Diplomacratie: Henk en Ingrid buiten de boot
Op de arbeidsmarkt komen diplomalozen niet aan de slag, en door de politiek worden ze niet gehoord: Henk en Ingrid stemmen uit wanhoop PVV en SP.
Werk genoeg voor hoger opgeleiden, maar niet voor Henk en Ingrid
De arbeidsmarkt wordt overspoeld door hoger opgeleiden: over een paar jaar heeft de helft van de beroepsbevolking gestudeerd. Probeer daar maar eens tegen op te boksen, als Henk zonder middelbare schooldiploma. Ondertussen neemt de werkgelegenheid af, in het bijzonder bij ongeschoolde arbeid. Ingrid wordt vervangen door een apparaat of, nog erger, door een migrant. Polen werken harder en dus zit zij kansloos thuis. Moedeloos kijkt zij door het raam naar haar buren, die niet twaalf jaar op een wachtlijst moesten staan voor een woning, omdat ze uit Somalië komen. Zij voelt zich een verliezer van de globalisering. Een proteststem waard, dunkt me.
Het gevolg van het achterblijven van Henk en Ingrid op de arbeidsmarkt is dat het verschil in welvaart tussen hen en de mensen met een diploma groter wordt. Uitkeringen en belastingvoordelen voor lage inkomens worden versoberd, terwijl het inkomen van hoogopgeleide werknemers ten opzichte van andere groepen in de samenleving stijgt. Geen werk, bittere armoede; een proteststem waard.
Democratie is alleen leuk voor burgers die gehoord worden
Daar zitten ze dan, op de bank. Henk kijkt de herhaling van The Passion en Ingrid windt zich op over de jochies die voor haar deur hangen. De wereld voor die voordeur is veranderd. De buurtschool is opgegaan in een consortium met 6.300 leerlingen en er is een asielzoekerscentrum (AZC) in haar achtertuin gebouwd. Ze wil bezwaar maken, maar er woont niemand meer in haar buurt die juridisch onderlegd is of iets durft te organiseren in haar verweesde wijk. Ze weet niet wie er gaat over AZC’s en kan nergens haar onvrede uiten. Het ergste vond ze niet dat dat AZC er kwam, maar dat ze niet gehoord werd door de politiek. De hoge heren zijn geen volksvertegenwoordigers, wanneer 82% van hen een universitaire graad heeft. Een proteststem waard.
Toen viel de flyer van de Socialistische Partij op de deurmat, met een goedlachse Brabo op de voorkant. Hij kwam uit een dorp zoals het hare, en wilde Den Haag wakker schudden. Een proteststem waard.
Lees ook:
- Foreign Policy – “Help wanted: Five things that are making it more difficult to get advanced economies back to work“.
- En Diplomademocratie: Over de spanning tussen meritocratie en democratie van Mark Bovens en Anchrit Wille (Uitgeverij Prometheus, 2010).
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Dacht even dat het iets Duits was, “The Passionen” 😉
Daar ontbrak inderdaad een spatie. Dank. *aangepast*
Wat wil je hier nu eigenlijk mee zeggen? Stem SP? Alsof die ‘oplossingen’ hebben voor dit ‘probleem’. Maak je school af, dat zou de les moeten zijn. Met MBO op zak ben je al aardig gewild. En zijn die migranten niet net zo goed de zak? Want die hebben typisch ook geen (hoge) opleiding.
@Arno: Dat is wel erg kort door de bocht. Het stuk maakt naar mijn idee een behoorlijk valide punt, geheel los van enige politieke voorkeur. Namelijk dat er in de post-industriele landen een incongruentie ontstaat tussen het beschikbare aanbod aan arbeid en de vraag. Simpelweg omdat de banen voor laagopgeleide arbeiders verdwijnen dankzij automatisering en outsourcing.
Dit roept een behoorlijk prangende vraag op. Hoe gaan deze landen en samenlevingen arbeid genereren voor mensen die, vanwege hun intellectuele talenten, feitelijk niet kunnen voldoen aan de eisen die door de markt aan arbeidskrachten gesteld worden?
