Sesamstraat, ooievaars en andere Kamervragen
Als trouwe lezer van alle gratis dagbladen die in en rondom treinen te vinden zijn, denk ik ze redelijk te kunnen vergelijken. De krant die toch iedere keer weer met de meest spraakmakende stukken komt is De Pers. Gisteren stond er een mooi stuk in over Kamervragen, geschreven door Peter Wierenga. Inventarisatie van De Pers wees uit dat van begin juli tot begin september bijna evenveel Kamervragen gesteld waren als in andere delen van het jaar: 508 in totaal. Opvallend is volgens het artikel dat Kamerleden geen vragen stellen naar aanleiding van een werkbezoek of buitenlands tripje, maar vooral na berichtgeving in de media. Geconstateerd wordt:
“De mate waarin Kamervragen daadwerkelijk bedoeld zijn om een vinger te krijgen achter het beleid, wisselt bovendien sterk. Menige vraag lijkt puur bedoeld als politiek statement, ingediend met de hoop in het nieuws te komen.”
Hier vat Wierenga treffend samen wat (momenteel) het nut van Kamervragen is. Kamervragen worden niet gesteld om daadwerkelijk verandering teweeg te brengen, maar in de hoop dat een journalist belt om uitleg te vragen en je de volgende ochtend ten minste in een van de drie gratis kranten staat. Of eigenlijk liever nog in de grote kranten… en op de radio… in een leuk tv-programma. Een beetje slim Kamerlid zorgt dat hij zijn Kamervragen ergens aankondigt. Het liefst aan een journalist die zich verveelt. Ook is het handig als excuus om je vervelende afspraken die je hebt staan te laten afbellen. Op de radio komen is immers veel leuker dan praten over de inhoud met vertegenwoordigers van allerlei belangenclubjes.
Het moet af en toe hilarisch zijn om Kamervragen te bedenken en vooral Martin Bosma is een kei in het bedenken van originele vragen. Ik kan me goed voorstellen dat hij en zijn medewerker een leuke middag hebben gehad bij het opstellen van de Kamervragen over het “constante gezeul met Tommie, Pino en Ieniemienie” en de vraag waarom Nicole le Fever in het NOS-journaal een “teken van Islamisering” op haar hoofd had. Uiteraard in de wetenschap dat deze vragen behoorlijk wat aandacht zouden krijgen. Ook de lijst Kamervragen die de Partij voor de Dieren indient zal voor veel mensen niet klinken alsof we hiermee werken aan een beter Nederland. Om maar eens de laatste paar op te sommen:
- Vragen over de doorgaande achteruitgang van de weidevogels
- Vragen over het lot van ooievaar Freedom
- Vragen over onterecht verleende vergunning voor verhuizing orka Morgan.
Het is niet geheel toevallig dat ik deze partijen eruit pak. De vragen die zij stellen doen namelijk het meeste stof opwaaien bij zowel voor- als tegenstanders. Hoewel ik er van overtuigd ben dat de meeste vragen een serieuze ondertoon hebben, weten beide partijen dat veel van hun suggesties nooit een meerderheid zullen krijgen. Toch doen de overige partijen het niet anders en leidt ieder mediageniek incident tot een soort hardloopwedstrijd tussen Kamerleden waarbij het gaat om degene die als eerste de Kamervragen heeft bedacht en ingediend.
Dit is jammer. Het gaat in de Tweede Kamer niet meer om de inhoud, maar om de aandacht. Nieuwe fractiemedewerkers zouden worden geselecteerd op snelheidrecords als we niet in dit digitale communicatietijdperk zouden leven. In plaats van de voorzitter is de smartphone een centrale rol gaan spelen in debatten. Kamerleden doen niet eens meer alsof ze luisteren, want Twitter is veel interessanter. Die 140 tekens zijn veel makkelijker te begrijpen dan een ellenlang betoog. Het schrijven en indienen van moties heeft geen zin, want die worden toch niet uitgevoerd of simpelweg vergeten. De Kamer lijkt het ook niet op te merken, want de overige 149 Kamerleden zijn allemaal te druk met hun smartphone. En ach, de uitkomst van het debat is toch al lang afgetikt. Toch moet een Kamerlid ergens het gevoel krijgen dat er naar hem geluisterd wordt, dus dan maar een opvallende Kamervraag indienen. Media-aandacht gegarandeerd!
