Schijnverkiezing
De afgelopen dagen zijn wederom een bewijs dat het kan verkeren in de politiek. En snel ook. Werd een partij eerst nog geprezen voor het ‘nemen van haar verantwoordelijkheid’, zo halveerde zij nagenoeg in één dag in de peilingen. Voor het oog van de natie verwerd het feest der democratie tot een rancuneus schouwspel waar menig geforceerd verjaardagsdiner nog vrolijk bij afsteekt. Het heeft nauwelijks zin in deze kwestie partij te trekken, aangezien alle dramatis personae hun rol speelden om een marginaal partijprobleem te laten escaleren tot een nieuwswaardig schisma. Een partijbestuur dat het contact met de (Twitter-)werkelijkheid kwijt is. Een horde mastodonten die hun eigen partij en plein public terecht wijzen en dwingen af te wijken van nota bene democratisch vastgestelde procedures. En als antiheld een premature uitdager met een voorliefde voor dramatische uitlatingen en populistische platitudes. Nee, niemand is er mooi vanaf gekomen, de partij zelf nog het minst.
Enfin, nadat het partijbestuur zwichtte onder het gewicht van aantijgingen van neostalinisme, leek het probleem dan toch bezworen. De scherven zijn opgeveegd, er is veelvuldig met zand gestrooid en de gelederen zijn wederom officieel gesloten. De democratie heeft gezegevierd en er komt een referendum. Men zou zeggen dat het probleem is opgelost. Maar is dat wel het geval?
Het komt mij voor dat GroenLinks zichzelf alleen tijdelijk respijt heeft gegeven, door zich van de ene naar de andere problematische situatie te manoeuvreren. Weliswaar heeft de partij nu het referendum waar zij blijkbaar zo op zat te wachten, maar dit lijkt vervolgens te ontaarden in een schijnverkiezing. Jolande Sap werd eerder al beschouwd als de gedoodverfde winnaar, maar nu is de enige uitdager ook nog officieel door de partijprominenten als ongeschikt bestempeld. Het hele referendum dreigt zo uit te lopen op een toneelstuk dat alleen wordt opgevoerd om de inherente behoefte van veel partijleden om iets ‘democratisch’ te mogen doen te bevredigen. De rollen zijn hiermee omgedraaid. Het referendum is er niet om de kandidatuur van Dibi mogelijk te maken, maar Dibi dient enkel nog als instrument om een referendum te laten plaatsvinden.
Een verkiezing waarbij de uitslag bij voorbaat al vast staat, heeft weinig met democratie van doen. Integendeel, het doet vooral denken aan het type pseudodemocratie waar verkiezingen enkel worden gehouden om het leiderschap nog een schijn van legitimiteit te verlenen. GroenLinks wijkt hier in zoverre van af van de norm dat deze schijnvertoning is aangevraagd door een deel van het electoraat zelf. Zodoende verliest het referendum het karakter van een democratische handeling, en verwordt tot ritueel. En zoals bekend dienen rituelen vooral om mensen rustig en volgzaam te houden. De enige manier om te voorkomen dat de hele vertoning in een farce verandert, is door een daadwerkelijke inhoudelijke keuze te creëren. Helaas is daar geen goed begin mee gemaakt, en heeft Dibi zich in eerste instantie vooral op de vorm willen onderscheiden en wijkt ook zijn eerste inhoudelijke afbakening niet veel af. Desalniettemin zijn er genoeg lopende discussies in de partij die het mogelijk zouden moeten maken om een meer dan cosmetisch verschil tussen beide kandidaten te creëren. Er is genoeg verschil van mening over Afghanistan, het Lenteakkoord en de richting van de partij om een zinvol debat op te kunnen stoelen. Dit vereist echter wel dat één der kandidaten genoeg moed toont om, met een sinds recent geliefd spreekwoord, over de eigen schaduw heen te springen en een afwijkende positie in te nemen die resoneert met een deel van de leden.
Op deze manier kan men twee vliegen in één klap slaan. Ten eerste krijgt het referendum hiermee inhoudelijke relevantie. Daarnaast biedt het GroenLinks de mogelijkheid openlijk te debatteren over een aantal belangrijke onderwerpen, waarvan de koers van de partij wellicht de belangrijkste is. Voorwaarde is wel dat beide kandidaten de verkiezingen dan wel beschouwen als een serieuze competitie, niet als een vriendschappelijk wedstrijdje. Misschien fungeert het referendum zodoende enigszins als catharsis. Alles is in ieder geval beter dan een klucht.
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Een kudde twitterende mastodonten? Wat is de natuur toch rijk.
Het was allemaal tenenkrommend vorige week. De eerste reactie van mijn vader (geen GroenLinkser) was dat de oude CPN toch nog een beetje doorleefd in GroenLinks. En inderdaad zijn dit praktijken die niet onder doen voor het beleid dat wijlen Paul de Groot in de jaren ‘ 50 heeft gevoerd in de CPN.
De partij heeft zichzelf enorm in de voet geschoten door deze opstelling. Afgaande op de populariteit van Dibi hij hij waarschijnlijk geen kans gemaakt op veel meer dan 20% van de stemmen. Door dit debakel is de partij al op een directe manier beschadigd. Ik vrees echter dat Dibi wel eens beter in plaats van slechter uit de bus kan komen, omdat mensen uit protest tegen het gedrag van de partijtop juist op Dibi zouden stemmen. Een hogere uitslag voor Dibi zou de legitimiteit van Sap verder aantasten.