“En zijn die migranten niet net zo goed de zak? Want die hebben typisch ook geen (hoge) opleiding”
Er zijn flink wat beroeps migranten met een technische opleiding, een bouw opleiding of iets als loodgieter die hier hun geluk beproeven. Zelfs zoveel dat men in Oost of centraal Europa al jaren gelede flink problemen kreeg met de tekorten. Er werken best wat Polen in de kas, alleen ze werken lang niet alleen daar.
Verder wil ik je erop wijzen dat een migranten bepaalde delen van zijn leven makkelijk terug kan. Vakantie hier pensioen hup. Dat scheelt een hoop kosten aan levensonderhoud.
Ik ben wel met je eens dat de MBO´er en daarmee menig Henk en Ingrid niet slecht in de markt liggen.
Solliciteer je als als WO´er naar en doorgroei functie bij de receptie of de eenvoudige administratieve baan. Dan mag je blij zijn als je een verhaal van 5 zinnen mag uitspreken.
En ik denk ook wel dat er met de juiste afspraken in de schoonmaak, de zorg en andere diensten sectoren altijd we een aardig aanbod aan ongeschoold werk overblijft. Dit zal echter wel werk zijn met loon dat zeeer laag ligt. (hogere loonverschillen zorgen automatisch voor een effect op de inflatie)
En tevens zullen de arbeidsvoorwaaarden beperkt zijn. Menig schoonmaker wordt bij ziekte vaak al nu niet uitbetaald. Menig kantoor medewerker krijgt zijn loon voor die weken keurig over gemaakt.
@Frank: Het eerste deel is ook gewoon waar, ik viel vooral over de in mijn ogen nogal SP-wervende slotzinnen. Dat er geen werk is voor echt ongeschoolden klopt, maar hoeveel mensen daarvan kunnen niet, met inzet, een MBO-studie afronden? Voor de rest zal er inderdaad weinig anders overblijven dan de schoonmaak e.d., zoals Jasper stelt. Met een bijbehorend belabberd loon en arbeidsvoorwaarden. Dat kan je schandalig vinden, maar zo werkt de wereld.
En ik ben ervan overtuigd dat zelfs die lage standaard hoger is dan wat diezelfde mensen zouden hebben in een wereld zonder de rijkdom die gegenereerd wordt door de rest van de bevolking. Dat is natuurlijk moeilijk te zien: je vergelijkt je inkomen makkelijker met de man wiens bureau je schoonmaakt dan met de ‘persoon die je zou zijn in een andere maatschappij’, maar dat maakt het niet minder waar.
Je kan het dus zien als een probleem, ik zie het meer als een voldongen feit.
@Arno: Volgens mij is de afsluiting van het stuk niet zozeer een wervingscampagne voor de SP, maar een illustratie hoe mensen uiteindelijk bij de SP terecht komen omdat zij zich door de rest van het politieke spectrum niet vertegenwoordigd voelen.
Je ‘zo werkt de wereld nou eenmaal’ is wat mij betreft te makkelijk. We hebben niet voor niets een overheid uitgevonden om ons te helpen de maatschappij zo te vormen als wij willen. Er is vast een breed scala aan maatregelen denkbaar waarmee dit probleem afgewend kan worden. Want ja, het lijkt me wel degelijk een probleem. Niet alleen voor deze mensen zelf, maar ook voor de samenleving als geheel, wanneer deze te maken krijgt met een segment van structureel werkloze en uitgesloten burgers.
Immers, met het ‘zo werkt de wereld nou eenmaal’ werd indertijd ook het lijfeigenschap in Tsaristisch Rusland, de uitsluiting van de arbeiders van stemrecht in Victoriaans Engeland en de slavernij in Verenigde Staten verdedigd. Een ook met die toestanden nam men uiteindelijk geen genoegen.
Wat wil je nu precies met dit artikel zeggen? Volgens mij is de fractie van de SP nog steeds niet representatief voor de beroepsbevolking wanneer je kijkt naar opleidingsniveau. Een jaar terug heeft de Volkskrant een artikel geplaatst met daarin een weergave van de percentages hoogopgeleiden in de fracties. Alleen de PVV was destijds redelijk representatief. Het is in dit licht dan ook niet zo gek dat de PVV het goed deed tijdens de verkiezingen.
@Frank: Daar zit hem dus het verschil:
“We hebben niet voor niets een overheid uitgevonden om ons te helpen de maatschappij zo te vormen als wij willen.”
