niet in de analyses van “oude” journalisten terug lees.
Ofschoon ik het een aardig stuk vind, ben ik het niet geheel met je eens. Je schrijft ‘de media is’ terwijl media natuurlijk meervoud is. Ik schrijf dat niet om flauw te doen, maar via deze taalfout komt wel de zwakke plek in je betoog naar voren: je scheert de dames en heren journalisten en de verschillende radio- en tv-stations en sites, blaadjes en kranten veel te veel over één kam.
Natuurlijk: de dj of presentator die oproept naar het feestje te gaan en de praatprogramma’s waar mensen lollig zitten te wezen terwijl de boel ter plaatse al onder hoogspanning staat: waar zitten ze met hun hoofd? Het is te hopen dat het resultaat van het ‘feestje’ uitnodigt tot enige reflectie en bij een volgende keer iets meer doordrongen zijn van de gevolgen van dit soort grappen. Zeldzaam naief om mee te blèren met de kudde. Tot zover zijn we het eens.
Waarmee ik niet zeg dat ze indirect schuld dragen voor de aangerichte vernielingen, of het pindabrein dat een bejaarde aftuigt met een stoeptegel. Natuurlijk niet! Je mag van mensen verlangen dat ze zelf hun verstand gebruiken. Ook van een 15-jarige sensatiezoeker mag je verwachten dat hij zich min of meer normaal gedraagt en dus niet op een auto gaat staan springen omdat ze me zo veel zijn.
De journalisten die in Haren op reportage waren, deden gewoon hun werk: als er enkele duizenden mensen naar een suf provincieplaatsje gaan en zo chaos creëren, dan is dat nieuws. Natuurlijk: de aanwezigheid van cameraploegen heeft een extra aanzuigende werking op baldadige pubers. Maar als je die denklijn volgt, kun je ook betogen dat de ME intimiderend en provocerend werkt op een massa en dus geweld uitlokt. En zo kunnen we bezig blijven…
Ik blijf herhalen (hier en ook elders): ik spreek nergens de ‘reltokkies’ vrij noch ontken ik hun primaire verantwoordelijkheid. Ik spreek van de (oude) media als ‘ook dader’ en ik spreek van het probleem van de onbewogen beweger (in de zin van wie steekt nu wie aan; dat is lastig te duiden bij een ongecontroleerd beest). En natuurlijk ken ik de spelregels rond het woord media ook wel. We hebben echter besloten het zo ‘als enkelvoud’ te gebruiken (zoals “verzameling” enkelvoud is), omdat je in zo’n kort opiniërend artikel niet ieder medium apart mee kunt nemen. Het gaat hier dus vooral over tv, radio en krant. En je zult niet ontkennen dat ze elkaar allemaal in de greep hadden (“als wij er niet bij zijn, missen we misschien wat”). 8 uur journaal, dwdd, AD, Telegraaf, Volkskrant, 3FM, RTL-nieuws, POWNED, en ga zo maar door……ik heb ze allemaal zien opzwepen. De reltokkies worden nu overal aangepakt, maar je bent het met me eens dat (om 1 voorbeeld te noemen) na die excuses van die DJ er niets meer over is vernomen. Ik blijf het absurd vinden dat vertegenwoordigers van de media (in dit geval een muziekdraaier van 3FM met honderdduizenden luisteraars) zomaar kunnen oproepen tot iets wat de overheid heeft afgeraden. En dan hoor ik een Duitse minister zeggen dat Facebook de mede-schuldige is……
Ik vind dat je de rol van een aantal media behoorlijk overdrijft en acht het volkomen terecht dat die media er allemaal bij waren: het is immers de rol die ze spelen. Eens dat het onverstandig is er lollig over doen, faliekant oneens dat ze daarmee ‘ook dader’ zijn.
Het spijt me, maar het riekt me een beetje te veel naar de drogredenatie dat een vrouw die een kort rokje draagt een verkrachting uitlokt. Volgens mij weet je beter.
Met die verwijzing naar de drogredenering, geef je m.i. aan het stuk niet goed te hebben begrepen, dan wel een aantal concepten met elkaar te verwarren. We kunnen hier niet net doen als schuld en verantwoordelijkheid twee en hetzelfde zijn. Als jij met een roze panty en een panfluit in je broek een Hells-Angels bar in loopt, kun je wel blijven volhouden dat je niks uitlokt, maar je hebt hier toch ook wel een hele eigen verantwoordelijkheid. En precies daar gaat het hier om geloof ik. De media (of dit en dat medium) kent (te) weinig reflectie, maar dat heeft volgens de schrijver ook geen enkele consequentie. En dus blijft die reflectie (en vraag naar verantwoordelijkheid) buiten beeld. Het exemplarische idiote gedrag van iemand die via een massamedium mensen oproept geeft dat mooi weer. Nee, hij lokt niks uit, maar de spijt kwam niet voor niets na de miljoenenschade….
Het feit dat ik het niet eens ben met de strekking van een betoog wil natuurlijk niet zeggen dat ik de tekst niet begrepen heb, waar A. E. Vermast.
De drogredenatie die ik aanhaal is allicht wat vergezocht, omdat in deze het slachtoffer tot dader wordt verklaard en de media in deze moeilijk slachtoffer zijn van de ellende. Je zou zelfs kunnen betogen dat ze dankzij de rellen extra kranten hebben verkocht en kijkers hebben getrokken.
Maar ‘ook dader’? Ik kan daar gewoon niet in mee. Ik vind dat media die een bizarre gebeurtenis registreren en duiden geen excuses hoeven te maken. Wat de voor de schrijver hitsen is, is in mijn optiek gewoon concurrentie. Dat niet ieder medium zich daarbij even stijlvol gedraagt, lijkt me helder. Maar ook Rutger Castricum heeft het niet in zijn hoofd gehaald een winkelruit in te keilen.
Ik ben het met schrijver van het stuk het eens over de domheid van de dj (afkorting voor Domme Jongen?) die oproept naar Haren te gaan. In mijn eerste reactie schreef ik ook dat ik met de schrijver hoop op reflectie bij presentatoren die het nodig vonden schijtlollig te gaan zitten wezen.
Tot slot – omdat ik media als enkelvoud toch een behoorlijke taalverarming vind – nog even een verwijzing naar de site van Onze Taal over media versus medium: http://www.onzetaal.nl/taaladvies/advies/de-media-heeft-de-media-hebben
Ik vond dat Steven de Jong van NRC.nl het ook aardig verwoordde: http://www.nrc.nl/stevendejong/2012/09/22/hoezo-facebook-feest-slag-bij-haren-werd-georganiseerd-door-gemeente-en-media/
Ik denk dat we het er allemaal wel over eens zijn dat de idiote relschoppers primair schuldig zijn, en bepaalde media secundair. Probleem is alleen dat alle mogelijke vormen van handhaving op dit punt altijd in conflict komt met vrijheid van meningsuiting in de brede vorm waarin wij die kennen (en wensen).
Dezelfde problematiek speelt al jaren in de discussie rond paparazzi, een vorm van journalistiek die niet bepaald beoorgd wordt in de wetgeving rond meningsuiting, maar die toch nooit aangepakt is vanwege die wetten. Ik vrees dat het beknotten van de media omwille van dit soort facebook-feestjes tegen dezelfde bezwaren zal aanlopen en dus nooit verboden zal kunnen worden.
Het wordt dus of hopen op verstand bij de media of bij relschoppers (hopeloos) of gewoon hard aanpakken door ME etc.
Een beetje zoals dit dus:
http://i50.tinypic.com/16lcuh2.jpg