S.v.p. plaats dit bericht op je facebook:
Loading ...
Vergeet vooral de kosten die al die (nutteloze) kamervragen kosten er niet bij te vermelden….
Ja klopt dat Kamervragen behoorlijk wat kosten. Volgens mij met name omdat ze binnen één ministerie door tig verschillende mensen gecheckt worden. Wel denk ik dat de echt belachelijke vragen minder ‘duur’ zijn omdat ze vaak niet zo’n ingewikkeld antwoord hebben.
Oh ja. Zo krijg je een Joost wel aan het schrijven ja. Allereerst heb je het op over kamervragen, inderdaad bedoeld om meer duidelijkheid te krijgen over (al dan niet) (uit)gevoerd (wan)beleid. Je stelt ze dus niet om beleid ook daadwerkelijk te veranderen, daar zijn wetsvoorstellen, moties en amendementen voor. Kamervragen kunnen eventueel ook iets meer publiekelijk duidelijkheid geven over gevoerd beleid. Als blijkt dat het beleid is om, in afwachting van de maatschappelijke discussie over megastallen, gewoon door te gaan met de bouw ervan, dan is dat wellicht iets om aan de grote klok te hangen.
Maar met kamervragen doe je dus geen suggesties, op zoek naar een meerderheid. Eventueel zou je naar aanleiding van de antwoorden op kamervragen, als je ontevreden bent met de antwoorden en je ziet een mogelijkheid voor een meerderheid, een debat over een onderwerp kunnen beginnen om het beleid te laten wijzigen. Maar goed, dat komt wellicht gewoon door een beperkte kijk op het politieke werk. Dat kan natuurlijk.
Iets opvallender is je verbazing over Ooievaar Freedom en dolfijn Morgan. Of nou ja, ik kan het me eigenlijk wel voorstellen dat het nogal miere(n?)neukerig overkomt, zo’n gedoe om één dier. Het voert wat ver om het hier alles helemaal uit te leggen, maar deze dieren zijn niet de enige twee waarmee – tegen afspraken en wetten in – wordt gezeuld en gehoereerd. Het dolfinarium grijpt Morgan aan als publiekstrekker (geldmachine) terwijl volgens experts die níet betaald worden door het dolfinarium, het dier nog prima in vrijheid kan leven. Morgan is eigenlijk dus een voorbeeld, een precedent voor andere ter vermaak in hokjes gehouden dieren. En de Partij voor de Dieren heeft het recht ook nog wel eens aan haar kant. (Het verhaal van Freedom ken ik overigens niet, maar één uur ‘s nachts heb ik eigenlijk wel betere dingen te doen.)
Wat ik echter pas echt frappant vind, is dat uit het toetsenbord van een GroenLinkser komt dat biodiversiteit slechts een bijzaak is. (Kan íemand mij vertellen wat er nog zo groen is daar? Er was ook al iets met een vergunning voor een kolencentrale van een Groninger GroenLinks-gedeputeerde…)
Je kunt lezen in de vragen over de weidevogels: “Klopt het dat de daling van de aantallen patrijs, grutto, graspieper en tuureluur in Nederland harder gaat dan gemiddeld in Europa?” Er zijn nog geen antwoorden gegeven, maar ik denk dat ik het antwoord al wel weet. In Europa daalt het aantal weidevogels dus er schort dus wat aan het Europese beleid m.b.t. weidevogels. Slechte zaak natuurlijk. Maar aan het Nederlandse beleid schort kennelijk nog veel meer, want dat is nog destructiever voor de weidevogelstand.