Daar geloof ik dus niet in, dat je de maatschappij kan, of moet willen, vormen: die ‘maakbaarheid’ van de samenleving. Een zeer typisch verschil in zienswijze, ruwweg tussen links en rechts. De overheid is er naar mijn idee om de maatschappij zijn gang te laten gaan binnen de regels die zij stelt. Die regels horen wat mij betreft de maatschappij zo min mogelijk te verstoren. Dat excessen als slavernij verboden dienen te worden lijken me logisch, maar dat maakt nog niet dat alles maakbaar is.
Verder heb ik er, na m’n vorige reactie, nog over gediscussierd: je kan het inderdaad ook lezen als verklaring waarom mensen bij een onrealistische partij als de SP/PVV eindigen.
Maar de rechtse partijen willen dat natuurlijk evengoed. Misschien nog wel meer, of je het er mee eens bent of niet. Door (soft)drugs te verbieden. Door kledingvoorschriften op te leggen. Door vredesmissies (en whatsoever) in het buitenland te steunen. Door accijnsen te verhogen. Door migratie te beperken.
Een overheid kan sturen/vormen, en waar het een betere samenleving oplevert (uiteraard zal men daarover verdeeld kunnen zijn per punt) moet ze dat volgens mij ook doen. Zowel links als rechts.
@Arno: Ik ben me bewust van je ideologische achtergrond, maar ik bedoel hier ‘vormen’ in een uitermate brede zin van het woord. Dus niet of er een verpakkingsbelasting is, maar hoe de grote structuren van de samenleving in elkaar zitten. Wie er stemrecht heeft, hoe het politieke systeem in elkaar zit, welke rechten mensen hebben en hoe men de rechtsorde handhaaft.
Uiteindelijk is een samenleving nog altijd een groep mensen die op de één of andere manier overeenstemming moet bereiken over verdeling van welvaart, grondstoffen, arbeid, macht etc.. De overheid is hierbij het instrument waarmee deze groep zichzelf organiseert. In een democratie tenminste. Als je daar niet in ‘gelooft’, stel je in feite dat de gehele politiek, en wellicht het hele concept van een gemeenschap, zinloos is.
Ja, natuurlijk kan je het zo zien, maar een liberaal is typisch voor een minimale overheid die alleen randvoorwaarden voor een fatsoenlijke samenleving geeft: niet naakt over straat hoort daarbij en de hoofdtaak is de veiligheid garanderen. Daarbij hoort ook het beschermen van de samenleving tegen krachten van daarbuiten, en dus ook tegen overmatige immigratie.
Veel mensen zien het verbod op softdrugs in dezelfde cathegorie als niet naakt over straat: een stukje fatsoen. Niet dat ik voor een verbod ben, maar ik zie het ook niet bepaald als een probleem.
Wat de meeste liberalen NIET willen is het reguleren van dingen als welvaart, grondstoffen en arbeid. Dat zoekt de samenleving op zichzelf wel uit. Daar heb je geen overheid voor nodig.
Waarom je dan toch een overheid nodig hebt is om ervoor te zorgen dat je als liberaal (net zo goed als socialist etc.) je gedachtengoed doorgevoerd ziet worden. Een overheid kan ook minder gaan doen, dereguleren, omdat de kiezer dat wil. Je hebt dus een overheid nodig om de verschillende politieke stromingen te kanaliseren en te bepalen welke de macht (tijdelijk) krijgt/delen. Want hoe graag ik het ook zou willen, ik denk niet dat ooit 100% van de bevolking liberaal zal stemmen.
Maar Arno, ook in een liberale staat organiseert de overheid arbeid, welvaart, kapitaal, grondstoffen etc.. Als de liberale samenleving besluit dat onbeperkte accumulatie van kapitaal ongehinderd (en onbelast) kan plaatsvinden, is dat óók een vorm van organisatie door de samenleving. Die vrijheid waar liberalen zo aan hechten kan alleen maar bestaan in een stelsel van door een autoriteit gehandhaafde regels.
Regels die bepalen dat arbeid überhaupt verhandeld kan worden, regels die eigendom garanderen, regels die contracten bestendigen etc.. Ook de liberale vrijheid moet door de samenleving zelf georganiseerd en bestendigd worden, en de overheid is daarvoor het meest bruikbare instrument.