GroenLinks praat over regeringsverantwoordelijkheid, maar heeft pijnlijk laten zien de eigen partij nog niet eens op orde te hebben in dit geval. De eerste prioriteit van GroenLinks zou dus nu moeten zijn om te zorgen dat er een professionele partij wordt opgebouwd, die uberhaupt serieus te nemen is. Laat eventuele toekomstige regeringsverantwoordelijkheid daarbij voor dit moment maar even wat het is.
Dat slaat natuurlijk nergens op. Als kandidaat A populair is wil dat natuurlijk helemaal niet zeggen dat B dat niet is. Alleen een groot aantal blanco stemmen zou daarop duiden. Daarbij is (zie ook het stuk van Janos) wat er is voorgevallen natuurlijk bijzonder ongelukkig, maar (op het panisch Dibi terugroepen naar Utrecht terwijl hij in een TV programma zou optreden na) ook weer niet per se een doodzonde voor een democratisch functionerende partij.
GroenLinks is een gezonde linkse partij (zie ook mijn stuk over Dibi), maar de communistische veren van de CPN zijn inmiddels toch wel (gelukkig) afgeschud. Dat bepaalde procedures en vertegenwoordiging binnen de partij beter kan wil wat mij betreft niet zeggen dat de partij niet klaar zou zijn voor regeringsverantwoordelijkheid. Sterker nog: Nederland is na 2 jaar duurzame verwaarlozing (maar ook op terreinen als onderwijs, werkgelegenheid en emancipatie) harder dan ooit toe aan een kabinet met GroenLinks daarin.
Als GroenLinks niet eens in staat is zonder al te veel schade aan zichzelf een lijsttrekkersreferendum te organiseren, dan vrees ik persoonlijk voor LPF-achtige toestanden op het moment dat regeringsverantwoordelijkheid in beeld komt.
Wat betreft de CPN. M’n vader is van ’42 en heeft de tijd van Paul de Groot binnen de CPN nog actief meegemaakt. Hij zag de overeenkomsten tussen de manier waarop Weening Tofik Dibi marginaliseerde door te spreken over ‘die jongen’ en duidelijk te maken dat hij ongeschikt was en de CPN onder Paul de Groot. Dat was slechts een constatering van mijn kant.
Overigens, stel je voor dat Dibi 45 procent van de stemmen haalt. Dan is dat qua beeldvorming toch wel problematisch. Dat zou betekenen dat 45% van de GroenLinksers meer vertrouwen heeft in een ongeschikte kandidaat dan in Jolande Sap. Ga in die wetenschap als lijsttrekker maar eens de strijd aan.
Dat ben ik niet helemaal eens. Het zou hooguit betekenen dat 45% van de leden het niet eens is met de inschatting van de kandidatencommissie dat Dibi ongeschikt is. In zoverre definieert het oordeel van de leden Dibi als al dan niet ongeschikt.
Met je eens dat dat een bijzonder kwalijke Freudiaanse verspreking was van Weening.
We gaan de komende dagen hopelijk zien hoe Dibi het doet in debatten. Als die voldoende body hebben en Dibi het daar goed vanaf brengt zie ik geen grote bezwaren. Dat hij het zal winnen is dan wellicht niet waarschijnlijk, dat Dibi’s stokpaardjes van de partij hierdoor een extra podium krijgen lijkt me uitstekend.
Was het werkelijk een Freudiaanse verspreking volgens jou? Nadat Jort Kelder haar erop gewezen had deed ze het nog een aantal keer. Dat doet bij mij wel de serieuze vraag rijzen of het een verspreking was.
Ik verwacht niet dat ze zich bewust zo ongelukkig openlijk uitliet, maar dat ze het er per ongeluk zo uitfloepte is daarentegen vast niet voor niks.
Als je kijkt hoe Weening reageerde op het commentaar van Jort dan zag je dat ze het met hem eens was. Ik kan me echter voorstellen dat Dibi in de wandelgangen als lieve betrokken jongen wordt beschouwd. Als je die term dan eenmaal in je vocabulaie hebt opgenomen dan verdwijnt die niet zomaar.
Then again, waarom herhaalde ze het na de opmerking van Jort Kelder nog een paar keer? Dat begrijp ik echt niet.
“Then again, waarom herhaalde ze het na de opmerking van Jort Kelder nog een paar keer? Dat begrijp ik echt niet.”
Dat zeg ik. Taalgebruik is een gewoonte. En taalgebruik dat binnenskamers als groenlinksers onder elkaar gepast kan zijn kan naar buiten toe ongepast zijn. En gewoontes leer je niet altijd makkelijk af door een opmerking. Als ik tegen jou zeg je moet rechtzitten armen open, naast je lichaam en recht vooruit kijken. Dan is er na een paar minuten al een hele sterke neiging van je lichaam om terug te vallen. En vele zullen dat niet lang volhouden als ze inspanned bezig zijn.
Zo ook in dit geval. Talgebuik is niet bij iedereen een proces waarbij ieder wordt gekozen is.