Om in jouw taal te spreken: De kwaliteit van het hoger onderwijs in heel Europa wordt uitgehold, maar in Nederland nog het meest. Dat lijkt me wel goed om in ieder geval even uit te vogelen (haha) hoe dat nou zit. Stond er in het beleid niet dat we juist onderwijskwaliteit (of weidevogels) wilden stimuleren? En zijn er in Europees verband niet juist afspraken daarover gemaakt? ‘Tuurlijk, op de eerste paar vragen is het antwoord wel duidelijk, die zijn inleidend. Maar ik ben toch echt wel benieuwd naar de antwoorden op vragen 7 en 8. We hebben het hier wel over het geleidelijk aan uitsterven van een diersoort, grotendeels door onze veehouderijen.
Tot slot stel je zelfs dat (o.a.) de Partij voor de Dieren zou weten dat veel van hun suggesties nooit een meerderheid zullen krijgen. Dat valt nogal te bezien – en dan heb ik het niet alleen over de recente initiatiefwet over onverdoofd (ritueel) slachten. Nee, in 2008 maakten we problemen van het feit dat in de kantine van de Tweede Kamer paling werd geserveerd. Paling, je weet wel, die nagenoeg uitgestorven diersoort. We werden uitgelachen en de VVD was zelfs woedend. Ze liepen nog voor het einde van de vergadering de zaal uit om een palinkje te happen op het Plein. In 2009 echter, vond niet alleen de Partij voor de Dieren dat, maar vond eigenlijk zo’n beetje iedereen wel dat je paling niet met recht op het kantinemenu kunt zetten van een instituut dat een verbod op palingvangst heeft uitgevaardigd, en tevens ook een beetje het goede voorbeeld moet geven. Het duurde dus een jaartje, maar als je gelijk hebt, krijg je het ook nog wel eens, ook al verklaart iedereen je in het begin voor gek.
Zo werkt het soms ook met kamervragen. Ik zei net bijvoorbeeld “Paling, je weet wel, die nagenoeg uitgestorven diersoort.” Misschien wist je dat nog niet, maar door het lezen van dit betoog (incl. verwijzingen), weet je het wel. Een kamervraag is ook een middel om ambtenaren (en/of mede-kamerleden) op de hoogte te stellen van de stand van zaken. Toen de Partij voor de Dieren net in de kamer zat, wist vrijwel geen enkel kamerlid dat de kap van het tropisch regenwoud samenhing met onze consumptie en productie van dierlijke eiwitten (dus vlees, voornamelijk). Pakweg vijf jaar later kan niet alleen een Tweede Kamerlid, maar ook de lezer van dit stuk het misschien al wel aan anderen uitleggen. (En zo niet, dan heb ik hier een hintje.)
Kortom, kamervragen zijn geschikt voor meerdere doeleinden. Meer informatie boven tafel krijgen is daar één van, maar informatie géven kan er ook mee. En je kunt er informatie mee naar ‘het volk’ werpen, want een volk dat weet waarover het stemt, zou theoretisch ook wel eens verstandiger kunnen stemmen.
Oh, en de kosten die gemoeid zijn met kamervragen? Daar kan ik écht niet wakker van liggen. Kapitaalvernietiging is op dit moment ongeveer beste wat we kunnen doen tegen CO2-uitstoot. Hoe meer geld er ‘vernikst’ wordt, hoe minder geld in CO2-uitstoot kan gaan zitten (snelwegverbreding, max.snelheidsverhoging, kolencentralebouw, …). Op die wijze is een economische crisis eigenlijk ook wel een beetje goed nieuws voor de toekomst. Helaas moet dat dan wel gepaard gaan met degelijk groen beleid (Ecologische hoofdstructuur wel voltooien, overstappen op wérkelijk duurzame veehouderijen, vleestaks, …), en dan hadden we grosso modo toch echt op andere partijen moeten stemmen.
Dank voor je betoog Joost, ik voel me vereerd met je kritiek en ben het zelfs op veel punten met je eens. Vanavond ga ik er even voor zitten en een uitgebreide reactie sturen.
ik heb die lappen tekst niet gelezen Lisa en J8(st kunnen jullie even een samenvatting op twitter gooien.
“Kapitaalvernietiging is op dit moment ongeveer beste wat we kunnen doen tegen CO2-uitstoot.”
Dit klopt natuurlijk niet. Uiteindelijk produceer je het nog een keer en daarmee uitstoot, ook al is het de 2e keer wellicht minder.
En snelwegverbreding is goed voor het milieu, niet slecht. (ja ok, spoorverbreding zou nog beter zijn, dat juich ik dan ook toe)
Prima, morgen een twitterverslag. En morgen ook een reactie voor J8(st.
Goed stuk, Joost! Laat de redactie het ook maar meteen als artikel posten!
(Off topic) Als de redax van plan is om er een apart artikel van te maken, zou ik het graag zelf nog even redigeren, omdat er hier en daar slordige taalconstructies worden gebruikt. Het was nacht, en kennelijk ook voor mijn ogen erg donker.) (/Off topic)
Overigens is het zwaar asociaal en respectloos om met je mobiel te spelen in de Kamer, net zoals het asociaal is tijdens college of iets dergelijks. Telefoons in de Kamer moeten uit en in de tas. Hatsa.
@J8)st, om nog even terug te komen op je stuk, dat idd wel een apart artikel waard is wat mij betreft.In het artikel in De Pers uit Wieringa zijn verbazing over het feit dat veel vragen gebaseerd zijn op iets dat in een krant heeft gestaan of op tv is geweest en bijna nooit op basis van eigen ervaring.
Voor de duidelijkheid: ik vind niet dat de Kamervragen van de PvdD nergens over gegaan en dat zeg ik ook niet. Ik noem ze samen met de PVV als voorbeeld omdat zij de meest opvallende vragen stellen. Ik zeg letterlijk “Ook de lijst Kamervragen die de Partij voor de Dieren indient zal voor veel mensen niet klinken alsof we hiermee werken aan een beter Nederland.” Geef toe; het is niet heel duidelijk, maar ik schaar mezelf niet onder die mensen.
Kamervragen kunnen idd dienen om beleid te veranderen, iets aan de kaak te stellen of om mensen te informeren. Als Kamervragen primair hierop gericht waren zou ik ook geen enkel probleem hebben met de huidige gang van zaken. In praktijk blijkt echter dat toch wel heel veel Kamervragen pas worden gesteld als iets een populair onderwerp (in de media) is en daar heb ik wel problemen mee.
Ah, ok. Maar in dat geval, Lisa, als je problemen hebt met kamervragen over hippe thema’s, heb je toch vooral problemen met kamervragen van de ‘gevestigde’ oppositiepartijen, lijkt mij. Hypotheekrente-aftrek, bezuinigingen, Kunduz, processierupsen, etc..
En ja, die laatste is een vraag van coalitiepartner CDA (Ormel), gesteld aan de eigen regering over het beleid van een eigen minister (Verburg). Dat moet toch makkelijk in een één-tweetje kunnen, zonder tussenkomst van een papiertje? Voor de oppositie is het vaak je enige middel om wat boven tafel te krijgen – hoewel ik ook wel eens heb gehoord (maar ‘van horen zeggen’ is natuurlijk geen ‘zeker weten’) dat ambtenaren een cursus wollig taalgebruik krijgen, speciaal om te vermijden dat er te veel informatie staat in (o.a.) de antwoorden.
In dat licht is het op z’n minst opmerkelijk om vragen van de PVV en de PvdD eruit te lichten.
Juist het feit overigens, dat de onderwerpen van sommige kamervragen voor veel mensen wat vreemd overkomt, is een teken dat die vraag eens gesteld zou moeten worden. Kennelijk weten nog maar heel weinig mensen er iets vanaf.
Ik heb niet zozeer problemen met Kamervragen, maar wel met de reden waarom veel vragen gesteld worden. En ja, voorlichting etc. is prima, maar we zien nu in de Kamer vaak inhoudelijk slechte debatten terwijl veel energie van Kamerleden zit in het voor de camera staan. En dat vind ik jammer.
In mijn stukje zeg ik ook niets negatiefs over de PVV en de PvdD, ik licht alleen hun vragen eruit omdat ze (zoals eerder gezegd) de meest originele zijn. Of opmerkelijke, dat klinkt wellicht minder negatief.
Dat de onderwerpen voor veel mensen onbekend zijn doet niets af aan mijn conclusie; ik zou juist willen dat men het debat gebruikt om iets aan de kaak te stellen en oplossingen (dmv moties/amendementen) in te dienen, maar dit gebeurt juist niet. In plaats daarvan wordt naar een makkelijkere manier (Kamervragen) gezocht terwijl dit middel vaak helpt om iets even onder de aandacht te brengen om daarna weer snel uit de media te verdwijnen.
Hoewel je niet letterlijk zegt dat de vragen van de PvdDieren of PVV belachelijk of zinloos zijn, suggereer je dat wel. Of laat ik het zo zeggen, ik was niet de enige die dat er in las. Maar dit begint een welles-nietes te worden, die niet eens echt ingaat op je punt.
Je punt echter, kan ik nog steeds niet onderschrijven. De meeste politiek ‘sexy’ onderwerpen, daarvoor is het vrij eenvoudig om het politieke debat als podium te gebruiken. Debatten moet je aanvragen, en als je genoeg medestanders hebt, dan wordt het een debat. Als je echter een onderwerp zoals ‘het dierenleed door de ronde vissenkom’ zou voorstellen, verklaren ze je voor gek. Dan kom je er dus niet met een debatverzoek, dan moet je kamervragen (http://www.depers.nl/binnenland/211208/Ronde-vissenkom-niet-verboden.html) stellen, want die mogen altijd. En dan maar hopen dat voldoende mensen het probleem serieus gaan nemen.
Kortom, voor een kleine (oppositie)partij is een kamervraag vaak het enige instrument om op het podium te klimmen.
Een paar losse opmerking nav het verhaal en de reacties: ik kan me in grote lijnen vinden in het verhaal van Joost tav biodiversiteit. Nederland heeft – terecht – altijd een bijzonder grote mond als het gaat om zeehondjes en dolfijnen die een paar hectoliters water verderop leven, maar op het moment dat een willekeurig kabinet van de afgelopen 25 jaar tegengeworpen krijgt dat het verantwoordelijkheden aan de laars lapt voor grutto’s, haringen, scholeksters of korenwolven, dan kan de vraagsteller doorgaans een knetterende boer in het gezicht krijgen. Henk Bleker is weliswaar de meest schaamteloze natuursloper van de afgelopen jaren, maar hij is beslist geen uitzondering op het totaalplaatje.
Terug naar het oorpronkelijke punt: het was weliswaar een set vragen van voor de zomer, maar de poëzie van PVV’er De Mos over de allochtone broodgooiers vind ik met afstand de fraaiste. Heb je meteen ook the best of both worlds: buitenlanders en beestjes…
@J8)st, ok ik onderschrijf je punt dat Kamervragen voor een kleine oppositiepartij vaak een van de weinige instrumenten is om een onderwerp onder de aandacht te brengen. Kamervragen zorgen echter nog steeds niet voor een oplossing. Natuurlijk, je brengt een onderwerp onder de aandacht, maar politieke oplossingen zijn er alleen maar wanneer er een politieke meerderheid is. De PvdD kan 100 Kamervragen over vissen stellen, ronde vissenkommen verdwijnen alleen wanneer een meerderheid voor is.
@Thijs, de allochtone broodgooiers ga ik wellicht nog eens gebruiken in een stukje over gemeentepolitiek. Is inderdaad een te mooi voorbeeld zomaar te vergeten.
@Lisa: daarmee introduceer je wel een dilemma wat mij betreft. Als je met enige waarschijnlijkheid kunt verwachten dat er voor een onderwerp geen meerderheid bestaat, moet je het dan helemaal niet aankaarten? Dat klinkt een beetje als mee-stemmen met een onderwerp waar je tegen bent “omdat er toch wel een meerderheid voor is”, maar erger nog, op die manier weet een kiezer natuurlijk nooit dat er partijen zijn die bepaalde zaken *wel* belangrijk vinden.
[…] Bedoeld om actuele zaken aan de orde te stellen en natuurlijk om als Kamerlid een beetje de aandacht op je te vestigen. Maar natuurlijk ook omdat een vriendendienstje op z’n tijd er nu eenmaal bij hoort. En als […]